Karol Klauza: - Jakie są najważniejsze problemy rodzin ukraińskich w ocenie duszpasterskiej aktywności Kościoła?

Lilia Prociw: - Jak wiadomo, troska o rodzinę stanowi jedno z najważniejszych zadań państwa i Kościoła. Dlatego za wiodące ukierunkowanie naszej działalności traktujemy słowa patriarchy Józefa Slipyja, wypowiedziane jeszcze w 1970 r.: „Rodzice, chrześcijańska rodzina to podstawa zdrowego społeczeństwa, narodu, państwa. To gwarancja ich rozwoju i siły. Oto dlaczego przykazuję Wam: w ukraińskim narodzie ratujcie, a gdzie trzeba, stwórzcie podstawy dla autentycznej chrześcijańskiej rodziny, dla tego niewygasającego źródła życia i zdrowia Kościoła i Narodu”. Sądzę, że te słowa, które z powodzeniem można traktować jako motto organizowanego Kongresu, pozostają nadal aktualne. Społeczeństwo ukraińskie odczuwa niepokój wywołany moralną i ekonomiczną sytuacją, w jakiej znalazła się obecnie instytucja rodziny. Dotyczy to bowiem społeczeństwa w okresie transformacji - stopniowego przechodzenia od totalitarnego systemu władzy do systemu demokratycznego. Podobnie jak w innych krajach, które przeszły tę drogę, wiąże się to z utratą tradycyjnych cnót rodzinnych, chrześcijańskiego rozumienia więzów małżeńskich oraz łatwością przejmowania modeli życia zachodnich społeczeństw.

- Jakie więc obecnie są najważniejsze problemy ukraińskiej rodziny?

- Naszą specjalną troskę budzą takie przejawy upowszechniających się coraz bardziej postaw, jak: brak uporządkowanych systemów w sferze życia płciowego ukazywanych dzieciom i młodzieży, zwiększająca się liczba rodzin rozłączonych oraz nowych ślubów cywilnych, mentalność sprzyjająca antykoncepcji i aborcji, nastawienie wyłącznie na zyski, co warunkuje m.in. masową migrację ludności, oddziaływanie mediów, zwłaszcza telewizji oferującej małowartościowe programy i filmy, w tym także pornograficzne i propagujące przemoc, brutalność i zbrodnie. Wreszcie wymienić należy alkoholizm, narkomanię i inne uzależnienia, przy czym dolna granica wieku obejmuje tu także dzieci.

- Czego oczekuje się zatem od międzynarodowego spotkania specjalistów, które odbędzie się podczas Kongresu?

- Spodziewamy się, że Kongres umożliwi przedstawienie na poziomie regulacji państwowych chrześcijańskiego poglądu na rodzinę, że pozwoli ukazać duchowe, moralne aspekty rodziny jako „Kościoła domowego”. Mamy nadzieję, iż przyczyni się też do podniesienia świadomości prorodzinnej Ukraińców. Chcemy to osiągnąć, ukazując aktualną sytuację małżeństwa i rodziny we współczesnym świecie. Podczas Kongresu będziemy zapoznawać się ze światowymi doświadczeniami duszpasterstwa rodzin, będziemy się też dzielić wzajemnie pozytywnymi osiągnięciami różnych towarzystw, osób pracujących na rzecz rodziny. Wszystko to stworzy dla nas szansę uczynienia kolejnego kroku na drodze współpracy z Kościołami innych wyznań chrześcijańskich.
Niezwykle ważne będzie poszukiwanie pozytywnych rozwiązań i w konsekwencji wypracowanie jednolitego stanowiska wykorzystującego prace różnych organów władzy, Kościoła i instytucji samorządowych.
Nie traktujemy Kongresu jako celu samego w sobie, ale jako narzędzie osiągania wspólnych celów!

- W jaki sposób Polacy mogą pomóc w organizacji Kongresu?

- Ukraińcy, tak jak i Polacy, po II wojnie światowej doświadczyli tych samych społeczno-politycznych uwarunkowań życia. Ateistyczna propaganda w obu tych narodach wpływała na kształtowanie świadomości. Naszym narodom, w większości chrześcijańskim, siłą narzucano niemoralne modele życia i sposoby traktowania małżeństwa, rodziny i realizacji zadań rodzicielskich. Instytucje państwowe, będące narzędziami ideologizacji, przejęły wychowawcze funkcje rodziny, co w znacznej mierze obniżyło u nas i u Was autorytet rodziców. Wyrażało się to w ilości rozwodów, w akceptacji tzw. wolnej miłości, sprzyjaniu antykoncepcji i aborcji. Z kolei w okresie walki o niezależność najpierw w Polsce, a potem u nas bez przeszkód przenikały do świadomości ludzi najgorsze hasła tzw. liberalnego humanizmu i zachodniej cywilizacji. Brak poczucia wstydu, cynizm, współżycie przedmałżeńskie stały się w obu naszych krajach praktycznie normą. W tych warunkach rodziny nie są w stanie skutecznie się bronić, zwłaszcza gdy chodzi o wychowanie dzieci i młodzieży. Tu większy wpływ niż rodzice zdają się mieć środki masowej komunikacji i kreowane przez nie pseudoautorytety. Spodziewam się, że w rozwiązywaniu tych wspólnych problemów będziemy mogli skorzystać z polskich doświadczeń i być może podjąć wspólne działania.
Pragnę jeszcze zauważyć, że Polska była organizatorką dwóch międzynarodowych kongresów (XVIII i XXI). Macie więc doświadczenie w organizacji takich inicjatyw i we wprowadzaniu w życie ich postanowień. Podobnie też jak w Polsce - współorganizatorkami Kongresu w Kijowie są Elżbieta Drucka-Lubecka de Séjournet oraz Jolanta Bisping Mycielska. Ofiarnie i kreatywnie uczestniczą one w przygotowaniach, dzieląc się z nami swym doświadczeniem i rozlicznymi możliwościami. Jesteśmy otwarci na współpracę także innych polskich organizacji, towarzystw i osób działających na polu prorodzinnych inicjatyw.

- Dziękuję za rozmowę i w imieniu Czytelników „Niedzieli” życzę społecznie owocnych i kościelnie błogosławionych osiągnięć Kongresu.

Międzynarodowe Kongresy Rodziny

Inicjatywa kongresowa powstała w środowisku Fundacji World Organization for the Family (WOF), której przewodniczy Mercedes Arzu Wilson. Współorganizatorami są: European Federation for the Family (EFF), kierowana przez Christę Leonhard, Famille de Demain, której przewodniczącą - jest Elżbieta Drucka-Lubecka de Séjournet, a wiceprzewodniczącą Jolanta Bisping Mycielska. Celem inicjatywy kongresowej jest gruntowna analiza problemów małżeństwa i rodziny, zwłaszcza w krajach przeprowadzania kolejnych kongresów. Ponadto zabiega się o podejmowanie wspólnych dróg rozwiązywania tych problemów przy wykorzystaniu światowych doświadczeń. Kongresy propagują chrześcijańskie wartości w budowaniu społeczeństw, głównie na bazie miłości i szacunku dla życia w małżeństwach i rodzinach.
Dotychczas takie kongresy odbyły się w latach: 1981-1985 w krajach Ameryki Łacińskiej, a następnie w: Paryżu, Madrycie, Brukseli, Wiedniu, Bonn, Brighton, Dreźnie, Luksemburgu, Warszawie, Lucernie, Moskwie i Lublinie.