Reklama

Wiadomości

Prawo do sumienia w pracy

Postęp technologiczny oraz ideologiczne zmiany polityczno-prawne sprawiają, że coraz więcej osób zmuszanych jest postępować niezgodnie z własnymi przekonaniami w miejscu zatrudnienia. A przecież łamanie sumień ma groźne skutki. Historia pokazała, iż w skrajnej postaci były to skutki najtragiczniejsze w dziejach ludzkości

Niedziela Ogólnopolska 38/2015, str. 38-39

[ TEMATY ]

sumienie

ludzie

praca

konferencja

Andrzej Tarwid

Uczestnicy międzynarodowej konferencji „Prawa sumienia pracowników służby zdrowia – teoretyczne uwarunkowania, prawne wyzwania oraz szanse”

Uczestnicy międzynarodowej konferencji „Prawa sumienia pracowników służby zdrowia – teoretyczne uwarunkowania, prawne wyzwania oraz szanse”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ponad rok temu prof. Bogdan Chazan odmówił zabicia dziecka jednej z pacjentek. Nagonka medialna na dyrektora Szpitala im. Świętej Rodziny w Warszawie sprawiła, że został on zwolniony z pracy. Na nic zdały się wyjaśnienia ginekologa, że postąpił zgodnie z sumieniem, do czego miał prawo. Do dziś prof. Chazan nie wrócił do placówki, którą przez lata z sukcesami kierował, chociaż ani prokuratura, ani rzecznik odpowiedzialności zawodowej nie dopatrzyli się żadnych nieprawidłowości w jego postępowaniu.

Na prawo do klauzuli sumienia powołała się także położna Agata Rejman, kiedy zorientowała się, że została wezwana do trwającej aborcji farmakologicznej. Kobieta nie tylko straciła pracę, ale też właściciel szpitala w Rzeszowie domaga się od niej odszkodowania w wysokości 50 tys. zł. To niebagatelna kwota, o czym kobieta powiedziała w nakręconym o niej filmie. Jego fragmenty usłyszeli uczestnicy międzynarodowej konferencji zatytułowanej: „Prawa sumienia pracowników służby zdrowia – teoretyczne uwarunkowania, prawne wyzwania oraz szanse”. Sympozjum zorganizowały Instytut na rzecz Kultury Prawnej „Ordo Iuris” oraz Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Tygodnik „Niedziela” był jednym z patronów medialnych konferencji.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Moralność w domu, a nie w pracy

Podczas wystąpień naukowcy, lekarze oraz adwokaci m.in. z Austrii, Hiszpanii, USA i Szwecji opowiadali o tym, jak w ich krajach tworzący prawo podchodzą do dylematów moralnych w miejscu pracy. Okazuje się, że w państwach zachodnich łatwo zauważyć bardzo podobny trend: rządzący regulują te obszary życia, które przez stulecia były uważane za prywatne, jak np. stosunki sprzedawca – klient, bądź były regulowane przez kodeksy etyki zawodowej, jak to było w przypadku lekarza i pacjenta. Teraz wizyty w przychodni czy piekarni muszą przebiegać według przepisów prawa państwowego. A ono bardzo często za nic ma wartości, którymi ludzie żyją i którym chcą być wierni. W efekcie osoby chcące postępować zgodnie z własnym sumieniem wyrzucane są z pracy, a nawet karane.

Reklama

W ubiegłym miesiącu w USA urzędniczka tamtejszego urzędu stanu cywilnego została skazana na karę więzienia za to, że nie chciała udzielić ślubu parze homoseksualistów. Za oceanem kary nie ominęły też cukierników, którzy nie chcieli upiec ciast na wesele homoseksualistów. W Hiszpanii sąd nakazał wszystkim aptekarzom sprzedaż pigułek antykoncepcyjnych, z kolei w Szwecji położna Ellinor Grimmark została wyrzucona ze szpitala, kiedy do jego dyrekcji dotarło, że kobieta, powołując się na klauzulę sumienia, nie chce uczestniczyć w aborcjach. Gdy sprawa stała się głośna medialnie, kolejne dwie placówki odmówiły Grimmark zatrudnienia. Nawet mimo tego, że oba szpitale usilnie poszukiwały położnych. – Szwecja to kraj ekstremalny ze względu na brak poszanowania klauzuli sumienia – przyznała mecenas Ruth Nordström. Obrończyni Ellinor Grimmark zaapelowała też o pomoc do zgromadzonych na warszawskiej konferencji. – Jeżeli wierzycie, że sumienie jest kompasem, jeżeli chcecie pomóc szwedzkim położnym, to zróbcie coś dla nas. Napiszcie np. e-mail z poparciem. Naprawdę potrzebujemy waszego wsparcia!

Pomocy znad Wisły oczekują też amerykańscy chrześcijanie, w których najmocniej uderzają obecne zmiany w tamtejszym prawie. – Musimy się połączyć w ramach obrony zasad religijnych, bo jeżeli damy się zepchnąć na margines, to wierzący nie będą mieli żadnej obrony – powiedział prof. David F. Forte z Uniwersytetu w Cleveland.

Zapomniana lekcja historii

Zachodni świat ogranicza prawo do postępowania zgodnie z sumieniem, a przecież akceptacja porządku prawnego bez uwzględnienia porządku moralnego niesie poważne zagrożenia dla społeczeństwa, a nawet całych narodów. W skrajnej postaci pokazała to II wojna światowa. Najgorsi zbrodniarze, jacy stanęli przed norymberskim sądem, mówili przecież, że oni tylko wykonywali rozkazy i stosowali obowiązujące w III Rzeszy prawo. Mimo to ponieśli karę, bo sędziowie uznali, że nikt nie jest zwolniony z moralnej oceny swoich działań.

Reklama

Właśnie takie rozumienie wolności sumienia – na jakie powoływali się sędziowie w Norymberdze – stało się filarem czasów powojennych. Teraz zwolennicy postępowego prawa zupełnie nie mierzą się z doświadczeniem historycznym. Dlaczego? – Forsujący rozwiązania prawne bez odwołania się do klauzuli sumienia starają się ukryć to, że tak naprawdę chodzi im o wybory ideologiczne narzucane przez gender – powiedział prof. Jose M. S. Ruiz-Calderon z Uniwersytetu Complutense w Madrycie. – A skoro działanie to motywowane jest ideologią, to możemy spodziewać się coraz większej presji – dodał.

Przykłady zmierzające do wypchnięcia sumienia z kolejnych obszarów zawodowej aktywności widać zarówno w Polsce, jak i za granicą. Administracja Baracka Obamy napisała ustawę o ubezpieczeniach społecznych. Dokument ten wśród katalogu uprawnień, za które zapłacą pracodawcy, wymienia m.in. prawo do aborcji oraz dostępu do środków antykoncepcyjnych.

W naszym kraju zaś głośnym echem odbiła się dyskusja w środowisku farmaceutów. W ich wypadku konflikt sumienia dotyczy m.in. sprzedaży hormonalnych środków antykoncepcyjnych ze względu na ich możliwe działanie wczesnoporonne. A także środków homeopatycznych, produktów stosowanych w in vitro czy szczepionek – uwaga, bo nie wszyscy o tym wiedzą – produkowanych na bazie linii komórkowych pozyskiwanych z abortowanych dzieci!

Współudział

– Wydaje się, że państwo gdy chce wprowadzić na rynek środki, których działanie czy stosowanie budzi wątpliwości moralne, powinno wszystkim obywatelom zapewnić jednakową wolność. Tak jak nikogo nie można zmuszać do stosowania tych środków, nie powinno się od nikogo wymagać, aby współuczestniczył w ich produkcji czy dystrybucji – powiedziała farmaceutka Danuta Barańska. Niestety, niejasne zapisy w prawie farmaceutycznym sprawiają, że ta możliwość jest prawnie ograniczona. Nieprecyzyjność prawa spędza też sen z powiek lekarzom. Dlatego Naczelna Rada Lekarska złożyła wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niekonstytucyjności niektórych zapisów Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Chodzi m.in. o sytuację, kiedy lekarz powołujący się na klauzulę sumienia musi wskazać inne miejsce, w którym dany zabieg się wykonuje. – To przepis awykonalny, bo oznacza on, że dany lekarz ma znać światopogląd innego lekarza – powiedział mec. Waldemar Gujski i podkreślił, że takie wskazanie oznaczałoby współudział w nieakceptowalnej moralnie procedurze.

Reklama

Jak bronić sumienia?

Nasze prawo jest więc znacząco wadliwe, o czym na konferencji mówili też diagności laboratoryjni, farmaceuci oraz prawnicy. Ci ostatni, jeśli na czas nie złożą odpowiednich oświadczeń, są np. zmuszani do prowadzenia spraw rozwodowych.

A jak można bronić prawa sumienia? – Gwarancją realizacji klauzuli sumienia mogą stać się procedury na poziomie zakładu pracy lub na poziomie krajowym – mówi mec. Jerzy Kwaśniewski, który na zakończenie konferencji podkreślił, że niebagatelną rolę w tym względzie mają do odegrania związki zawodowe.

Z kolei zdaniem panelistów zagranicznych, konieczne jest wywieranie stałej presji na ustawodawcę oraz poszukiwanie racjonalnych argumentów za obroną sumienia w miejscu pracy. – Tych argumentów nie brakuje. A chrześcijaństwo jest jedyną religią, która uznaje komplementarność wiary i rozumu – mówili.

2015-09-15 13:13

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

„Polsce najbardziej potrzebni są ludzie sumienia”

Znane słowa: „Polsce najbardziej potrzebni są ludzie sumienia” wypowiedział bł. Jan Paweł II w 1995 r. w Skoczowie. Pamiętam, jak zaniepokojeni tymi słowami Ojca Świętego byli w tamtym czasie dziennikarze. A Papież zwrócił tylko uwagę na to, że w życiu trzeba kierować się sumieniem. Już wtedy było bowiem widać, że w Polsce dzieją się niedobre rzeczy, i Ojciec Święty w sposób delikatny przypominał, iż głos sumienia ma niezmiennie moc obowiązującą, że kwalifikacje dokonywane przez sumienie mają znaczenie decydujące dla oceny postępowania człowieka.
Gdy dzisiaj patrzymy na to, co się dzieje w Ojczyźnie, jesteśmy porażeni. Oto kraj, który mógłby być krajem bogatym, pięknym i niosącym radość jego obywatelom, krajem, w którym mają oni pracę i nie muszą wyjeżdżać w poszukiwaniu lepszego i godnego życia, stał się zaprzeczeniem tego ideału. Wydawało nam się, że gdy wejdziemy do Unii Europejskiej, sytuacja się poprawi. Europa rzeczywiście otworzyła się na kraje podobne do Polski, ale w dużej mierze - jak się wydaje - po to, aby uczynić z nich rynki zbytu dla swoich produktów i tanie rynki pracy dla swoich przedsiębiorców.
Przez 50 powojennych lat, mimo rządów komunistycznych, wypracowaliśmy jednak w Polsce spory majątek narodowy. Nie wszystko zostało zrujnowane w wyniku „współpracy” z ZSRR. Mieliśmy przemysł ciężki, kopalnie, huty, stocznie, fabryki, cukrownie... Nieźle funkcjonowało wiele dziedzin życia gospodarczego, np. ogromny przemysł włókienniczy. Niestety, narzucony nam trend prywatyzacji spowodował, że powoli wszystko zostało wyprzedane. Może warto by teraz postawić pytania: Gdzie są pieniądze, które przecież Polska za ten majątek otrzymała? Kto i w jaki sposób to rozliczył? Pytania te niejako same się nasuwają... To było własnością narodu polskiego! Dzisiaj też powtarza się jeszcze, że trzeba by to czy owo sprzedać, spieniężyć. Nasi decydenci nie chcą nam tylko wytłumaczyć, na co będą przekazane te pieniądze. Nie bardzo też wiemy, jak Polska poradzi sobie z ogromnym zadłużeniem i ile pokoleń będzie je musiało spłacać.
Za to dopuszczało się do niedawna głosy polityków krytykujących Kościół, szczególnie nieprzyjaźnie wybrzmiewały głosy Ruchu Palikota, głosy drażniące i wrogie wobec Kościoła. W tym punkcie państwo staje się nieprzyjazne obywatelowi, bo przecież większość Polaków to katolicy i to oni doznają najwięcej przykrości, to pod ich adresem kieruje się najwięcej zarzutów i pomówień.
Co jakiś czas jesteśmy też w Polsce epatowani aferami. Była m.in. afera hazardowa, praktycznie niezakończona - byłem zdegustowany prowadzeniem sprawy komisji śledczej przez p. Sekułę. I oto teraz mamy następną aferę, tym razem z PSL-em w roli głównej. Pamiętam tych ludzi, jak pięknie umieli przemawiać podczas pielgrzymki rolników na Jasnej Górze, i teraz taki wstyd! Jak można było dopuścić do takich sytuacji, jak można tak traktować majątek i finanse państwa! Jak może dochodzić do tego, że jeden człowiek zarabia tak kolosalne pieniądze, a decydenci mają przymknięte oczy! Bo jak się powszechnie mówi, najwyżej postawione osoby - nie tylko z PSL, ale i z PO - wiedziały o tym, co się dzieje. Niektórzy mówili nawet, że to niejedyna partia, która dokonuje prywatnych wycieczek za państwowe pieniądze. To bardzo boli.
A oto następna afera - Amber Gold. Tylu ludzi oszukanych i pokrzywdzonych. Gdzie sumienia?! Trzeba pytać także o sumienia polityków, zwłaszcza osób odpowiedzialnych z koalicji rządzącej (PO + PSL).
Wracamy tu do pytania o sumienie. Czy obywatel, który tak beztrosko sięga po duże publiczne pieniądze, ma świadomość, że tylu ludzi w kraju nie ma za co wyżywić rodziny, nie ma na podręczniki dla dzieci, bo swoim skromnym groszem musi się podzielić z państwem, które ma za to koordynować dobre funkcjonowanie wszystkich dziedzin życia? Czy ten człowiek, który jest ministrem, parlamentarzystą, politykiem, ma sumienie? Toż to specjalny rodzaj złodziejstwa, które trzeba nazwać po imieniu. Tak się krzyczy o wielkim majątku Kościoła, o pieniądzach biskupów czy księży, a jedno jest pewne: gdyby to była prawda, to Kościół miałby bardzo dobre rozwiązania, chociażby te medialne. Tymczasem Kościoła nie stać na wiele rzeczy potrzebnych jako narzędzie ewangelizacji. Ale celowo buduje się fałszywy obraz rzeczywistości, żeby odciągnąć uwagę społeczną od siebie i spraw dla narodu najważniejszych.
Dlatego musimy przypomnieć wciąż aktualne słowa bł. Jana Pawła II: „Polsce najbardziej potrzebni są ludzie sumienia”. I jeżeli polscy biskupi i kapłani, katolickie media przypominają o sumieniu, jest to obowiązek najbardziej patriotyczny. To głos Pana Boga, który wzywa nas do zachowania Dekalogu, a w nim miłości Boga i drugiego człowieka.
Musimy upominać się o ten głos szczególnie w Roku ks. Piotra Skargi - wielkiego patrioty i wielkiego kapłana polskiego Kościoła, o którym kard. Aleksander Kakowski powiedział: „Czym w chrześcijaństwie św. Paweł, tym w Polsce ks. Piotr Skarga”. I módlmy się o to, żeby premier rządu był premierem naszego polskiego rządu, prezydent RP - naszym prezydentem, a minister - polskim ministrem. Żeby nasz samorząd nie rozgrywał ważnych spraw na czas tylko kadencji i dla swojej partii. Istnieje obiektywny porządek rzeczy, istnieje zasada wewnętrznej słuszności, o których przypomina nasze sumienie. I o tym trzeba pamiętać.

CZYTAJ DALEJ

Historia według Kossaka

2024-03-28 10:54

[ TEMATY ]

Materiał sponsorowany

fot. Armando Alvarado

Mało która postać historyczna odcisnęła tak mocno swój ślad w dziejach świata, i tak bardzo wpływa na wyobraźnię współczesnych ludzi, jak Napoleon. Pisano o nim książki, wiersze, kręcono filmy, ale bodaj żadne z tych dzieł nie jest tak wymowne jak obraz Wojciecha Kossaka poświęcone temu geniuszowi wojny.

Mowa, oczywiście, o powstałym w 1900 r. dziele „Bitwa pod piramidami”. Obraz mimo upływu lat nadal wywiera ogromne wrażenie na widzach, pobudzając nie tylko ich „estetyczne synapsy”, ale i zmuszając do głębszej refleksji nad dziejami okresu, który został przedstawiony na płótnie i tego, jak wpłynął Napoleon na ukształtowanie się świata. Malowidło Kossaka intryguje nie tylko widzów, ale i ekspertów, od dawna jest obiektem wnikliwych analiz wielu badaczy. Bank Pekao S.A. zaprasza do obejrzenia krótkiego filmu pt. „Okiem liryka”, który przybliża fascynującą historię tego monumentalnego płótna.

CZYTAJ DALEJ

Rozważania na Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego: szatan połknął haczyk

2024-03-28 23:26

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Materiał prasowy

Jak wygląda walka dobra ze złem na zupełnie innym, nieuchwytnym poziomie? Jak to możliwe, że szatan, będący ucieleśnieniem zła, może zostać oszukany i pokonany przez dobro?

Zagłębimy się w niezwykłą historię i symbolikę Hortus deliciarum (grodu rozkoszy) Herrady z Landsbergu (ok. 1180). Ten odcinek to nie tylko opowieść o starciu duchowych sił, ale także głębokie przemyślenia na temat tego, jak każdy z nas może stawić czoła pokusom i trudnościom, wykorzystując mądrość przekazywaną przez wieki.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję