Pierwszy w Nowym Tysiącleciu dzień lata w Afryce upłynął bardzo
tajemniczo. Niektórzy mieszkańcy tego kontynentu przeżyli bowiem
całkowite zaćmienie Słońca, które w danym miejscu Ziemi zdarza się
średnio raz na 360 lat! W Polsce ostatnie całkowite zaćmienie Słońca
wystąpiło w czerwcu 1954 r., a następne będzie dopiero 7 października
2135 r. Wracają więc teraz z dalekiej Afryki zapaleńcy, którzy na
własne oczy chcieli zobaczyć te cuda. Następna taka okazja zdarzy
się 4 grudnia 2002 r. w równie dalekiej dla nas Australii, no ale
jeżeli ktoś choć raz zobaczył w dzień wspaniale rozgwieżdżone niebo
i towarzyszące temu efekty, ten już dziś marzy o następnej takiej
podróży.
Na naszym letnim niebie stali Czytelnicy naszej rubryki
rozpoznają już bardzo dużo gwiazdozbiorów, wykorzystując zresztą
każdą nadarzającą się okazję do ich podziwiania. Oto w pasie Drogi
Mlecznej widzimy Kasjopeję, Łabędzia i Orła, a tuż obok maleńki gwiazdozbiór
Lutni. Trzy najjaśniejsze gwiazdy tych konstelacji: Deneb, Altair
i Wega tworzą wielki Trójkąt Letni, coraz wyżej wspinający się na
wakacyjne niebo. Towarzyszyć nam on będzie aż do jesieni. Wielki
Wóz świeci wysoko, dyszlem wskazując na gwiazdozbiór Wolarza. Czerwony
Arktur ozdabia wieczorem południowo-zachodnią część nieba, pomagając
odnaleźć malutki Warkocz Bereniki. Nad zachodnim horyzontem duża
konstelacja Lwa, w której bardzo nisko świeci najjaśniejszy Regulus.
Ta królewska gwiazda szybko zajdzie zresztą pod horyzont, tak jak
i cały ten piękny gwiazdozbiór uczyni to w ciągu dwóch następnych
godzin. Świecąca w ogonie Lwa gwiazda Denebola wskazuje szósty gwiazdozbiór
zodiakalny - konstelację Panny, którą dzisiaj odszukamy z pomocą
naszej mapki.
Oznaczony na mapach jako Virgo przedstawia postać dziewczyny,
zazwyczaj ze skrzydłami. Panna jest już położona po obu stronach
równika niebieskiego. Mieszkańcom Mezopotamii gwiazdozbiór ten przypominał
boginię Isztar, a Egipcjanie wiązali Pannę z boginią Izydą, której
imię w języku Greków brzmiało Isis. Właśnie Izydę ukazuje znany amulet
z V wieku przed Chrystusem, w którym snop kukurydzy (upuszczony przez
Izydę podczas ucieczki przed potworem) symbolizuje najjaśniejszą
gwiazdę tego gwiazdozbioru - Spicę. W Polsce zamiast "Spica" używamy
pięknej nazwy "Kłos", bowiem wskazuje ona położenie złotego kłosa
pszenicy, który dziewczyna trzyma w lewej ręce.
Spica jest gwiazdą niebieskobiałą, odległą od nas o 261
lat świetlnych. Jest też jedną z najjaśniejszych gwiazd na naszym
niebie. Arabowie z pustyni nazywali ją "bezbronna", ponieważ pozbawiona
jest towarzystwa innych jasnych gwiazd. W okresie czterech dni zmienia
nieco swą jasność, a zmiany w jej widmie świadczą o obecności niewidocznego
dla nas towarzysza Spicy. Spójrzmy też, jaki piękny trójkąt na niebie
tworzy ona wraz ze znanymi nam Regulusem i Arkturem. Wszystkie te
gwiazdy wyraźnie odróżniają się od innych. Gwiazdozbiór Panny jest
dla astronomów bardzo ciekawy, ponieważ znajdziemy w nim około tysiąca
galaktyk oraz sześć ich gromad. Słońce przechodzi przez Pannę we
wrześniu i w październiku, więc najbliższe dwa miesiące są w tym
roku ostatnią okazją do podziwiania tej dziewczęcej konstelacji.
Gdziekolwiek spędzamy wakacje, warto patrzeć w piękne
wieczorne niebo. Do zobaczenia pod gwiazdami.
Pomóż w rozwoju naszego portalu