Reklama

Niedziela Małopolska

Obrazy nie do oglądania

„Cudowna wystawa! Najpiękniejsza, jaką widziałam tutaj. Dziękuję!” – wpisała się pani Małgorzata. „...Tak jak łamiemy chleb, nie bójmy się złamań, aby czynić dobro, jak ongiś św. Brat Albert” – napisali panowie Jakub i Artur

Niedziela małopolska 2/2017, str. 1, 6

[ TEMATY ]

wystawa

Małgorzata Cichoń

Ekspozycja daje możliwość poznania dzieł Adama Chmielowskiego. Na pierwszym planie „Wizja św. Małgorzaty”

Ekspozycja daje możliwość poznania dzieł Adama Chmielowskiego.
Na pierwszym planie „Wizja św. Małgorzaty”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Tego nie da się skopiować. «Tego nie maluje się bezkarnie». Z wdzięcznością za TAKĄ (!) wystawę” – podkreślili w księdze pamiątkowej biskupi: Grzegorz Ryś, Jan Zając, Tadeusz Pieronek wraz z innymi gośćmi wernisażu najnowszej ekspozycji w Muzeum Archidiecezjalnym Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie.

Wydarzenie, wpisane w ogłoszony przez Sejm RP Rok Adama Chmielowskiego – św. Brata Alberta, zapoczątkowano tuż przed 100. rocznicą śmierci „Biedaczyny z Krakowa”. W wernisażu wzięli udział zarówno ci, którzy powołani są do służby politycznej, jak i ci, którzy pracują oddolnie, nie zabiegając o sławę. By obejrzeć pokaz, który honorowym patronatem objął Prezydent RP, mamy czas do końca marca, ale lepiej nie zostawiać tego na ostatnią chwilę!

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Miejsce, dzieła, detale

W Muzeum Archidiecezjalnym zgromadzono prawie wszystkie zachowane do dziś obrazy autorstwa Adama Chmielowskiego, łącznie 62 dzieła. Wypożyczono je ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie i Krakowie, Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie, Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie oraz osób prywatnych. Większość prac swojego założyciela posiadają bracia albertyni i siostry albertynki. Najważniejszym eksponatem jest „Ecce Homo” – obraz z ołtarza głównego sanktuarium św. Brata Alberta w Krakowie.

Wymowne jest, że wystawę prac Adama Chmielowskiego – św. Brata Alberta zorganizowano przy ul. Kanoniczej 19-21 w miejscu, gdzie mieszkał szczególny wielbiciel jego postaci: przyszły papież św. Jan Paweł II. On, podobnie jak tamten artysta, zmagał się z odczytaniem własnego powołania. Kończąc zwiedzanie malarskiej drogi, obrazującej jak Adam stał się Bratem Albertem, możemy płynnie wejść „na pokoje” i zwiedzić ten, w którym mieszkał Karol Wojtyła jako ksiądz i profesor (1951-58) oraz apartamenty biskupie, będące jego domem w latach 1958-67.

Na ekspozycji znajdziemy także przedmioty codziennego użytku i pamiątki po Bracie Albercie, np. protezę lewej nogi – kończynę stracił Chmielowski w trakcie powstania w 1863 r. Są też należące do świętego binokle, proteza zębowa (!), drewniany kołek, którego używał do zapinania płaszcza, zegarek kieszonkowy. Te eksponaty uświadamiają nam, że święci to nie ludzie z obrazka, lecz osoby z krwi i kości, o czym, z biegiem czasu, tak często zapominamy!

Reklama

Obejrzymy też portrety tego „Artysty Miłosierdzia” autorstwa innych twórców, zwłaszcza Leona Wyczółkowskiego, ale też Aleksandra Gierymskiego. Ciekawie zestawiono obok siebie dwa dzieła tych malarzy. Pierwszy przedstawił zaawansowanego wiekiem Brata Alberta, a drugi namalował go jeszcze jako człowieka świeckiego, zmagającego się z decyzjami.

Potrzeba kontemplacji

Jeden z gości wystawy podzielił się ze mną swoim odczuciem, że wszystkie obrazy Adama Chmielowskiego wydają się jakby warsztatem potrzebnym, by stworzyć powstałe w latach 1979-80 dzieło życia: „Ecce Homo”. Jak wyraziła się, przemawiając na wernisażu, s. Teresa Maciuszek, przełożona generalna sióstr albertynek, obraz ten służy kontemplacji miłości Boga do człowieka. Podkreśliła, że cała wystawa pokazuje, w jaki sposób Adam Chmielowski szukał woli Bożej co do swojego życia. Czy można więc ją tylko biernie oglądać? – Gdyby ktoś chciał skopiować te obrazy, musiałby skopiować życie, a tego się zrobić nie da – przyznał z kolei bp Grzegorz Ryś.

Choć przed „Ecce Homo” sama spędziłam najwięcej czasu, zatrzymałam się również przy innych pracach. Zarówno tych, które powstały przed tym przełomowym dla Chmielowskiego dziełem, jak i po. Wśród nich znajdują się „Czarnokozińce”, „Opuszczona plebania”, obecna jest tematyka powstańcza, ale i wiejska („W oborze”), portret Antoniego Sygietyńskiego, „Amazonka” czy „List”, gdzie damą czytającą go jest aktorka Helena Modrzejewska. Przykuwają uwagę portrety dzieci, pejzaże (np. „Park Krakowski”), sceny rodzajowe („Nad rzeką”) czy obrazy sakralne: „Niepokalana”, „Roraty”, a także „Matka Boża z Dzieciątkiem”, na którym Jezusek jest niewykończony – zamiast twarzy ma puste miejsce, jakby zapraszano, by umieścić tam własny wizerunek albo kogoś, kogo kochamy lub też kochamy za mało?

Reklama

Pociągnięte przykładem

Przychodząc na wystawę, możemy zastanowić się nad swoim powołaniem. Wśród gości wernisażu spotkałam nowicjuszki – albertynki, Miriam i Joannę. Stając przy jednym z dzieł, które wyszły spod pędzla założyciela ich zgromadzenia, wysłuchałam świadectw młodych kobiet, zainspirowanych jego przykładem. To dwie, spośród czterech nowicjuszek, które obecnie formują się w podkrakowskim Mnikowie. Obie pochodzą z Bytomia. Jak informują, u polskich albertynek jest też 9 postulantek, które być może pójdą w ślady nowicjuszek. Moje rozmówczynie wraz z koleżankami wykonywały w czasie wernisażu pieśni oparte o słowa Brata Alberta.

– Wiele sióstr widzi te obrazy pierwszy raz. Część mogłyśmy oglądać na fotografiach w książkach, inne są dla nas zupełnie nowe. Niektóre, zobaczone z bliska, zaskakują. Zupełnie inaczej odbierałam np. opublikowane w druku „Roraty”. Tu widzę kolory, przestrzeń... – mówi s. Miriam. Opowiada, że zanim wstąpiła do zakonu, studiowała w Akademii Muzycznej we Wrocławiu i Krakowie. Czy, przy wyborze zgromadzenia, miało znaczenie, że założyciel albertynek był artystą? – Ten artyzm miał znaczenie – potwierdza moja rozmówczyni. – Najważniejsze było jednak to, że Adam Chmielowski z tego zrezygnował. To mi pomogło wstąpić do zakonu. Podobnie Karol Wojtyła – on również zrezygnował z kariery artystycznej.

Po chwili, jakby wracając do własnych przeżyć i poszukiwań, s. Miriam dodaje: – W „świecie” szuka się tam, gdzie się nie znajdzie. Można się bardzo pogubić. Cieszę się, że Ktoś mnie w tej sytuacji odnalazł – uśmiecha się. Przed wstąpieniem do albertynek wspierała „kalkutki” w Katowicach, gdzie siostry cały dzień są z ubogimi. Jak opowiada, na początku to doświadczenie tak ją poruszyło, że nie chciała tam wracać. Ale wracała. Była pod wrażeniem sposobu, w jaki siostry traktują ubogich, jak na nich patrzą. – Zobaczyłam i w sobie przemianę, zaczęłam tam częściej przyjeżdżać, ale ostatecznie wstąpiłam do albertynek.

Reklama

Druga z nowicjuszek, s. Joanna, studiowała wcześniej w Gliwicach... informatykę. – Wybrałam ją dla pieniędzy – mówi wprost. – Wstąpiłam do zgromadzenia, nie wiedząc, że jego założyciel był artystą. Pociągało mnie to, co robił jako Brat Albert. Zauważał tych, na których ja nie zwracałam uwagi. A gdy ich widziałam, byli mi obojętni...

* * *

Myślę, że po takich spotkaniach tym bardziej można odczuć różnicę między oglądaniem a kontemplacją dzieł. Wracam jeszcze pod „Ecce Homo”. Pan Jezus ma twarz malarza. A gdyby znów każdy z nas zobaczył w tym miejscu własne oblicze? Chrystus ma spuszczone oczy. Bo tak wiele w naszym życiu jest z tajemnicy. Jest święte, zwłaszcza cierpienie. To Jezusowe przymknięcie powiek nie kłuje kontemplującego obraz w oczy, nie jest wyrzutem ani nawet wyznaniem, choćby z nutką wyrzutu, np.: „Dla ciebie, człowiecze”. Zamknięte oczy Jezusa i własna twarz, którą Mu nadał artysta, są jakimś wyrazem zespolenia losów, przyjaźni na wieczność. Odwagi wejścia w żywą relację z Chrystusem.

Poznając życiorys Brata Alberta, to, co wydarzy się wkrótce po namalowaniu obrazu, choćby zmaganie z chorobą psychiczną, widzimy, że przejdzie on przez doświadczenie krzyża. Ale i dzieciństwo, młodość, dojrzałość nie były pozbawione cierpienia. Jednak życie, połączone z ofiarą Chrystusa, stało się tak owocne i ostatecznie – zwycięskie.

2017-01-04 11:24

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Opowiedzieli o Bożym Narodzeniu

Oprócz staranności wykonania szopek uwagę zwracała wielorodność materiałów, z których zostały zrobione. 88 prac powstałych w przeróżnych technikach, z rozmaitych materiałów: drewna, słomy, papieru, gipsu, leśnego runa, szkła czy piasku, a nawet kukurydzy czy wafla, mogło zachwycić. I wzruszyć. Bo jak inaczej spojrzeć na szopkę zlokalizowaną i schowaną gdzieś pośród wielkiego blokowiska, wśród zgiełku i hałasu? Niezauważoną. Albo wręcz ascetycznie wyrzeźbione w drewnie figury Świętej Rodziny?

CZYTAJ DALEJ

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

2024-03-27 18:21

Adobe Stock

Prokuratura postawiła w środę zarzuty pięciu osobom w związku ze sprawą wykorzystania pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwości. Wśród nich jest czterech urzędników resortu sprawiedliwości i „beneficjent funduszu” ks. Michał O. W ramach Funduszu ośrodkowi „Archipelag” miała zostać przyznana dotacja na kwotę blisko 100 milionów złotych.

- Ks. Michał O. działając wspólnie w porozumieniu z tymi urzędnikami, doprowadził do wypłaty tych środków. Tutaj istotną kwestią jest to, że działali wspólnie i w porozumieniu - poinformował dziś podczas konferencji rzecznik prasowy prok. Przemysław Nowak. Zapowiedział, że będą kierowane wnioski o tymczasowy areszt wobec trzech osób, a zebrany materiał dowodowy będzie analizowany pod kątem uchylenia immunitetu politykom. Powstające na warszawskim Wilanowie centrum terapeutyczne ma na celu pomoc ofiarom przemocy.

CZYTAJ DALEJ

Rozważania na Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego: szatan połknął haczyk

2024-03-28 23:26

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Materiał prasowy

Jak wygląda walka dobra ze złem na zupełnie innym, nieuchwytnym poziomie? Jak to możliwe, że szatan, będący ucieleśnieniem zła, może zostać oszukany i pokonany przez dobro?

Zagłębimy się w niezwykłą historię i symbolikę Hortus deliciarum (grodu rozkoszy) Herrady z Landsbergu (ok. 1180). Ten odcinek to nie tylko opowieść o starciu duchowych sił, ale także głębokie przemyślenia na temat tego, jak każdy z nas może stawić czoła pokusom i trudnościom, wykorzystując mądrość przekazywaną przez wieki.

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję