Jeden z najważniejszych tomów przełomu wieków - to przyznają wszyscy, którzy mieli w rękach Pamięć i tożsamość. Krakowski „Znak” - polski wydawca najnowszej książki Ojca Świętego Jana Pawła II - przygotował nie lada wyzwanie dla swoich czytelników. Właściwie to ten tom jest autorstwa trzech, a nawet czterech osób. Bowiem te minieseje są papieskimi odpowiedziami na pytania przez dwóch wybitnych filozofów - ks. prof. Józefa Tischnera oraz prof. Krzysztofa Michalskiego, założycieli wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku; w ostatniej z rozmów uczestniczył także abp Stanisław Dziwisz. Książka podzielona jest na pięć bloków filozoficznych, z których każdy dotyczy wartości podstawowych: zła i dobra, wolności i odpowiedzialności, Ojczyzny i patriotyzmu, Polski i Kościoła w Europie oraz demokracji. Ostatnia, szósta część, jest na swój sposób wyjątkowa - opowiada o majowym zamachu na Ojca Świętego Jana Pawła II, a rekonstrukcji wydarzeń podjął się abp St. Dziwisz.
Punktem wyjścia w rozważaniach Pamięci i tożsamości stała się koegzystencja dobra i zła - „Bóg Objawienia przestał istnieć jako »Bóg filozofów«. Pozostała tylko »idea Boga«, jako temat do dowolnego kształtowania przez ludzką myśl. Człowiek został sam: sam jako twórca własnych dziejów i własnej cywilizacji; sam jako ten, który stanowi o tym, co jest dobre, a co złe, jako ten, który powinien istnieć i działać - etsi Deus non daretur - nawet, gdyby Boga nie było”. Te cytaty odnosiły się co prawda do czasów nam nieodległych, ale na przełomie wieków i tysiąclecia są one nawet bardziej aktualne. Musimy sobie przypomnieć, że przede wszystkim potrzebne nam są do budowania życia i spełniania samych siebie wartości fundamentalne - i to na nich właśnie oraz na katolickiej nauce Kościoła winniśmy budować swoje „państwo Boże na ziemi”. Ojciec Święty uświadamia nam, Polakom trzeciego tysiąclecia, żyjącym w Unii Europejskiej, że „jesteśmy w Europie od X w., a nasz dorobek kulturowy przez te zgoła XI wieków daje nam pełne prawo do bycia dumnymi z naszej przeszłości. Stanisław Wyspiański napisał w Wyzwoleniu: „Naród musi istnieć jako państwo”. Słowa te Jan Paweł II przypomina jako napomnienie, byśmy - żyjąc w „kulcie pieniądza i materii” - nie stali się nieodwracalnie li tylko społeczeństwem, zatracając swoją świadomość narodową i poczucie kulturowej jedności.
Pamięć i tożsamość z pewnością jest tekstem trudnym, wiele wymagającym od czytelnika. Jednak, wczytując się w słowa Ojca Świętego, odkrywa się, że niosą one ze sobą przesłanie dla wszystkich ludzi, niezależnie od miejsca zamieszkania i wyznania religijnego.
Lubelska promocja książki odbyła się 17 marca br. w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim z udziałem m.in. abp. Józefa Życińskiego.
Pomóż w rozwoju naszego portalu