Obecno艣膰 katolik贸w w Parlamencie Europejskim

Z Giorgio Salin膮 rozmawia W艂odzimierz R臋dzioch

Giorgio Salina od 7 lat wsp贸艂pracuje z Nuncjatur膮 Apostolsk膮 przy Wsp贸lnocie Europejskiej. Zajmuje si臋 m.in. zapewnieniem 艂膮czno艣ci mi臋dzy przedstwicielstwem papieskim a parlamentarzystami.

W艂odzimierz R臋dzioch: – Jaki jest sk艂ad Parlamentu Europejskiego po ostatnich wyborach, w kt贸rych wybierano deputowanych w 25 krajach rozszerzonej Unii Europejskiej?

Giorgio Salina: – W nowym Parlamencie Europejskim zasiada obecnie 732 parlamentarzyst贸w z 25 kraj贸w cz艂onkowskich Unii. Trzeba zaraz doda膰, 偶e do tej pory parlamentarzy艣ci katolicy i chrze艣cijanie, kt贸rzy deklarowali przynale偶no艣膰 do Ko艣cio艂a i w swym dzia艂aniu kierowali si臋 chrze艣cija艅sk膮 wizj膮 艣wiata, stanowili zdecydowan膮 mniejszo艣膰. Uwa偶am, 偶e w nowym Parlamencie sytuacja b臋dzie podobna.

– Jakie grupy polityczne reprezentowane s膮 w Parlamencie Europejskim?

– Parlamentarzy艣ci przynale偶膮 do 8 du偶ych „rodzin. politycznych, z kt贸rych najwi臋ksza to Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrze艣cija艅scy Demokraci) i Europejskich Demokrat贸w (PPE–DE) – liczy 268 cz艂onk贸w, a jej przewodnicz膮cym jest Niemiec Hans–Gert Poettering. Wi臋kszo艣膰 katolickich parlamentarzyst贸w nale偶y do tej w艂a艣nie grupy.
Drugim co do liczebno艣ci cz艂onk贸w ugrupowaniem jest Grupa Socjalistyczna (PSE) z 200 deputowanymi. Na jej czele stoi Niemiec Martin Schultz. Nale偶膮 do niej parlamentarzy艣ci deklaruj膮cy si臋 jako lewicowi i komuni艣ci. Trzeba powiedzie膰, 偶e w poprzednich kadencjach partia ta wyst臋powa艂a wielokrotnie przeciw Ko艣cio艂owi katolickiemu. Dla przyk艂adu, g艂osowa艂a za postawieniem Ojca 艢wi臋tego przed s膮dem Wysokiego Komisariatu Praw Cz艂owieka za 艂amanie praw ludzkich. Grupa ta odwo艂uje si臋 do historii i kultury socjalistyczno–komunistycznej.

– To wyja艣nia, dlaczego grupa ta jest punktem odniesienia dla dawnych polskich komunist贸w.

– Chyba tak. Trzecia co do liczby cz艂onk贸w – 88 parlamentarzyst贸w – jest Grupa Porozumienia Libera艂贸w i Demokrat贸w na rzecz Europy (ALDE), kt贸rej przewodnicz膮cym jest Graham Watson. Partia ta deklaruje si臋 jako partia centrum, chocia偶 jedynie z punktu widzenia gospodarczego jej program jest umiarkowany, natomiast na p艂aszczy藕nie filozoficznej charakteryzuje j膮 agnostycyzm, kt贸rego cechami s膮 pozytywizm i relatywizm. Prawd膮 jest, 偶e cz艂onkowie ALDE respektuj膮 w dyskusjach parlamentarnych fair play i dzia艂aj膮 z pewnym stylem, lecz ich pogl膮dy nie s膮 zgodne z pogl膮dami Ko艣cio艂a. Wprost przeciwnie – pogl膮dy Ko艣cio艂a postrzegane s膮 przez nich jako przestarza艂e zar贸wno w dziedzinie gospodarczej (pomocniczo艣膰), jak i moralnej (sprawy bioetyki, klonowanie, zdrowie reprodukcyjne itp.). Aspiruj膮 do roli dobrze poinformowanych, bezstronnych i roztropnych autorytet贸w, maj膮cych prawo ocenia膰 pogl膮dy i idee innych.
Czwarte ugrupowanie to Grupa Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie (Verts/ALE), na kt贸rego czele stoj膮 W艂oszka Monica Frassoni i Francuz Daniel Cohn–Bendit. Wystarczy przypomnie膰, 偶e Cohn–Bendit by艂 w 1968 r. przyw贸dc膮 „majowej rewolty. francuskich student贸w, by uzmys艂owi膰 sobie, jakie jest to ugrupowanie. Pogl膮dy deputowanych grupy Verts/ALE wyp艂ywaj膮 z ideologii ekologizmu, ale nawi膮zuj膮 tak偶e do postaw kontestacji tradycyjnych instytucji spo艂ecze艅stwa, tak charakterystycznych dla „rewolty majowej.. Nie trzeba wyja艣nia膰, 偶e w艣r贸d instytucji, kt贸re trzeba kontestowa膰 i zwalcza膰, znajduje si臋 tak偶e Ko艣ci贸艂 katolicki.

