Reklama

Zarys historii parafii pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Kamionnie

Niedziela podlaska 7/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wieś Kamionna powstała pod koniec XV w. Jej początkowa nazwa brzmiała: w 1503 r. Kamienmost, później Kamionlas/Kamionolas (od 1509 r. do końca XVIII w.). Dzisiejsza postać nazwy Kamionna (wcześniej Kamienna) znana jest od 1790 r.
Właścicielem tych terenów, które wchodziły w skład dóbr łochowskich, na przełomie XIV/XV w. był przypuszczalnie Wawrzyniec z Targowego (dzisiaj dzielnica Targówek w Warszawie), wojski (1398-1415), podsędek (1415-1427) i łowczy warszawski (1428). Jest on protoplastą rodu Kuszabów h. Paprzyca, który osiadł w Łochowie, przyjmując nazwisko Łochowski. W 1428 r. dobra te należały do jego syna - Dziersława Targowskiego (zm. ok. 1446), łowczego warszawskiego (1428-ok. 1446). Jego syn Mikołaj Targowski z Łochowa (zm. ok. 1498) ufundował tutaj pierwszy kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja. To wydarzenie miało miejsce w „Niedzielę Świętych Królów”, czyli 6 stycznia 1488 r. Z nieznanych jednak przyczyn przerwano budowę w Łochowie i zmieniono lokalizację, kontynuując ją od 1489 r. w Kamionolasie. Należy jednak przypuszczać, że akt fundacyjny został sporządzony w Łochowie, a później - z nieznanych dziś przyczyn - kościół zbudowano w Kamionnie. W 1503 r. współkolatorem tejże świątyni był kanonik pułtuski ks. Marcin Wąsowski, bliski współpracownik ks. Erazma Ciołka h. Sulima (zm. 1522), biskupa płockiego (1503-1522). Tegoż roku czterej synowie fundatora: Jakub, Jan, Mikołaj i Dziersław Łochowscy zobowiązali się wydzielić 3 włóki poświętnego przy kościele oraz dali plebanowi dochody w postaci rączki miodu (jeden bór bartny). Pierwszym plebanem w Kamionolasie został wówczas ks. Piotr (do ok. 1510), a po nim tę funkcję pełnił w latach 1510-1519 ks. Bernard Świerczewski ze wsi Świercze. Kanoniczna erekcja parafii nastąpiła między 1518 a 1524 r. staraniem ks. Ścibora Żelazowskiego (1519-1542).
Drugi kościół ufundował w 1576 r. dziedzic części Łochowa, Twarogów i Lasek Jan Łochowski h. Kuszaba razem ze swoimi braćmi, którzy byli ówczesnymi kolatorami kościoła w Kamionolasie. Konsekracja świątyni, która miała wezwanie Świętych Dziesięciu Tysięcy Rycerzy Męczenników, odbyła się przed 1591 r. Ale już w tym roku kościół wymagał gruntownego remontu, którego podjął się ks. Walentyn Brokowski (1584 - ok. 1591). W 1704 r., w czasie przejścia wojsk szwedzkich, idących z Węgrowa do Kamieńczyka nad Bugiem, kościół uległ zniszczeniu.
Trzecią, modrzewiową świątynię w Kamionnie - za czasów ks. Stanisława Mościckiego (prob. 1671-1709) - ufundował w 1704 r. właściciel dóbr Kamionna - Stanisław Godlewski h. Gozdawa (zm. 1709), starosta nurski (1688-1709) i kasztelan podlaski (1705-1709). Po jego śmierci prace kontynuował jego brat - Jan Stanisław Godlewski (zm. 1717), stolnik (1689-1710) i podkomorzy nurski (1710-1717). Konsekracji kościoła pw. Świętych Dziesięciu Tysięcy Rycerzy Męczenników dokonał 1 lipca 1739 r. Marcin Załuski (1700-1768), biskup tytularny Drasus (1732), sufragan płocki (1732-1765). W latach 1865-1866 został przeprowadzony gruntowny remont świątyni pod kierunkiem ks. Józefa Wiktora (1829-1882), proboszcza w Kamionnie (1857-1882).
Obecny murowany kościół, w stylu neogotyckim, pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, został zbudowany w latach 1904-1909 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego (1844-1927), staraniem ks. Antoniego Dzikowskiego (1859-1938), ówczesnego proboszcza w Kamionnie (1894-1920) oraz przy pomocy dziedzica Łochowa - Zdzisława hr. Zamoyskiego (1842-1925), właściciela klucza jadowskiego i kołodziążskiego oraz jego żony Marii ze Szwykowskich. Aktu poświęcenia dokonał 22 czerwca 1909 r. wspomniany ks. Antoni Dzikowski za pozwoleniem Konsystorza Warszawskiego.
W czasie I wojny światowej 8 sierpnia 1915 r. wojska rosyjskie wysadziły w powietrze dwie wieże, które padając, zniszczyły znaczną część świątyni. Przez kilka lat nabożeństwa były odprawiane w drewnianej kaplicy, urządzonej w domu parafialnym (1915-1921). W latach 1920-1923 funkcję proboszcza w Kamionnie pełnił ks. Michał Woźniak (1875-1942) - przyszły męczennik obozu koncentracyjnego w Dachau, wyniesiony do chwały ołtarzy 13 czerwca 1999 r. przez Ojca Świętego Jana Pawła II. Dzięki jego staraniom, pod kierunkiem inż. Adama Michalskiego, odbudowano fasadę kościoła. Prace te sfinalizował ks. Witold Lewicki (1888-1966), proboszcz Kamionny (1923-1966). Odrestaurowana świątynia została konsekrowana 16 maja 1927 r. przez ks. Henryka Przeździeckiego (1875-1939), biskupa siedleckiego, czyli podlaskiego (1918-1939). Mocą konstytucji apostolskiej Vixdum Poloniae unitas z 28 października 1925 r. parafia Kamionna przeszła z archidiecezji warszawskiej do diecezji siedleckiej, czyli podlaskiej.
W czasie wojny (23 listopada 1941 r.) kościół stracił dwa dzwony i doznał wielu szkód w czasie przechodzenia frontu (11-21 sierpnia 1944 r.). Staraniem kolejnych proboszczów: wspomnianego ks. Władysława Lewickiego i ks. Henryka Bujnika (1966--1982) uzupełniono wyposażenie świątyni.
W 1991 r. ks. Jan Kazimierczuk (ur. 1937), proboszcz w Kamionnie w latach 1982-1991, zmienił dach nad prezbiterium. W 1995 r., staraniem ks. Stanisława Grochowskiego (prob. 1991-1995) i jego następcy ks. Marka Bielaka, cały dach kościoła został odremontowany.
Warto zaznaczyć, że z parafii Kamionna pochodził ks. Michał Godlewski (1872-1956) - syn miejscowego dziedzica Antoniego Godlewskiego (1826-1899). W latach 1904-1926 był on wykładowcą historii w petersburskiej Akademii Duchownej, a w latach 1927-1949 na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. 21 października 1916 r. został mianowany biskupem tytularnym Agbia i sufraganem łucko-żytomierskim (1917-1926). 14 stycznia 1949 r. został mianowany arcybiskupem tytularnym Amorianus.
Obok kościoła, po przeciwnej stronie ulicy, stoi murowana plebania zbudowana w latach 1922-1923 przez bł. ks. Michała Woźniaka. Jej projekt - autorstwa arch. Józefa Piusa Dziekońskiego - powstał w 1910 r., za czasów ks. Antoniego Dzikowskiego (1894-1920). Budowa plebanii została zakończona w latach 1923-1924 przez ks. Władysława Witolda Lewickiego (prob. 1923-1966).

Reklama

Kaplice:
Łochów Fabryczny - kaplica dojazdowa (dawniej: Tartak Baczkowski, a później Baczki Fabryczne) swymi początkami sięga II wojny światowej, kiedy
1 marca 1942 r. otwarto i poświęcono tutaj Tymczasowy Szpital Epidemiczny. Wraz z likwidacją szpitala przestała istnieć kaplica. Obecna, pw. bł. Jadwigi Królowej, została zbudowana w latach 1983-1985 staraniem wspomnianego ks. Jana Kazimierczuka. Jej poświęcenia dokonał 15 sierpnia 1988 r. Jan Mazur, biskup siedlecki czyli podlaski (1968-1996) w ramach obchodów 500-lecia istnienia parafii.

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 9.00, 12.00, 17.00 (zima: 16.00)
- kaplica w Łochowie Fabrycznym: 10.30 (wakacje: 8.00)
- święta niebędące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 9.00, 17.00
- kaplica w Łochowie Fabrycznym: 18.00
Odpust w parafii: Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny - 8 grudnia, Dziesięciu Tysięcy Męczenników - 22 czerwca.
Nabożeństwo adoracyjne: przed Niepokalanym Poczęciem Najświętszej Maryi Panny - 6-8 grudnia.
Księgi metrykalne: Księgi Chrztów: od 1743 r.; Księgi Małżeństw: fragmenty 1629-1631; od 1645 r. (brak 1743-1745); Księgi Zmarłych: od 1647 r. (brak 1656-1746)

Bibliografia:
Archiwum Diecezjalne w Drohiczynie. III /Q/. Akta parafii Kamionna 1818-1921; 1925-1939; 1922-1982; 1955-1965; 1984; P. Aleksandrowicz, Diecezja siedlecka czyli podlaska, Sadowne 1956; Z. Czumaj, Dzieje parafii Kamionna koło Węgrowa w latach 1488-1945, Warszawa 2001 (mps); I. Galicka, H. Sygietyńska, Województwo Warszawskie. Powiat Węgrowski (Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. X z. 26), Warszawa 1962; Katalog kościołów i duchowieństwa Diecezji Siedleckiej czyli Podlaskiej na rok 1929, Siedlce 1929; S. Ulaczyk (oprac.), Rocznik Diecezji Drohiczyńskiej. Spis parafii i duchowieństwa 1999, Drohiczyn 1999; T. Zasłona, Bł. Ks. Michał Woźniak w dziejach parafii Kamionna, Niedziela Podlaska nr 44 (2001) 5/320, s. III.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Ocena: +2 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Fatima - główne treści orędzia Matki Bożej

[ TEMATY ]

Fatima

100‑lecie objawień fatimskich

Fatima – wizerunki Dzieci Fatimskich/Fot. Graziako/Niedziela

Od maja do października 1917 roku - gdy toczyła się pierwsza wojna światowa, kiedy w Portugalii sprawował rządy ostro antykościelny reżim, a w Rosji zaczynała szaleć rewolucja - na obrzeżach miasteczka Fatima, w miejscu zwanym Cova da Iria, Matka Boża ukazywała się trojgu wiejskim dzieciom nie umiejącym jeszcze czytać. Byli to Łucja dos Santos (10 lat), Hiacynta Marto (7 lat) i Franciszek Marto (9 lat). Łucja była cioteczną siostrą rodzeństwa Marto. Pochodzili z podfatimskiej wioski Aljustrel, której mieszkańcy trudnili się hodowlą owiec i uprawą winorośli.

Wcześniej, zanim pastuszkom objawi się Matka Boża, przez ponad rok, od marca 1916 roku, przygotowuje ich na to Anioł. Na wzgórzu Loca do Cabeco dzieci odmawiają różaniec i zaczynają zabawę. Raptem, gdy słyszą silny podmuch wiatru widzą przed sobą młodzieńca. Przybysz mówi: Nie bójcie się, jestem Aniołem Pokoju, módlcie się razem ze mną". Następnie uczy ich jak mają się modlić, słowami: "O mój Boże, wierzę w Ciebie, uwielbiam Cię, ufam Tobie i kocham Cię. Proszę, byś przebaczył tym, którzy nie wierzą, Ciebie nie uwielbiają, nie ufają Tobie i nie kochają Ciebie". Nakazuje im modlić się w ten sposób, zapewniając, że serca Jezusa i Maryi słuchają uważnie ich słów i próśb.

CZYTAJ DALEJ

Wniebowstąpienie Pańskie

Niedziela podlaska 21/2001

[ TEMATY ]

wniebowstąpienie

Monika Książek

Czterdzieści dni po Niedzieli Zmartwychwstania Chrystusa Kościół katolicki świętuje uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. Jest to pamiątka triumfalnego powrotu Pana Jezusa do nieba, skąd przyszedł na ziemię dla naszego zbawienia przyjmując naturę ludzką.

Św. Łukasz pozostawił w Dziejach Apostolskich następującą relację o tym wydarzeniu: "Po tych słowach [Pan Jezus] uniósł się w ich obecności w górę i obłok zabrał Go im sprzed oczu. Kiedy uporczywie wpatrywali się w Niego, jak wstępował do nieba, przystąpili do nich dwaj mężowie w białych szatach. I rzekli: ´Mężowie z Galilei, dlaczego stoicie i wpatrujecie się w niebo? Ten Jezus, wzięty od was do nieba, przyjdzie tak samo, jak widzieliście Go wstępującego do nieba´. Wtedy wrócili do Jerozolimy z góry, zwanej Oliwną, która leży blisko Jerozolimy, w odległości drogi szabatowej" (Dz 1, 9-12). Na podstawie tego fragmentu wiemy dokładnie, że miejscem Wniebowstąpienia Chrystusa była Góra Oliwna. Właśnie na tej samej górze rozpoczęła się wcześniej męka Pana Jezusa. Wtedy Chrystus cierpiał i przygotowywał się do śmierci na krzyżu, teraz okazał swoją chwałę jako Bóg. Na miejscu Wniebowstąpienia w 378 r. wybudowano kościół z otwartym dachem, aby upamiętnić unoszenie się Chrystusa do nieba. W 1530 r. kościół ten został zamieniony na meczet muzułmański i taki stan utrzymuje się do dnia dzisiejszego. Mahometanie jednak pozwalają katolikom w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego na odprawienie tam Mszy św.

CZYTAJ DALEJ

Dziedzictwo religijne Francji przemawia do młodych… i nawraca

2024-05-13 16:42

[ TEMATY ]

młodzież

Karol Porwich/Niedziela

Gotyckie katedry czy romańskie kościoły potrafią skutecznie przemówić do serc współczesnej młodzieży, a wręcz zainteresować ją chrześcijaństwem. We Francji są na to twarde dowody w postaci młodych dorosłych, którzy proszą o chrzest. W tym roku odnotowano tam rekordową liczbę nawróceń na katolicyzm. Okazuje się, że w co trzecim przypadku u początku wiary stało spotkanie z chrześcijańską sztuką sakralną.

Ks. Gautier Mornas zebrał informacje na ten temat we wszystkich francuskich diecezjach. „Skonsultowaliśmy się ze wszystkimi zespołami we Francji, które towarzyszyły dorosłym w ich przygotowaniach do chrztu przez ostatnie pięć lat. Prawie 35 proc. ochrzczonych przyznało, że dziedzictwo religijne było głównym i obiektywnym powodem ich nawrócenia”. W rzeczywistości nie jest to nic nowego. Czyż i Paul Claudel nie wszedł na drogę wiary po wizycie w katedrze Notre-Dame? - pyta kapłan.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję