U cystersów w Willow Springs
Ks. Stanisław Rabiej
Dla wielu, nawet zaangażowanych w życie Kościoła chrześcijan, zakon cystersów kojarzy się raczej z życiem za murami klasztoru, gdzie rozbrzmiewa modlitwa liturgiczna sprawowana od wczesnego świtu po zmrok. Obraz ten może jeszcze wzbogaci obowiązkowe milczenie i praca agrarna albo pisarsko-edytorska tak, aby „ora et labora” nie były tylko pięknym zawołaniem z dalekiej przeszłości. W sumie, cysters często wyobrażany jest jako „biały mnich” oddany pobożnemu życiu kontemplacyjnemu i potrafiący zapracować na swoje utrzymanie. Obraz chętnie ostatnio nawet filmowany, czego potwierdzeniem są cieszące się dużą oglądalnością filmy: „Die Große Stille” (Wielka cisza) Philipa Gröninga albo „Des hommes et des Dieux” Xaviera Beauvois – dosyć niefortunnie przełożony na język polski jako: Ludzie Boga.
Mnisi i duszpasterze
Niewielu kojarzy cystersa z aktywną pracą duszpasterską, gdzie jawiłby się jako proboszcz parafii, rekolekcjonista czy katecheta. Tymczasem jest to nieodosobniony fakt od ponad ośmiu stuleci. Początki pracy duszpasterskiej zakonu cystersów sięgają bowiem roku 1215. Wtedy po raz pierwszy kapituła generalna wydała polecenie, aby na folwarkach budować kaplice i sprawować w nich kult Boży. Aktywność duszpasterska cystersów zbiegła się z ogólnym rozwojem sieci parafialnej oraz intensywniejszą działalnością pastoralną w całym Kościele. W XVI i XVII stuleciu prowadzenie parafii przez klasztory cysterskie stało się rzeczywistością we wszystkich krajach Europy, gdzie działali „biali mnisi”. Trzeba jednak zauważyć, że cystersi odczytywali ten element swego charyzmatu stopniowo, niejako etapami. Faktem jest, że powstające w pierwszym tysiącleciu chrześcijaństwa klasztory cysterskie, oparte na Regule św. Benedykta, miały zasadniczo charakter wyłącznie kontemplacyjny. Niemniej jednak okoliczności zewnętrzne postawiły przed zakonem nowe wezwania, na które odpowiedziano zaangażowaniem w czynne duszpasterstwo. Tak też się stało i na terenie Polski. W okresie świetności (XVIII wiek) cystersi skupieni w 17 opactwach prowadzili 45 parafii, w których pracowało z powodzeniem 60 duszpasterzy w białych habitach.
Obecnie Kongregacja Polska Cystersów Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata, posiadająca cztery opactwa (Jędrzejów, Wąchock, Mogiła i Szczyrzyc) oraz domy zależne (os. Szklane Domy – Kraków, Sulejów, Trybsz, Czarna Góra, Henryków, Jodłownik, Gdańsk-Oliwa, Willow Springs – USA), podejmuje, na miarę swych możliwości, bogatą działalność duszpastersko-apostolską. Cystersi prowadzą parafie, głoszą rekolekcje i misje, włączają się w katechizację i szkolnictwo młodzieży. Dzięki temu zaangażowaniu „biali mnisi” przerzucają pomosty między wieloma diecezjami, gdzie są obecni. Adaptując się do określonych wymogów Kościołów lokalnych, odsłaniają uniwersalność tego, co zasadnicze dla posługi duszpasterskiej w całym Kościele.
Wśród emigrantów z Polski
Znamienitym przykładem owocnej pracy integracyjnej są cystersi trudniący się tworzeniem parafii w środowisku polonijnym diecezji chicagowskiej. Jedną z nich jest wspólnota budowana od podstaw przez legendarnego już o. Huberta Kostrzańskiego (opata klasztoru szczyrzyckiego w latach 1971-96). Wcześniej, wspierany przez o. Grzegorza, oswajał w posłudze duszpasterskiej wielu rodaków mieszkających w USA. W efekcie, po niełatwych latach krzepnięcia, parafia w Willow Springs stała się znamienitym przykładem integracji rodaków osiedlonych wokół Chicago. Wzniesione, ofiarnością i trudem budowlanym licznych tu Podhalan, klasztor i kościół „na górce” pw. Matki Kościoła – od ponad dziesięciu lat są docenianym i chętnie uczęszczanym miejscem przez rodziny „starej” i „nowej” emigracji z Polski i Słowacji.
Nowy proboszcz
Tak też było w czwartą niedzielę Adwentu 2012 r., kiedy wprowadzano na urząd nowego proboszcza, cystersa, który jednocześnie będzie pełnił funkcje przełożonego i dyrektora Misji Polskiej w Willow Springs. O. Michał Blicharski pracuje w tej parafii od ponad szesnastu lat. Jako długoletni duszpasterz poznał dobrze „swoje owce”. Wielu z nich zawdzięcza mu wiele. Jako nowy proboszcz pozostaje „starym”, wypróbowanym pasterzem, nieszczędzącym dobrego słowa i trafnej uwagi ubranej w życzliwy żart. Rozproszeni w archidiecezji chicagowskiej Polacy u Cystersów odnajdują oblicze Kościoła, którego nauczyli się w swoim rodzinnym kraju. Tutaj chcą przeżywać niedzielne Eucharystie i celebrować różne uroczystości. W tej parafii przystępują do sakramentów św. Dzieci i młodzież nie tracą kontaktu z religijną kulturą swoich przodków. Liczba zespołów, kół i grup przyparafialnych jest imponująca. Każde z nich wymaga opieki duszpasterskiej. Aby sprostać nowym wezwaniom, konieczni byliby liczniejsi duszpasterze. Jednak obecny opat szczyrzycki – o. Dominik Chucher nie może obiecać na razie nowych „posiłków” osobowych.
Praca duszpasterska
W parafii obok nowo mianowanego proboszcza duszpasterzuje o. Ludwik Żyła. Obaj cystersi swoją troską duszpasterską obejmują 549 rodzin. W całokształt ich pracy pastoralnej wpisuje się rocznie ponad 70 chrztów, prawie 50 ślubów, ponad 30 pogrzebów. W kolejnym roku obiecują dotrzeć jeszcze do ponad 180 rodzin – dotąd mało aktywnych w życiu parafialnym. Do zagospodarowania pozostaje zarówno teren materialny (nad którym dominuje dużych rozmiarów pomnik bł. Jana Pawła II) oraz obszar duchowy, któremu przyświeca Rok Wiary. Duszpasterzom cystersom oraz ich wiernym należy życzyć wiele odwagi w mądrym zasiewie na żyznej glebie.
Willow Springs, styczeń 2013 r.
"Niedziela" 5/2013