Odpowiednie dać rzeczy słowo
Anna Janowska
Kolejne spotkanie z Czytelnikami „Niedzieli”, które odbyło się w redakcyjnej auli 14 października br., różniło się od pozostałych tym, że pełniący zawsze obowiązki gospodarza redaktor naczelny tygodnika - ks. inf. Ireneusz Skubiś wystąpił tym razem w roli autora zaproszonego do zaprezentowania swoich książek. Były to dwa tomy przeprowadzonych przez niego i zamieszczonych na łamach „Niedzieli” w latach 1982-96 wywiadów, zatytułowane: „Czas przełomu” i „Czy zdaliśmy egzamin z odzyskanej wolności?”. Spotkanie miało także piękną oprawę artystyczną. Rozpoczęło je premierowe wykonanie „Ballady o «Niedzieli»” ze słowami Krzysztofa Seweryna Wrońskiego i muzyką Aleksandry Kowalskiej w wykonaniu diakonii muzycznej „Oblubienica Ducha Świętego” z Częstochowy. Podczas wieczoru wystąpił również student Akademii Muzycznej w Krakowie, utalentowany pianista Mateusz Kurcab. Wśród uczestników spotkania byli m.in.: arcybiskup senior Stanisław Nowak oraz o. prof. Zachariasz Jabłoński - definitor generalny Zakonu Paulinów.
I książki mają swoje losy
Blisko 100 wywiadów, do których, dzięki książkom, możemy obecnie powrócić, wpisuje się w historię „Niedzieli” reaktywowanej w 1981 r. - Nie myślałem, aby te wywiady wydawać, ale ktoś z przyjaciół zauważył, że zebrane, ukażą dzieje tych ponad 30 lat - wspominał ks. Ireneusz Skubiś. Ale wywiady są nie tylko historią. Jak ocenił we wstępie do tomu „Czas przełomu” abp Wacław Depo, metropolita częstochowski: „Książka, co prawda, zawiera wywiady Księdza Redaktora Naczelnego przeprowadzone w latach 1982-91, ale pozostaje wciąż aktualna ich problematyka: «aby pomagać innym poznawać Zbawiciela i odzyskiwać nadzieję i sens życia w podstawowej misji Kościoła» (Jan Paweł II)”.
Wspomnienia bohatera wieczoru przywołują na myśl starożytną maksymę Terencjusza: „I książki mają swoje losy”. Wywiady, które składają się na oba tomy, rozpoczęły się jeszcze w latach PRL, w warunkach cenzury, która ingerowała w teksty, przestrzegając obowiązujących tzw. zapisów. - Trzeba było uważać, aby nie podpaść pod określone paragrafy - mówił ks. Skubiś. Trzeba było też mieć świadomość, że niektóre tematy nie zostaną dopuszczone do druku. Tak było np. z artykułem o bp. Janie Cieplaku, który zawierał dużo prawdziwych informacji o Związku Radzieckim. Ważnym źródłem wiedzy historycznej są wywiady z czasu przełomu politycznego, z okresu przygotowań do Światowego Dnia Młodzieży w Częstochowie, a także rozmowy prowadzone u schyłku drugiego tysiąclecia. - Rzeczywistość przedstawiana w tych wywiadach jest wielobarwna, prezentuje nieprzeciętne postacie, wśród których są księża będący obecnie kardynałami, osoby zasłużone, które dziś są już na emeryturze. To wszystko coraz bardziej odchodzi w dal, staje się naszą historią - zauważył ks. Skubiś.
Wywiad to odpowiedzialność
Warto przytoczyć poglądy autora na temat niełatwego, wbrew pozorom, gatunku dziennikarskiego, jakim jest wywiad. - Wywiad jest zawsze dziełem tego, kto zadaje pytania, ale przede wszystkim dziełem tego, kto na te pytania odpowiada - tłumaczył ks. Skubiś. - Wywiad jest dobrem społecznym, redaktor dociera bowiem do osoby, która zasługuje na postawienie jej ważnych pytań, a rozmówca ma możliwość szerszego przedstawienia swoich przemyśleń, ma szansę dotarcia do odbiorców. Dlatego przeprowadzanie wywiadów łączy się z wielką odpowiedzialnością.
Ks. Skubiś stwierdził, że niestety, jesteśmy dziś świadkami wywiadów, zwłaszcza telewizyjnych, w których dokonuje się nacisku na rozmówcę, wręcz wymuszania wypowiedzi; bywa że rozmowy prowadzone są w sposób arogancki i cyniczny. - „Niedziela” nie uprawia takiego dziennikarstwa, uważamy, że redaktora obowiązują kultura i szacunek dla innych - podkreślił ks. Skubiś, zaznaczając, że jego rozmówcy mieli możliwość autoryzacji swoich wypowiedzi.
Na kartach tomów znajdziemy rozmowy m.in. z kard. Henrykiem Gulbinowiczem, bp. Romanem Andrzejewskim, ks. Stanisławem Ryłko (obecnie kardynał), bp. Stanisławem Nowakiem (obecnie arcybiskup senior), ks. prof. Tadeuszem Styczniem SDS, bp. Bohdanem Bejze, bp. Adamem Lepą, bp. Ryszardem Karpińskim, ks. prał. Zdzisławem Peszkowskim. - Poprzez takie rozmowy odbywa się budowa świadomości społecznej - powiedział ks. Skubiś. - Mamy ogromną możliwość budowania świadomości chrześcijańskiej, ale wydaje się, że prasa katolicka jest w naszym społeczeństwie za mało w tym celu wykorzystywana.
Jak się ma ks. Skubiś?
Wspomnieniowy nurt wzbogacił abp Stanisław Nowak, który mówił m.in. o relacjach bł. Jana Pawła II z „Niedzielą” i jej redaktorem naczelnym. - Ksiądz Infułat pozostawia wielkie bogactwo w historii Kościoła - podkreślił abp Nowak. Dodał, że rolę Naczelnego „Niedzieli” doceniał również Jan Paweł II. - Miałem wiele rozmów na ten temat, Ojciec Święty przy każdej okazji mówił: „Błogosławieństwo dla «Niedzieli»” i pytał serdecznie: „Jak się ma ks. Skubiś?”. Można powiedzieć, że ks. Ireneusz Skubiś był umiłowanym Świętego.
Na zakończenie wieczoru uczestnicy mieli możliwość indywidualnej rozmowy z autorem i uzyskania autografu. Wiele osób, które zapoznały się z książkami, zgodziło się z refleksją wypowiedzianą przez prowadzącego prezentację Mariana Florka, iż w zmieniających się realiach autor wywiadów „jak dobry lekarz mierzył temperaturę społeczną, polityczną i religijną naszej rzeczywistości, przykładał termometr i poprzez rozmowy z wybitnymi i znaczącymi osobistościami ówczesnych lat diagnozował, jaki jest stan Polski, Kościoła i świata”.
"Niedziela" 43/2013