Ksiądz Stefan Grelewski urodził się 3 lipca 1898 r. w Dwikozach w rodzinie Michała i Eurfozyny z Jarzynów. Miał dwóch braci, starszego Mariana (ur. 1894 r.) oraz młodszego Kazimierza (ur. 1907 r.). Został ochrzczony w kościele w Górach Wysokich, gdzie ukończył szkołę powszechną. Następnie uczył się w Collegium Gostomianum w Sandomierzu, a potem w gimnazjum w Lubartowie.
W wieku 18 lat wstąpił do Seminarium Duchownego w Sandomierzu. Stamtąd został skierowany na Wydział Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1920 r. zawiesił swoje studia i udał się na Górny Śląsk, gdzie jako komisarz plebiscytowy zabiegał o przynależność tej dzielnicy do Polski. Istnieją przypuszczenia, że brał udział w II powstaniu śląskim, co sugerował jego seminaryjny kolega, a późniejszy biskup sandomierski Franciszek Jop. Stefan przyjął święcenia kapłańskie 12 października 1921 r. w sandomierskiej katedrze.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Następnie został skierowany do Strasburga na studia doktoranckie. Ukończył je w 1924 r., otrzymując tytuł doktora prawa kanonicznego. Podczas pobytu we Francji pracował duszpastersko w ośrodkach robotniczej emigracji polskiej, zwłaszcza górników. Po powrocie do kraju podejmował działalność społeczną, by następnie objąć stanowisko prefekta i wychowawcy szkół powszechnych w Radomiu (położonym wówczas w diecezji sandomierskiej). Angażował się w obowiązki duszpasterskie, był współorganizatorem pierwszego w diecezji Kongresu Eucharystycznego. Udzielał się jako dziennikarz, publikując zarówno w lokalnej prasie katolickiej, jak i w tytułach o ogólnopolskim zasięgu. Tłumaczył na język polski dzieła teologów zachodnioeuropejskich. Sam również był autorem wielu publikacji o charakterze naukowym oraz znawcą wyznań i sekt religijnych w ówczesnej Polsce.
Przykładem swojego kapłaństwa zainspirował młodszego brata, który także wstąpił na seminaryjną drogę. Kazimierz otrzymał święcenia kapłańskie w roku 1929 i zasłynął jako znakomity katecheta. Bracia w wolnych chwilach odwiedzali swoich bliskich w Dwikozach.
W czasie II wojny światowej Stefan i Kazimierz Grelewscy przebywali w Radomiu. Zajmowali się działalnością charytatywną, uczyli tajnie młodzież, opiekowali się sierotami, jak również spełniali swoje kapłańskie obowiązki. Zostali aresztowani w styczniu 1941 r. i poddani torturom. Przebywali w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, a następnie w Dachau, gdzie otrzymali numery obozowe – Kazimierz 25280, Stefan 25281. Ksiądz Stefan umarł 9 maja 1941 r. z powodu gruźlicy. Ksiądz Kazimierz poniósł śmierć męczeńską 9 stycznia 1942 r. Swoich oprawców miał błogosławić słowami: „Kochajcie Pana Boga”.
Przykład heroicznej wiary braci Grelewskich przyczynił się do wyniesienia ich do chwały ołtarzy. Zostali beatyfikowani w gronie 108 polskich męczenników II wojny światowej przez papieża Jana Pawła II 13 czerwca 1999 r. Ich liturgiczne wspomnienie przypada 12 czerwca. W 2019 r. lokalne stowarzyszenie działające w Dachau odnalazło miejsce pochówku czterech polskich księży katolickich. Na liście z odnalezionymi prochami obozowych więźniów ustalono m.in. nazwisko ks. Stefana Grelewskiego. Jego doczesne szczątki spoczywają obecnie na cmentarzu Perlacher Forst w Monachium.