Reklama

Niedziela w Warszawie

Studiowanie na kolanach

Z ks. dr. Wojciechem J. Bartkowiczem, rektorem Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie, rozmawia Andrzej Tarwid

Niedziela warszawska 26/2019, str. 6-7

[ TEMATY ]

seminarium

Artur Stelmasiak

Ks. dr Wojciech J. Bartkowicz

Ks. dr Wojciech J. Bartkowicz

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

ANDRZEJ TARWID: – „Miejsce, gdzie uczą na księdza” – taką świadomość na temat seminariów duchownych ma większość wiernych. Jak w największym skrócie można opisać etapy nauki kleryków?

KS. WOJCIECH BARTKOWICZ: – Najpierw uczą się dojrzałości ludzkiej, potem autentycznego chrześcijaństwa. Wreszcie uczą się być księdzem.

– Seminarium duchowne to więcej niż studia. Czym w takim razie różni się rola rektora seminarium od bycia rektorem uniwersytetu?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

– Rektor w seminarium jest przede wszystkim wychowawcą. Jest jak starszy brat przy tych, którzy poczuli w sercu wezwanie do służby Bożej. Stara się im pomóc dorosnąć do momentu, kiedy będzie można przedstawić ich biskupowi do święceń.

– W seminarium poza profesorami wykładającymi konkretne przedmioty są też – nieobecni na studiach świeckich – ojcowie duchowi. Jakie oni mają zadania?

– Być przewodnikami duchowymi, mistrzami modlitwy i towarzyszami drogi powołania, i to w kontekście najbardziej intymnym, a więc spraw sumienia.

– Jacy kapłani zostają ojcami duchowymi w seminariach?

– Dojrzali od strony ludzkiej i doświadczeni od strony kapłańskiej. A także otwarci na swoich braci. Troskliwi, roztropni i mający dobre intuicje duchowe. Krótko mówiąc – są to dobrzy księża.

– Jest rektor, ojcowie duchowni, wychowawcy i wykładowcy. Wszyscy razem mają przygotowywać kleryków do kapłaństwa. Ale na czym w praktyce ta formacja polega?

– Św. Jan Paweł II mówił o tym, że są cztery pola formacji kapłańskiej. Po pierwsze, jest to formacja ludzka. Na tym polu chodzi o uporządkowanie tych wszystkich skomplikowanych dynamizmów, które są w każdym człowieku. To wszystko trzeba poznać, uporządkować a czasem leczyć.

– Kolejne pole to?

– Formacja duchowa, czyli głębokie zaprzyjaźnienie się z Bogiem, który wzywa. Jest to nauka języka, którym Bóg do nas mówi i wejście w coraz głębszą relację z Nim. Dzięki temu jest możliwe zweryfikowanie tego, czy to naprawdę Bóg woła, czy też jest to na przykład realizacja własnych marzeń.

– Co obejmuje trzecie i czwarte pole formacji kapłańskiej według św. Jana Pawła II?

– Trzecie pole, to formacja intelektualna, czyli najkrócej mówiąc studia filozoficzno-teologiczne . I czwarte,to formacja pasterska (pastoralna). Jest to ćwiczenie się w tym, jak praktycznie towarzyszyć swoim siostrom i braciom chrześcijanom na drodze życia, w budowaniu wspólnot, przeżywaniu tajemnic życia – radosnych i bolesnych, tak, aby wreszcie razem dostać się do Nieba.

– Na ile ważni w procesie formacji kapłańskiej są wykładowcy, a jaką rangę ma indywidualna praca każdego kleryka?

– Jedno i drugie jest ważne, bo jedno bez drugiego byłoby mało twórcze. Ważne jest świadectwo wykładowcy, który ma nie tylko mówić o Bogu, ale sobą pokazywać, że to, co mówi, jest prawdą głęboko przez niego przeżytą. Ale jeszcze ważniejsze jest to, aby klerycy pytania teologiczne, pytania własne oraz pytania ludzi przynosili Bogu żywemu i na kolanach słuchali Jego wykładu. Mogę zapewnić, że klerycy codziennie tego wykładu na kolanach słuchają adorując Najświętszy Sakrament, medytując Słowo Boże czy modląc się brewiarzem.

– Ksiądz towarzyszy klerykom na co dzień. Jak to jest obserwować ludzi, którzy mierzą się z Bogiem i jak Ksiądz powiedział – przynoszą przed ołtarz pytania swoje i innych ludzi?

– Jest to dla mnie wielki dar. Patrzę na młodych ludzi, którzy mocują się z pytaniem o powołanie. I którzy mają naprawdę wielkie i święte pragnienia. Przy nich wzmacnia się moja wiara. Przy nich przypominam sobie również moje zmagania, umacniam się w przekonaniu, że Bóg mnie potrzebuje, że ma dla mnie zadanie. Dla mnie jest więc łaską patrzeć na tych młodych ludzi. Jak mogę, tak staram się im jakoś pomóc, choć nie przeceniam swoich możliwości...

– Dlaczego nauka w seminarium trwa aż 6 lat?

– Ponieważ dojrzałe człowieczeństwo, dojrzałe chrześcijaństwo i dojrzałe serce pasterza – to wszystko wymaga czasu. Dodatkowo studia seminaryjne obejmują tak naprawdę dwa kierunki studiów – filozofia w podstawowym korpusie oraz teologia. Obie dyscypliny są bardzo bogatymi dziedzinami wiedzy. Studia w seminarium są przez to bardzo intensywne.

– Co więc najwięcej czasu zajmuje klerykom w seminarium, pamiętając o wspomnianym wcześniej zadaniu rozwoju własnej duchowości?

– Najpierw będą to studia i nauka. Potem modlitwa, która w zależności od okresu liturgicznego zajmuje klerykom 2-3 godziny dziennie. Wreszcie życie we wspólnocie i praca na rzecz wspólnoty.

– Profesorowie na świeckich studiach mówią „o ten student jest zdolny, będzie dobrym specjalistą”. A czy w seminarium jest jakiś etap, po którym wykładowcy mogą powiedzieć, że ktoś w przyszłości będzie dobrym księdzem?

– Tylko Pan Bóg zna ludzkie serca. Czasem ci, którzy „dobrze się zapowiadali”, słabo kończyli. I odwrotnie – słabi, przeciętni wyrośli na wspaniałych duszpasterzy. Przewidywanie jest więc trudne, a jak próbujemy to robić, to Pan Bóg uczy nas pokory...

– Od 21 lat posługuje Ksiądz w seminarium przy Krakowskim Przedmieściu 52. Jak na przestrzeni lat zmieniły się osoby chcące zostać kapłanami?

– Dokładnie tak, jak młodzież w Polsce. Wszystkie boleści i radości związane z młodym pokoleniem pukają do drzwi seminarium.

– A gdyby wskazać na jedną sprawę, która powinna nas szczególnie niepokoić nie tylko w kontekście formacji kapłańskiej?

Reklama

– Jest to słabsza kondycja rodziny, co powoduje wiele problemów i deficytów. W seminarium musimy myśleć razem z alumnami, jak te deficyty i problemy przezwyciężać. A czasem nawet, jak leczyć rany zadane w młodości.

– Jak to robicie?

– Każdy potrzebuje czegoś innego. Formatorzy seminaryjni różnicują wyzwania, które stawia się wychowankom, indywidualizują tok ich formacji, bo nie wszyscy muszą iść w jednym tempie do święceń. Czasem kierujemy wychowanków do formacji poza seminaryjnym domem. Ufamy, że właśnie tam doświadczą czegoś, co jest im potrzebne z punku widzenia rozwoju ludzkiego czy rozwoju ich wiary.

– A co w kandydatach do seminarium jest niezmienne? Mimo że zmienił się ustrój, gospodarka, prawa, obyczaje, technika, itd.

– Nie zmieniło się to, że Pan Bóg uparcie puka do serc ludzkich, niezależnie od tego, czy wychowali się w poprzedniej epoce, czy też są dziećmi epoki Web 2.0. Ludzie ci czują „niepokój powołania”, on smakuje ciągle tak samo.

– Z czego wynika ten „niepokój powołania”?

– Z tego, aby się nie minąć z wolą Bożą. Żeby nie zgubić swojego szczęścia, które jest właśnie w tym, by przyłączyć się do Boga, który ma pomysł dla mojego życia. Wtedy mamy pewność osiągnięcia naszego życiowego maksimum. A właśnie takiego życia – „na maksa” – chce każdy młody człowiek.

– Na początku kandydat na kleryka odbywa rozmowę. Czego ona dotyczy i w jakich okolicznościach się odbywa?

– Jest to osobista rozmowa z rektorem. U nas najczęściej odbywa się ona na seminaryjnej furcie. Dotyczy m.in. historii powołania. Próbujemy razem czytać znaki Bożego działania w życiu kandydata.

– Nie wszyscy kandydaci się dostają. Co najczęściej jest przeszkodą? I co wówczas Ksiądz radzi?

– To zazwyczaj są kwestie jakiejś niedojrzałości. Jeżeli np. jest to świeża myśl, która nie osadziła się głęboko w sercu człowieka, to zalecamy dłuższy czas na wstępne rozeznanie. Bywają też przypadki, że w życiu kandydata zaistniały jakieś fakty, konkretne zaangażowania, które rodzą odpowiedzialność. W takich sytuacjach mówimy, że wszystkie te sprawy trzeba najpierw wyjaśnić albo tłumaczymy, że tego nie da się pogodzić z etosem, stylem życia kapłana, opartym na całkowitym darze z siebie.

– To musi być trudne doświadczenie. Inni przyjęci, a on nie...

– Oczywiście, ponieważ każdy – jak myślę – przychodzi tutaj z dobrą wolą. Chciałbym jednak podkreślić, że przyjęcie nie przesądza sprawy. Tak jak powiedziałem na początku rozmowy – seminarium to jest najpierw czas rozeznawania powołania. W logikę działania seminarium są więc wkalkulowane odejścia. Są więc tacy, którzy po jakimś czasie mówią: przemodliłem sprawę, przegadałem ją z kierownikiem duchowym – teraz wiem, że to nie moja droga. Dziękuję za ten czas rekolekcji, które tu przeżyłem. Idę spokojnie w życie świeckie i to na jego drogach będę realizował Bożą wolę.

– A czy są osoby, które pukają do bram seminarium po raz drugi?

– Tak. Są to osoby, które po odejściu z seminarium odkryły na nowo swoje powołanie, albo przychodzą znów, gdyż zrealizowali zalecenia, które wcześniej, w toku formacji, otrzymali.

– I co wtedy?

– Ponownie badamy sprawę. W ostatnich latach mieliśmy kilka takich przypadków. Większość z tych osób potrzebowała dłuższego i pogłębionego namysłu nad swoją drogą do kapłaństwa.

– Początek lipca to czas decyzji zwłaszcza dla maturzystów i kończących studia. Co radziłby Ksiądz tym, którzy wahają się, czy zapukać, czy nie do bram seminarium?

– Przez rok byłem w wojsku. Na zajęciach z taktyki mówiono nam, że w sytuacji niepewności czasami trzeba dokonać „rozpoznania bojem”, aby dowiedzieć się, co jest po drugiej stronie linii frontu. Tak więc osobie wahającej się powiem: spróbuj! Przychodząc przeżyjesz na pewno dobre rekolekcje. Nikt Ciebie tutaj za nogę nie przywiąże, jeśli to nie jest twoje powołanie – odejdziesz i pójdziesz inną Bożą ścieżką. Inaczej będziesz się męczył do końca życia, mówiąc sobie, że może Bóg Cię wołał, a ty byłeś tak małoduszny, że powiedziałeś: nie. Tak więc nie bój się spróbować. Czekamy.

– To rada dla kandydatów do seminariów. Ale na koniec chciałbym zapytać o radę dla rodzin, które, tak jak Ksiądz powiedział, dzisiaj przeżywają kryzysy. Coraz więcej naukowców wskazuje, że początek kłopotów mających miejsce w domu zaczyna się od zerwania z wiarą. Jak więc współpracować z łaską Bożą, aby nie zatracić w sobie powołania do bycia żoną, mężem, matką czy ojcem?

– Skoro taka jest diagnoza naukowców, to odpowiem tak jak lekarz, który nie owija w bawełnę, tylko wprost mówi prawdę swoim pacjentom, dowiadującym się o ciężkiej chorobie. Jeśli chcecie żyć – módlcie się! Przyjmujcie sakramenty! I otaczajcie się ludźmi, którzy wierzą – trwajcie w Kościele!

2019-06-25 14:10

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

„Świat potrzebuje czytelnych postaw”

Niedziela kielecka 45/2012, str. 4-5

[ TEMATY ]

ksiądz

seminarium

kapłan

sylwetka

T. D.

Ks. prał. Tomasz Rusiecki

Ks. prał. Tomasz Rusiecki

Ks. prał. Tomasz Rusiecki spełnia wiele funkcji i ról, ale wszystkie dotyczą sfery duchowości i dobrze wpisują się w ideę Roku Wiary. Ojciec duchowny kapłanów diecezji kieleckiej i wikariusz biskupi ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Dyrektor Krajowy Unii Apostolskiej Kleru, znaczącą większość kapłańskiego życia, bo 31 lat, związał z kieleckim Seminarium. Jego osobista troska o powołania i duchowość księży oraz od lat realizowana koncepcja wizji kapłańskiej posługi objęła wiele roczników młodych kapłanów, opuszczających mury Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach

Bez Boga ani do proga” - tak mawiała Maria Rusiecka - śp. mama przyszłego księdza, która niemal każdy dzień przeplatała modlitwą różańcową, dla której czymś oczywistym, normą - było życie wiarą.

CZYTAJ DALEJ

Msza Krzyżma. W Chrystusie wzrastamy i przynosimy owoce

2024-03-28 13:30

Archikatedra lubelska

Kapłani są namaszczeni i posłani, aby głosić Chrystusa i dawać świadectwo Ewangelii słowem i życiem - powiedział abp Stanisław Budzik.

CZYTAJ DALEJ

Naśladowanie Jezusa

2024-03-28 21:33

[ TEMATY ]

Toruń

Renata Czerwińska

Biskup Wiesław Śmigiel przewodniczył Liturgii Wielkiego Czwartku w toruńskiej katedrze.


CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję