Obecna świątynia została wybudowana w 1911 r. jako garnizonowa cerkiew prawosławna pw. Przemienienia Pańskiego. Podobne powstały w Hrubieszowie, Chełmie i Dubience. Podczas I wojny światowej kościół przeszedł w ręce austriackie. Świątynia została przekazana kościołowi katolickiemu w 1918 r. Początkowo stała się kościołem garnizonowym Wojska Polskiego. W czasie wojny był w niej magazyn sanitarny oraz stajnia. W 1961 r. bp Piotr Kałwa podniósł kościół do rangi rektoratu. Do opieki nad świątynią proboszcz kolegiaty ks. Franciszek Zawisza wyznaczył ks. Eugeniusza Golińskiego. W latach 1985-1991 r. kościół przebudowano i powiększono. Po wielu latach rozbudowy ołtarz i świątynię poświęcił bp Wacław Depo (17 grudnia 2011 r.).

– Tutaj w 1988 r. rozpoczęła się moja droga kapłańska. A dzisiaj jako proboszcz mogę jeszcze bardziej doświadczać wstawiennictwa naszego patrona św. Michała Archanioła – mówi ks. prał. dr Wiesław Galant, proboszcz parafii pw. św. Michała Archanioła w Zamościu. – On przed Bogiem wstawia się za nami wszystkimi. Każdą niedzielną Mszę św. kończymy modlitwą do niego. Nasza wspólnota jest prężna i dynamiczna, bo jest w niej dużo pokoju i radości. W dniach 8-9 września ub.r. gościliśmy kopię figury św. Michała z Gargano. Było to niezwykłe wydarzenie i zbliżyło wszystkich do Boga. Odprawiamy Msze św. za Ojczyznę (od 2010 r.) oraz z prośbą o uzdrowienie, podczas których przywołujemy naszego Patrona.

Z parafią związanych było 44 księży. Ks. prał. Galant jest czwartym proboszczem (po ks. prał. Eugeniuszu Golińskim, ks. prał. dr Eugeniuszu Derdziuku i ks. kan. Waldemarze Kostrubcu). Parafia może pochwalić się 14 powołaniami kapłańskimi, w tym jednym zakonnym oraz 4 siostrami zakonnymi. W każdy czwartek o godz. 6.30 sprawowana jest Msza św. o dar powołań. Zaangażowanie parafian w życie wspólnoty jest bardzo duże. Istnieje tu około 18. grup modlitewnych, stowarzyszeń apostolskich i ruchów katolickich. Ponad 380 osób zaangażowanych jest w codzienną modlitwę różańcową, 150 osób przynależy do Odnowy w Duchu Świętym. Jest też grupa oazowa, grupa Dzieci Bożych, Stowarzyszenie Służba Człowiekowi, Straż Honorowa Serca Pana Jezusa, zespoły muzyczne: „Melachim” i dziecięcy – prowadzony przez Magdalenę Stopę. Funkcjonuje chór parafialny. Ponad 150 dzieci korzysta za świetlicy socjalnej działającej przy parafii. Jest też ośrodek kuratorski, dwie grupy anonimowych alkoholików i jedna anonimowych hazardzistów. Świątynia jest kościołem patronalnym Zamojskich Amazonek, które co roku 5 lutego spotykają się na Mszach św. w ich intencjach. Msze św. z modlitwą o uzdrowienie odprawiane są w każdy drugi piątek miesiąca z wyjątkiem wakacji. – Chcemy stworzyć grupę Rycerzy Kolumba. Mamy doskonałych duszpasterzy, którzy są pełni inicjatyw i pomysłów. Dbamy o wnętrze świątyni i jej wyposażenie. Chcemy stworzyć jak najlepsze warunki dla wiernych, by mogli koncentrować się na liturgii. Chcemy jeszcze bardziej zaangażować wiernych świeckich do pomocy w administrowaniu parafią. Wspaniale współpracuje się nam z Radą Parafialną. Wyzwaniem na bieżący rok jest powiększenie parkingu i urządzenie kaplicy całodziennej adoracji Najświętszego Sakramentu – dodaje ks. Proboszcz.

Przy parafii działają Warsztaty Terapii Zajęciowej, które powstały w 1998 r. z inicjatywy ówczesnego proboszcza ks. Eugeniusza Derdziuka. W zajęciach uczestniczą 33 osoby z różnym stopniem niepełnosprawności. – Mamy pracownie: stolarską, krawiecką, gospodarstwa domowego, poligrafii oraz techniczno-plastyczną. Odbywają się zajęcia z doradztwa zawodowego. Uczestnicy mogą liczyć na rehabilitację ruchową. Angażujemy się w życie parafii. Nasi wychowankowie służą do Mszy św. Wykonują świetne prace plastyczne, osiągają sukcesy na arenie ogólnopolskiej. Istnieje grupa śpiewająco-teatralna, która występuje na przeglądach i festiwalach. Są aktywni, otwarci społecznie. Niektórzy z nich podejmują pracę na otwartym rynku i dobrze sobie radzą – twierdzi Wiesław Rak, kierownik WTZ.

Od 3 lat animatorem 12-osobowej Wspólnoty Krwi Chrystusa w parafii św. Michała jest Piotr Grabowski. Jej charyzmatem jest modlitwa i oddawanie szczególnej czci Jezusowi Chrystusowi, który umarł na krzyżu dla zbawienia człowieka. – Wielbimy Jego mękę, Jego rany i krew. Naszym pozdrowieniem jest: „Błogosławiona Krew Jezusowa” a odpowiedzią: „Na wieki błogosławiona”. Ja bez Chrystusa nie mógłbym żyć. Mamy harmonogram pracy i modlitw, które są wspaniałe.

W parafii liczne jest grono ministrantów. Ich szefem jest Mateusz Bakun. – Jest nas 70, ale 40 aktywnie uczestniczy w posłudze. Jeżeli ktoś jest zainteresowany pogłębianiem więzi z Kościołem, to posługa ministrancka jest dobrym wyborem. Co tydzień spotykamy się na zbiórkach. Często pomagamy w przystrajaniu kościoła na uroczystości. Pomagamy w akcjach charytatywnych. Integrujemy się, mamy wspólne wypady. Raz w tygodniu gramy w piłkę nożną i przygotowujemy się do rozgrywek. Nasz Ksiądz Opiekun organizuje w wakacje rekolekcje, podczas których zgłębiamy Pismo Święte. Bycie ministrantem jest dla nas zaszczytem. Rober Kuraszkiewicz, który jest lektorem dodaje: – Tworzymy wspólnotę. Jeśli ktoś z naszego grona ma jakieś problemy, pomagamy sobie. Odwiedzamy się w domach.

Maria Górna jest prezydentem Kurii działającego w parafii Legionu Maryi, który został powołany 23 lata temu. Obecnie istnieje 5 grup legionowych, w których skupia się 81 legionistów. Każda grupa – prezydium raz w tygodniu odbywa zebranie. Ma swojego kierownika duchowego – kapłana. – Modlitwa i apostolat, to główne nasze złożenia. Mamy podręcznik legionowy zawierający wszystkie treści, które powinniśmy znać. Mamy także „Biuletyn Legionu Maryi”. Co roku odbywają się zloty legionowe. Apostołujemy w szpitalach, na ulicach, szkołach, w pracy i wśród przyjaciół i znajomych. Mówimy o Bogu, rozdajemy bezpłatnie medaliki i wykonane samodzielnie różańce. Uczestniczymy w Jerychach odbywających się w kościele św. Katarzyny w Zamościu. W każdą środę mamy obsługę Mszy św. w naszej parafii.

Działalność ewangelizacyjno-modlitewną na terenie parafii św. Michała w Zamościu prowadzi także Lucyna Pietroń, która założyła Kółko Różańcowe im. bł. Jana Pawła II. Powstało ono na podobieństwo Podwórkowych Kółek Różańcowych Dzieci, w krótkim czasie po śmierci Ojca Świętego. – Namówiłam męża, dzieci i wnuki. Poszłam do sąsiadów z propozycją przyłączenia się do nas. Z każdego domu ktoś się zapisał. Teraz jest nas 40 osób. Odmawiamy Różaniec. Wystarczy poświęcić 4-5 minut dziennie. Zbieram tajemniczki, potem je roznoszę. To sposób na poznanie sąsiadów i ich zintegrowanie. Zanoszę prasę, książki, informatory i obrazki katolickie. Rozmawiamy o Bogu.

Grupa ponad 400 osób korzysta sukcesywnie z pomocy materialnej Parafialnego Koła Charytatywnego. Wolontariat od 10 lat prowadzą: Jadwiga Misztal, Teresa Patron, Alicja Pałatek i Jerzy Sęk. W każdy czwartek od 9.00 do 12.00 można otrzymać odzież oraz artykuły spożywcze. – Mamy dary z Unii Europejskiej. Robimy zakupy z funduszy, które wrzucają do skarbonki parafianie. Tylko w ostatnim kwartale skorzystało z naszej pomocy 695 osób. Mamy swój lokal, gdzie gromadzimy zapasy. Robimy świąteczne paczki na Boże Narodzenie a na Wielkanoc zbieramy żywność, którą też sukcesywnie rozdajemy. Wspieramy Polaków na Ukrainie. Wysyłamy odzież i żywność do Żółkwi. Ich rozdzielaniem zajmują się tamtejsze siostry zakonne – cieszy się Jadwiga Misztal. Do odwiedzenia punktu charytatywnego zachęca Teresa Patron. – Ludzie mają opory, krępują się. Niepotrzebnie. Każdy może przyjść. Rozdajemy odzież oraz olej, mąkę, kaszę, cukier i inne artykuły spożywcze. Zapraszamy.

Zasłużone miejsce w parafii ma schola wokalno-muzyczna „Laudate Dominum” (Chwalcie Pana). Jej przedstawicielką jest Klaudia Kowalska, która śpiewa od 1, 5 roku. – Jest nas 7 osób. Śpiewamy podczas Mszy św. i uroczystości, oraz z okazji imienin i urodzin księży. Na gitarze gra Sandra, na klawiszach Arkadiusz, śpiewają, oprócz mnie: Asia, Agata, Patrycja i Magda. Chciałam rozwijać się muzycznie i znalazłam tu swoje miejsce. Preferujemy piosenki, które np. pojawiają się na „Exodusie Młodych”, śpiewamy także po łacinie. Idzie nam całkiem nieźle.

Przedstawicielami Ruchu Światło-Życie Oazy Rodzin Domowego Kościoła jest małżeństwo Edyty i Huberta Wójcików. – Do wspólnoty zostaliśmy zaproszeni przez ks. Romana Sawica w 2001 r. – mówi pani Edyta. – Formacja pomaga świadomie przeżywać sakrament małżeństwa. Przekładamy Ewangelię na życie codzienne. Dzięki temu jest w nas więcej cierpliwości, pokory. Trudne sprawy powierzamy Panu Bogu. Jesteśmy zwykłymi ludźmi i też popełniam błędy; grzeszymy, ale wiemy, że zawsze można zacząć od nowa. Staramy się codziennie uczestniczyć we Mszy św. i wspólnie się modlić. Jeździmy na rekolekcje ignacjańskie. Pan Hubert zauważył, że jego żona dobrze się czuła we wspólnocie i sam wstąpił do niej. Poczuł, że jest to też i jego droga rozwoju duchowego. – Pan Bóg działa i przemienia nas. Uczymy się komunikacji małżeńskiej, rozmów o troskach, problemach. To są lata pracy nad sobą. Dostajemy wskazówki podczas uczestnictwa w spotkaniach. Zwierzamy się z kłopotów i sobie doradzamy.

Reprezentantką Oazy Młodych jest Arleta Kazidróg, która prowadzi grupę siedmiu młodych ludzi. Sama w Oazie jest od 4 lat. – Przygotowuję konspekty spotkań, rozmawiamy o naszej wierze, gramy w różne gry i zabawy. To są otwarci i przyjaźni ludzie, z którymi mam ochotę przebywać. Od kiedy jestem w Oazie potrafię rozpoznać, co jest dobre a co złe. Modlę się, chodzę na Msze św. wieczorne, odmawiam Różaniec. Każdy może znaleźć miejsce w Oazie.

Jedną z najliczniejszych grup w parafii pw. św. Michała Archanioła jest Odnowa w Duchu Świętym. Przewodzi jej Tomasz Siwczuk. Powstała w Zamościu w roku 1992 przy parafii katedralnej, a od 2002 r. działa również przy parafii św. Michała. Wspólnotę założyła Małgorzata Szwarc, potem przewodzili jej: Mirosław Strukowski, Przemysław Szyszka i Janusz Zdybel. Regularnie 150 osób uczestniczy w spotkaniach uwielbienia w każdy piątek w Centrum Pastoralnym o godz. 19.00. Msze św. są odprawiane co miesiąc oprócz wakacji. Ponad 400 osób z Zamościa i okolic ukończyło Kurs Alfa. – Jest nas tyle, że ciężko jest się nam pomieścić w Centrum Pastoralnym. Chcemy uwielbiać Pana Boga, prosić o ożywienie naszej wiary, żebyśmy nie byli letnimi katolikami. Chcemy pogłębiać i umacniać więź z Chrystusem i o nim świadczyć. Zależy nam na budowaniu rodzin chrześcijańskich. Naszym zadaniem jest pomóc młodym ludziom odnaleźć siebie. Czytamy Pismo Święte. Podzieleni jesteśmy na diakonie: nauczającą, formacyjną, uwielbienia, wstawienniczą, ewangelizacyjną i wzajemnej pomocy. Dwa razy do roku uczestniczymy w rekolekcjach zimowych i wakacyjnych. Uczę się odkrywać Pana Jezusa. Pomaga mi On odkryć siebie samą. To jest łaska bycia we wspólnocie – mówi Agnieszka Duras.

Katolickie Radio Zamość dziękuje wszystkim tym, którzy poświęcili czas i podzielili się swoim świadectwem dotyczącym zaangażowania w życie parafii. Dziękujemy ks. prał. Wiesławowi Galantowi i Księżom Wikarym za przychylność i życzliwość dla naszej rozgłośni.