Nieznany Niepokalanów na b. niemieckiej ziemi

Ks. Adrian Put

W miejscowości Gębice k. Gubina, na terenie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, 24 września odbyła się uroczystość, która symbolicznie zamknęła obchody Roku Kolbiańskiego w Polsce. Tego samego dnia w 1939 r. do Stalagu III B Amtitz (Gębice), leżącego do 1945 r. w Rzeszy, został przewieziony św. Maksymilian Maria Kolbe.
Gębickie uroczystości zgromadziły kilka tysięcy osób. Wspólnej modlitwie przewodniczył biskup zielonogórsko-gorzowski Stefan Regmunt wraz z biskupami Adamem Dyczkowskim, Pawłem Sochą oraz Błażejem Kruszyłowiczem. We Mszy św. koncelebrowanej uczestniczyło także wielu kapłanów. W słowie powitalnym bp Stefan Regmunt wyjaśnił sens spotkania na terenie dawnego obozu niemieckiego: – Mamy tu, na naszej ziemi, szczególną relikwię. To miejsce, gdzie był przetrzymywany i cierpiał św. Maksymilian Kolbe. To tutaj, w miejscu, gdzie wtedy były Niemcy, św. Maksymilian wypowiedział słowa, które okazały się proroctwem: „Drogie dzieci, zobaczycie, jeszcze tutaj będzie Polska”. Kaznodzieją na polu gębickim był redaktor naczelny Tygodnika Katolickiego „Niedziela” ks. inf. Ireneusz Skubiś, który m.in. powiedział: – Ojciec Maksymilian w tamtych czasach był mężem opatrznościowym. W czasie wojny uczył, jak przez Maryję zaufać Bogu. Ks. inf. Skubiś starał się także przez pryzmat osoby św. Maksymiliana odczytywać czasy, w których przyszło nam żyć. Podkreślił: – Trzeba dobrze rozróżniać, kto jest kim, komu na czym zależy. Trzeba szukać tego, co służy Polsce. Musimy bronić tego, co polskie. Kaznodzieja wskazał na Kościół jako na strażnika tych wartości, za które oddał życie św. Maksymilian. – Kościół stoi na straży wartości podstawowych: stoi na straży życia i stoi na straży rodziny – powiedział.
Na co dzień gębickie pole w niczym nie przypomina obozowej przeszłości. Jedynie pomnik upamiętnia cierpienia Polaków. Samo miejsce nie istnieje także w świadomości mieszkańców ziemi lubuskiej. Ten szczególny dzień modlitwy pomoże zapewne uświadomić sobie, że obok Oświęcimia także Gębice były miejscem cierpienia polskiego Męczennika i jego apostolskiej działalności. 19 września 1939 r. do Niepokalanowa przybyli Niemcy i nakazali ewakuację zakonników. Kilkudziesięciu franciszkanów wraz ze św. Maksymilianem wyruszyło piechotą w stronę szosy Poznań – Warszawa. Tu zostali załadowani do ciężarówek i przewiezieni do Rawy Mazowieckiej. Dzień później przybyli do Częstochowy, gdzie kazano im wsiąść do wagonów towarowych. 21 września dojechali do obozu Lamsdorf (obecnie Łambinowice) i tam pozostali dwa dni. Następnie znów kazano im udać się w stronę stacji. Blisko 600 więźniów ze śpiewem „Serdeczna Matko” wyruszyło przez Opole, Wrocław i Legnicę w nieznane. W niedzielę 24 września transport dotarł do Amtitz (Gębice).
Obóz przeznaczony dla 12 tys. więźniów był otoczony drutem kolczastym. Zakonników Niemcy powitali słowami: „Oto idą franciszkanie, polscy bandyci ukrywający się pod religijnymi habitami”. Jeszcze tego samego wieczoru o. Kolbe poszedł do Niemców, aby sprostować to oszczerstwo. Życie w obozie było ciężkie. Więźniowie spali na słomie pod namiotami. Wielu nie miało ciepłej odzieży. W obozie pojawiły się insekty. Za drobne przewinienia zdarzały się brutalne pobicia.
W październiku franciszkanie ulepili z gliny figurę Niepokalanej i ustawili ją na środku namiotu. Inni więźniowie przychodzili do zakonników, aby się modlić i korzystać z sakramentu spowiedzi. Franciszkanie także tu głosili chwałę Niepokalanej. W gębickim namiocie obozowym stworzyli swoisty klasztor i jednocześnie sanktuarium Niepokalanej. Później i w innych namiotach było słychać modlitwy i śpiewy. Choć tylko przez miesiąc, ale zakonnikom udało się stworzyć taki mały Niepokalanów. Nawet Niemcy zauważyli przedziwny spokój i porządek wśród uwięzionych.
9 listopada zakonnicy zostali przewiezieni do obozu w Schildberg (Ostrzeszów), zaś 8 grudnia pozwolono im wrócić do Niepokalanowa. Tak zakończyło się pierwsze uwięzienie św. Maksymiliana.

"Niedziela" 41/2011

Editor: Tygodnik Katolicki "Niedziela", ul. 3 Maja 12, 42-200 Czestochowa, Polska
Editor-in-chief: Fr Jaroslaw Grabowski • E-mail: redakcja@niedziela.pl