Najstarsze kino na świecie znajduje się w Szczecinie. Tak, w Szczecinie! Nie w Anglii, nie w Ameryce, ale właśnie w Polsce. Usytuowane w centrum miasta przy al. Wojska Polskiego 2 stoi nieprzerwanie już 103 lata, choć istnieją dokumenty potwierdzające, że wyświetlano tu filmy wcześniej, bo w 1907 r.
Kino „Pionier 1909” - bo o nim mowa - założył Otto Blauert, rok później odkupił je Albert Pietzke. Pierwszy seans odbył się 26 września 1909 r. Wyświetlano wtedy filmy krótkometrażowe. Na początku kino funkcjonowało pod nazwą „Helios”. W repertuarze kina znajdowały się wówczas taki filmy, jak: „W walce o wiarę”, „Pick und Pock”, „Szmaragdowe wybrzeże Brytanii”, komedia sentymentalna „Dom bez dzieci”, dramat „Cygańska rodzina”. Do roku 1945 nosiło nazwę „Welt Kino-Theater” i mimo wojny nie przerwało swojej działalności. Tuż po II wojnie światowej, 26 grudnia 1945 r., pierwszym wyświetlonym filmem był „Iwan Groźny” z 1944 r. w reżyserii Siergieja Eisensteina i z muzyką Sergiusza Prokofiewa. Od 26 grudnia 1945 do grudnia 1950 r. Kino działało pod nazwą „Odra”. 17 grudnia 1950 r. przyjęło nazwę „Pionier” i stało się kinem młodzieżowym, w którym wyświetlano filmy oświatowe i bajki dla dzieci. W 1999 r. właścicielami Kina zostali panowie Jerzy Miśkiewicz i Wacław Szewczyk, którzy od 1995 r. wynajmowali je od miasta.

Bez popcornu, bez mlaskania

Podczas tzw. epizodu szczecińskiego w życiu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego powstał wiersz „Małe kina” (1947 r.). Poeta pisał o „Pionierze”: „Najlepsze te małe kina w rozterce i w udręce, z krzesłami wyściełanymi pluszem czerwonym jak serce. (...) Najlepsze te małe kina, gdzie wszystko się zapomina”. Kino od początku istnienia wyróżniało się swoim własnym klimatem. Nawet po kompleksowym remoncie, rozpoczętym w listopadzie 2001 r., a zakończonym w 2002 r. i wyposażeniu go w nowoczesny sprzęt nie straciło swojego dawnego uroku. Czym wyróżnia się Kino „Pionier 1909”? Posiada dwie sale kinowe - jedną standardową, główną - większą i tradycyjną, gdzie na widzów czekają 82 wygodne fotele, a drugą - urządzoną w stylu retro, nazywaną „Kiniarnią” (połączenie sali kinowej z kawiarnią), w której można obejrzeć film w kawiarnianej atmosferze, siedząc przy stoliku i popijając np. dobrą kawę, herbatę albo wino oraz czytając czasopisma filmowe. W „Kiniarni” stoi pianino, które zostało wyprodukowane w Szczecinie w 1898 r., do dzisiaj wykorzystywane jest przy wyświetlaniu filmów niemych. Filmy w sali „Kiniarnia” odtwarzane są ze starego projektora. Kino „Pionier 1909” to małe, kameralne kino - jak żadne w Szczecinie. Według internautów, najprzyjemniejsze kino w Szczecinie, posiadające świetny, starannie wybierany repertuar. Promuje się zwłaszcza ambitne kino europejskie, wyświetlane są tu także filmy azjatyckie i południowoamerykańskie.

Najstarsze kino świata

Z Kinem „Pionier 1909” żadne nie może konkurować. Jest bowiem najstarszym działającym kinem na świecie. W sierpniu 2005 r. - po kilkuletnich staraniach właścicieli: panów Jerzego Miśkiewicza i Wacława Szewczyka, dzięki ich pasji, zaangażowaniu i wielogodzinnej pracy w archiwach - „Pionierowi” został przyznany ten zaszczytny tytuł. Wystawiono certyfikat, a Kino wpisano do Księgi Rekordów Guinnessa (Guinness World Records). Drugim najstarszym działającym kinem na świecie jest londyńskie „Harwich Electric Palace Cinema” na Portobello Road, młodsze od „Pioniera” o 3 lata. Ostatnie lata pokazały, że Kino „Pionier 1909” ma mocną pozycję na rynku. W 2003 r. zostało przyjęte do prestiżowej sieci Europa Cinemas oraz sieci Kin Studyjnych.

Hity na stulecie

W sobotę 26 września 2009 r. Kino „Pionier” w Szczecinie obchodziło swoje setne urodziny (a w zasadzie 102.). Z tej okazji od piątku do niedzieli miłośnicy X muzy dosłownie za grosze mogli oglądać takie filmy, jak: „Rzymskie wakacje”, „Kasia Ballou”, „Pół żartem pół serio”, „historia żółtej ciżemki”, niemy film „Symfonia zmysłów” z Gretą Garbo czy angielski film z 1954 r. pt. „Nocny nalot”. Bilety na większość seansów były po 10 groszy, pod jednym wszakże warunkiem - trzeba było nazbierać 10 groszy po jednym grosiku. Prezentem urodzinowym był natomiast przedpremierowy pokaz filmu „Rewers” w reżyserii Borysa Lankosza, który podczas 34. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych zdobył w Gdyni główną nagrodę - Złote Lwy.
Z okazji 100-lecia odbył się spektakl-benefis przygotowany przez artystów Teatru Polskiego oraz trzy wystawy plakatów i zdjęć dokumentujących historię Kina.

Nominacje i wyróżnienia

W 2011 r. Kino zostało nominowane do nagrody Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w kategorii: najlepsze kino w Polsce. W ubiegłym roku czytelnicy brytyjskiego „The Guardian” docenili Kino i umieścili je wśród najlepszych propozycji kulturalnych dla turystów, obok Zamku w Lublinie, Żydowskiego Muzeum Galicja w Krakowie, Ogrodu Botanicznego w Powsinowie i Starego Miasta w Warszawie.

Dziękuję p. Jerzemu Miśkiewiczowi za okazaną pomoc w przygotowaniu tekstu.