Bp Gerard Kusz urodził się 23 października 1939 r. w Dziergowicach, w rodzinie Wiktora i Eufrozyny z domu Zgrzebniok. Szkołę Podstawową ukończył w rodzinnych Dziergowicach. Maturę zdał w Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Kasprowicza w Raciborzu. Studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie rozpoczął w 1957 r.

Święcenia kapłańskie przyjął 24 czerwca 1962 w Opolu z rąk biskupa Franciszka Jopa. Po święceniach pracował jako wikariusz w parafii Chrystusa Króla w Gliwicach i następnie w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu. W latach 1973-1974 pełnił funkcję prefekta w Wyższego Seminarium Duchownego Śląska Opolskiego w Nysie. W 1974 r. rozpoczął studia specjalistyczne z zakresu katechetyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1976 r. uzyskał tytuł magistra teologii, a w 1978 obronił pracę doktorską.

W 1978 r. został mianowany wykładowcą katechetyki, pedagogiki i teologii pastoralnej w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie. W tym samym czasie pełnił funkcje: członka Rady Naukowej Diecezjalnego Instytutu Pastoralnego w Opolu (Filia KUL), diecezjalnego wizytatora nauki religii, cenzora książek religijnych, sekretarza Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów oraz prezesa wojewódzkiego oddziału Towarzystwa Przyjaciół KUL w Opolu. W latach 1983-1985 był wicerektorem Wyższego Seminarium Duchownego Śląska Opolskiego w Nysie.

Został mianowany biskupem pomocniczym diecezji opolskiej 27 czerwca 1985. Święceń biskupich 15 sierpnia 1985 roku udzielił mu kard. Józef Glemp.

W diecezji opolskiej powierzono jego pieczy sprawy katechetyczne, wizytatorów diecezjalnych, sprawy kultury chrześcijańskiej, Klubów Inteligencji Katolickiej, Towarzystwa Przyjaciół KUL, sprawy rekolekcyjno-formacyjne świeckich. Sprawował szczególną opiekę nad raciborskim rejonem duszpasterskim.

25 marca 1992 r. został biskupem pomocniczym nowo powstałej diecezji gliwickiej, u boku jej pierwszego biskupa Jana Wieczorka. W diecezji pełni min. funkcje wikariusza generalnego, przewodniczącego Wydziału Nauki i Kultury Chrześcijańskiej.

W ramach prac Konferencji Episkopatu Polski należał do Komisji Katechetycznej Episkopatu Polski, a także był wiceprzewodniczącym Komisji Wychowania Katolickiego.

W związku z osiągnięciem wieku emerytalnego w październiku 2014 r. złożył rezygnację z urzędu biskupa pomocniczego. Na emeryturę przeszedł 15 listopada 2014.

Mimo emerytury dalej aktywnie udzielał się duszpastersko w diecezji, sprawując sakramenty oraz spotykając się z rożnymi grupami ludzi, u których przez lata swojej posługi zaskarbił sobie wielką życzliwość.

W ostatnich latach życia zaczął podupadać na zdrowiu i musiał ograniczyć swoją duszpasterską działalność. Zmarł 15 marca 2021 r. w Gliwicach.