– Pami臋tam, 偶e zmar艂y przyw贸dca w艂oskich komunist贸w Enrico Belinguer powiedzia艂 kiedy艣: „Nie jest si臋.zielonym., je艣li nie jest si臋.czerwonym...

– Ja z kolei pami臋tam stwierdzenie wieloletniego premiera W艂och Giulia Andreottiego: „.Zieloni., gdy dojrzewaj膮, staj膮 si臋.czerwoni... Wypowiedzi te 艣wiadcz膮, jak bardzo dzisiejszy ruch „zielonych. zwi膮zany jest z ideami lewicowymi i komunistycznymi.

– Nie wolno wi臋c dopu艣ci膰 do tego, by katolicy, kt贸rym le偶y na sercu ochrona 艣rodowiska, wpadali w sid艂a ideologii ekologizmu.

– Ma Pan ca艂kowicie racj臋. Tym bardziej 偶e w ideologii i polityce „zielonych. jest rys, kt贸rego nie zawaha艂bym si臋 nazwa膰 antyludzkim (wyrazem tego jest propagowanie mitu o przeludnieniu, wobec czego trzeba popiera膰 aborcj臋 czy sterylizacj臋 kobiet itd.).

– To w tym 艣rodowisku zrodzi艂o si臋 poj臋cie: „cz艂owiek – rak planety..

– No w艂a艣nie. Przyk艂adem tej ideologii by艂 Jacques Cousteau, s艂ynny badacz morza, kt贸ry utrzymywa艂, 偶e ziemi nie powinno zamieszkiwa膰 wi臋cej ni偶 700 milion贸w ludzi(!). Gdy kto艣 zajmuje tak skrajne stanowisko, niepok贸j o losy stworzenia schodzi niejako na drugi plan, gdy偶 g贸r臋 bior膮 przekonania ideologiczne. Poza tym trzeba przypomina膰 wszystkim, 偶e „zieloni. nie maj膮 monopolu na ochron臋 艣rodowiska. W innych partiach dzia艂aj膮 ludzie, kt贸rym le偶y na sercu los naszej planety i ochrona przyrody, chocia偶 robi膮 to w spos贸b mniej upolityczniony.
Wr贸膰my jednak do przedstawienia grup dzia艂aj膮cych w Parlamencie. Pi膮tym ugrupowaniem, sk艂adaj膮cym si臋 z 41 deputowanych, jest Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej /Nordycka Zielona Lewica (GUE/NGL). Jest ona podobna do poprzedniej grupy „zielonych., ale ma jeszcze bardziej lewicowy charakter, o czym 艣wiadczy chocia偶by jej nazwa.

– Sz贸ste ugrupowanie – Grupa Niepodleg艂o艣膰 Demokracja (IND/DEM) – interesuje r贸wnie偶 polskiego czytelnika, bo jest w nim 10 parlamentarzyst贸w z naszego kraju.

– Grupa Niepodleg艂o艣膰 Demokracja sk艂ada si臋 z 37 os贸b, kt贸rym przewodzi Du艅czyk Jens–Peter Bonde – to osoba, kt贸ra cieszy si臋 w Parlamencie pewnym presti偶em. Trzeba jednak doda膰, 偶e Bonde bra艂 udzia艂 w pracach Konwentu przygotowuj膮cego projekt konstytucji europejskiej i by艂 przeciwny umieszczeniu zapisu o chrze艣cija艅skich korzeniach naszego kontynentu.
Si贸dm膮 grup膮 jest Unia na rzecz Europy Narod贸w (UEN). „Ideologiem. tej formacji jest Francuz Charles Pasqua, a przewodnicz膮: Irlandczyk Brian Crowley i W艂oszka Cristina Muscardini. Sk艂ada si臋 ona z 27 deputowanych, ludzi o pogl膮dach nacjonalistycznych i prawicowych, kt贸rzy odwo艂uj膮 si臋 do tradycyjnej ideologii prawicy, wra偶liwej na problemy spo艂eczne. Ich stosunek do kultury katolickiej jest zr贸偶nicowany.
Trudno natomiast jest co艣 powiedzie膰 o ostatniej grupie – Niezrzeszonych (NI), poniewa偶 nale偶膮 do niej deputowani o bardzo r贸偶nych pogl膮dach. Utworzyli oni grup臋 parlamentarn膮, by w ten spos贸b mie膰 jaki艣 wp艂yw na „porz膮dek dnia. i program pracy Parlamentu.

– W swojej poprzedniej kadencji PPE–DE stanowi艂a wzgl臋dn膮 wi臋kszo艣膰 w Parlamencie (ok. 1/3 deputowanych), dlaczego wi臋c tak cz臋sto decyzje podejmowane przez ten organizm unijny by艂y sprzeczne z chrze艣cija艅sk膮 wizj膮 cz艂owieka i nauk膮 spo艂eczn膮 Ko艣cio艂a?

– Jak ju偶 wspomnia艂em na wst臋pie, zaanga偶owani chrze艣cijanie s膮 mniejszo艣ci膮 w Parlamencie, r贸wnie偶 w Grupie Europejskiej Partii Ludowej (Chrze艣cija艅scy Demokraci) i Europejskich Demokrat贸w, kt贸ra teoretycznie powinna reprezentowa膰 elektorat katolicki. Do PPE–DE nale偶膮 jednak偶e nie tylko europejskie partie chadeckie, lecz tak偶e konserwaty艣ci angielscy, luteranie z pa艅stw p贸艂nocnej Europy oraz frakcja, kt贸r膮 nazwa艂bym radykalno–liberaln膮. We藕my np. przedstawicieli W艂och: jest ich 24, ale katolik贸w – nie wi臋cej ni偶 10; pozostali to libera艂owie i radykalni libera艂owie z partii Forza Italia. Dlatego te偶 – pomimo 偶e przewodnicz膮cy Poettering jest osob膮, kt贸ra ma chrze艣cija艅sk膮 wizj臋 艣wiata – rezultaty pracy Parlamentu nie zawsze s膮 takie, jakich oczekuj膮 katolicy. Poza tym chcia艂bym zasygnalizowa膰 problem 藕le rozumianej tolerancji. Niekt贸rzy chrze艣cijanie rozumuj膮 w nast臋puj膮cy spos贸b: „Ja nie aprobuj臋 ma艂偶e艅stwa mi臋dzy osobami tej samej p艂ci, lecz nie mam prawa zabroni膰 innym, by to czynili. (dlatego niekt贸rzy parlamentarzy艣ci katoliccy g艂osowali za uznaniem „ma艂偶e艅stwa. mi臋dzy homoseksualistami). Ta 藕le poj臋ta tolerancja ma bardzo powa偶ne konsekwencje, poniewa偶 w praktyce postrzegana jest przez wielu jako dow贸d, 偶e kultura katolicka nie opiera si臋 na prawdzie o cz艂owieku i 艣wiecie, a co za tym idzie – ma ograniczone znaczenie. Tak偶e dyskusja polityczna i obywatelska przestaje by膰 tym, czym powinna: konfrontacj膮 mi臋dzy podmiotami o 艣ci艣le okre艣lonej to偶samo艣ci. Tolerancja oznacza przecie偶 co艣 innego: akceptowanie i respektowanie tych, kt贸rzy nie my艣l膮 tak jak my, lecz bez „naginania si臋. do ich przekona艅, nie s艂u偶y to bowiem szczeremu i otwartemu dialogowi.

– Wielu Polak贸w obawia si臋, 偶e Unia Europejska narzuci naszemu krajowi francuski, antyklerykalny rodzaj laicko艣ci pa艅stwa, kt贸ry polega na radykalnym rozdziale mi臋dzy pa艅stwem a Ko艣cio艂em oraz odrzuca zasad臋 pomocniczo艣ci i wsp贸艂pracy tych dw贸ch podmiot贸w dla dobra spo艂ecze艅stwa. Czy s膮 to obawy uzasadnione?

– Uwa偶am, 偶e istnieje tego typu niebezpiecze艅stwo. W poprzedniej kadencji Parlamentu, gdy przedstawiono program ramowy dla kultury, stwierdzono, i偶 bogactwem Europy jest r贸偶norodno艣膰 jej kultur. Niestety, dodano natychmiast, 偶e r贸偶norodne kultury kontynentu mog艂y si臋 rozwin膮膰 dopiero pocz膮wszy od O艣wiecenia, gdy偶 wcze艣niej t艂umi艂a je „hegemonia katolicka.. Dlatego nale偶y zapewni膰 wolno艣膰 wszystkim, r贸wnie偶 katolikom, pod warunkiem, 偶e nie b臋d膮 mie膰 g艂osu w wa偶nych sprawach, bo i tak ju偶 przyczynili si臋 do wielu nieszcz臋艣膰 (tego ostatniego stwierdzenia nie ma, oczywi艣cie, w dokumencie, lecz mo偶na to wywnioskowa膰 z jego tonu). Jest to przekonanie bardzo wielu parlamentarzyst贸w, kt贸rzy nie uznaj膮 kultury chrze艣cija艅skiej, jej wizji 艣wiata i cz艂owieka, a w praktyce odmawiaj膮 kulturze katolickiej prawa do udzia艂u w dialogu na rzecz dobra spo艂ecze艅stwa. Jest to stanowisko ideologiczne i totalitarne.

– Po totalitaryzmie komunistycznym i faszystowskim Europa chce wprowadzi膰 totalitaryzm laicystyczny.

– Jest to rzeczywiste niebezpiecze艅stwo, gdy偶 wiele si艂 politycznych w Parlamencie Europejskim, jak i poza nim, do tego d膮偶y. Drog膮, kt贸ra prowadzi do laicyzmu, jest relatywizm etyczny.
Warto podkre艣li膰, 偶e „laicko艣膰. pojawi艂a si臋 w historii ludzko艣ci dzi臋ki Chrystusowi, kt贸ry powiedzia艂: „Dajcie Bogu to, co Bo偶e, a Cezarowi to, co cesarskie. (por. Mk 12, 17; 艁k 20,25). Wcze艣niej nie istnia艂a, a i dzisiaj nie wszyscy j膮 akceptuj膮 (wymowny jest przyk艂ad islamu). Pa艅stwo laickie powinno s艂u偶y膰 wszystkim i nie mo偶e wyst臋powa膰 przeciw cz臋艣ci spo艂ecze艅stwa, gdy偶 oznacza艂oby to stronnicz膮 i ideologicznie umotywowan膮 dyskryminacj臋.

– Co w tej trudnej i niepokoj膮cej sytuacji mogliby uczyni膰 polscy katolicy zasiadaj膮cy w 艂awach Parlamentu Europejskiego?

– Powinni oni – tak zreszt膮, jak i wszyscy katolicy – ukazywa膰 w spos贸b powa偶ny, kulturalnie dojrza艂y i naukowo udokumentowany katolick膮 wizj臋 艣wiata i spo艂eczn膮 nauk臋 Ko艣cio艂a, tak by dotrze膰 do wsp贸艂czesnego cz艂owieka. Wymaga to jedno艣ci nawet w r贸偶norodno艣ci opcji politycznych. Dlatego parlamentarzy艣ci ci powinni by膰 solidarni z innymi deputowanymi, kt贸rzy otwarcie deklaruj膮 si臋 jako chrze艣cijanie, i prowadzi膰 z nimi ci膮g艂y dialog. Lecz powtarzam raz jeszcze: punkt widzenia katolicki, chrze艣cija艅ski, nale偶y przedstawia膰 w spos贸b „laicki., tzn. pogl膮dy w dziedzinie gospodarczej powinny by膰 poparte solidn膮 argumentacj膮 ekonomiczn膮 (nie wystarcza cytat z encykliki Leona XIII); gdy dyskutuje si臋 na tematy bioetyki czy genetyki, nale偶y mie膰 odpowiedni膮 dokumentacj臋, r贸wnie偶 naukow膮. Ten spos贸b dzia艂ania ma podw贸jny cel: ukaza膰 racjonalno艣膰 i u偶yteczno艣膰 dla ka偶dego cz艂owieka i wszystkich ludzi stanowisk, kt贸re wyp艂ywaj膮 z kultury katolickiej, z drugiej za艣 strony – potwierdzi膰 prawo naszej kultury do uczestniczenia (wraz z innymi kulturami) w dialogu na tematy polityczne, spo艂eczne i gospodarcze.

– Czy, wed艂ug Pana, istnieje mo偶liwo艣膰 stworzenia w Parlamencie Europejskim osobnej grupy chadeckiej?

– Znaj膮c sytuacj臋 w Parlamencie i poszczeg贸lnych pa艅stwach unijnych, mo偶na stwierdzi膰, 偶e nie jest to perspektywa realistyczna, przynajmniej w najbli偶szym czasie. Nie mo偶e to jednak sta膰 si臋 pretekstem, by do tego nie d膮偶y膰.

– Czy to wina wyborc贸w–katolik贸w, 偶e w Parlamencie zasiadaj膮 ludzie, kt贸rzy nie uznaj膮 warto艣ci chrze艣cija艅skich?

– Nie mo偶na zaprzeczy膰, 偶e jest to wina cz臋艣ci elektoratu katolickiego, ale nie tylko. Z poczucia obowi膮zku wzgl臋dem Ko艣cio艂a, lecz i z pewn膮 obaw膮 musz臋 stwierdzi膰, 偶e odpowiedzialno艣膰 za taki stan rzeczy spada r贸wnie偶 na cz臋艣膰 hierarchii katolickiej.

– Dlaczego r贸wnie偶 hierarchii?

– Przede wszystkim dlatego, 偶e nie wszyscy biskupi dostatecznie uwra偶liwili wyborc贸w na tego typu niebezpiecze艅stwo.

– Nie zawsze to jest takie proste. Gdy jeden z odwa偶nych polskich biskup贸w wezwa艂 wyborc贸w katolickich, by g艂osowali na katolik贸w, nasi rodzimi libera艂owie r贸偶nej ma艣ci wraz z ksi臋偶mi – tymi, kt贸rzy deklaruj膮 si臋 jako antykleryka艂owie – rozp臋tali wielk膮 nagonk臋 na niego.

– Po drugie, nie zawsze k艂ad膮 nacisk na fakt, 偶e wiara musi sta膰 si臋 kultur膮, kultur膮 ludu chrze艣cija艅skiego, dzi臋ki kt贸rej mo偶e ona zaistnie膰 w spo艂ecze艅stwie i odegra膰 rol臋 misyjn膮.

– Jakie „punkty odniesienia. mo偶e mie膰 katolicki deputowany w Parlamencie i w instytucjach unijnych?

– Tymi punktami s膮 przede wszystkim inni parlamentarzy艣ci chrze艣cija艅scy. Uwa偶am, 偶e r贸wnie偶 Nuncjatura Apostolska mo偶e u艂atwi膰 dialog i wsp贸艂prac臋 mi臋dzy nimi. Tylko dzi臋ki solidarnej wsp贸艂pracy chrze艣cija艅skich deputowanych b臋dzie mo偶na przedstawi膰 w Parlamencie chrze艣cija艅sk膮 wizj臋 艣wiata, bez kt贸rej nie mo偶na zrozumie膰 2000 lat historii, a cz艂owiek straci艂by okazj臋, by pozna膰 prawd臋 o sobie.

– Dzi臋kuj膮c za rozmow臋, 偶ycz臋 Panu owocnej misji i dobrej wsp贸艂pracy r贸wnie偶 z polskimi deputowanymi.

Editor: Tygodnik Katolicki "Niedziela", ul. 3 Maja 12, 42-200 Czestochowa, Polska
Editor-in-chief: Fr Jaroslaw Grabowski • E-mail: redakcja@niedziela.pl