Reklama

Morawskie Betlejem

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Odpowiadając na pytanie, który święty patronuje 14 lutemu, prawie każdy wskaże na św. Walentego. A przecież święci Cyryl i Metody opiekują się nie tylko zakochanymi, ale jako patronowie Europy obejmują swą pieczą wszystkich Europejczyków. Niewielki Velehrad i znajdująca się w nim bazylika to jedno z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych w Republice Czeskiej, związane z misjonarską działalnością Apostołów Słowian.

Apostołowie Słowian

Greccy mnisi Konstantyn-Cyryl, zwany Filozofem, i Metody pochodzili z Salonik. Saloniki po słowiańsku to Sołuń, stąd często na mnichów tych mówi się „sołuńscy”. Byli braćmi urodzonymi z matki Słowianki. Powierzono im misję chrześcijańską: mieli głosić słowo Boże w języku zrozumiałym dla Słowian morawskich, a nazywanym językiem staro-cerkiewno-słowiańskim. Bracia sołuńscy przybyli na Morawy i rozpoczęli swoją działalność ok. 863 r. na zaproszenie morawskiego księcia Rościsława.
Konstantyn-Cyryl, młodszy z braci, został uznany za twórcę najstarszego słowiańskiego alfabetu: głagolicy, którą były napisane księgi liturgiczne przetłumaczone z greckiego na słowiański. Metodemu, a właściwie Michałowi, udało się wprowadzić język słowiański do liturgii (za papieża Hadriana II) i tym samym podnieść go do rangi czwartego języka liturgicznego, obok łaciny, greki i hebrajskiego.
Po śmierci Cyryla (869 r.) dzieło ewangelizacji wśród Słowian kontynuował Metody, który był arcybiskupem Moraw. Metody nie miał łatwego życia, był oskarżony o herezję i więziony przez duchowieństwo niemieckie. Misja wielkomorawska zakończyła się w 885 r. wraz ze śmiercią Metodego.
Prawdopodobnie jeden albo kilku uczniów Cyryla i Metodego opracowało nowy, uproszczony alfabet i na pamiątkę swego mistrza nazwało go - od imienia Cyryla - cyrylicą. Cyrylica była używana np. w kościele Świętego Krzyża w Krakowie, przy którym osiedlili się słowiańscy benedyktyni. Tutaj ukazały się pierwsze drukowane w tym języku księgi liturgiczne. O współczesnej cyrylicy mówi się, że jest to tzw. grażdanka.
Głównym patronem Europy jest św. Benedykt z Nursji. W 1980 r. sługa Boży Jan Paweł II ogłosił świętych Cyryla i Metodego współpatronami Europy - Europie patronują również:św. Brygida Szwedzka (1303-73), św. Katarzyna ze Sieny (1347-1380) i św. Edyta Stein (1891-1942), którą Jan Paweł II kanonizował w 1998 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Bazylika w Velehradzie

Historia Velehradu sięga XIII wieku, wówczas margrabia morawski Władysław Henryk, razem ze swoim bratem królem czeskim Przemysłem Ottokarem I, założył tutaj pierwszy na Morawach klasztor Cystersów.
Pierwszych dwunastu cystersów przybyło na Velehrad w 1205 r. Kościół był początkowo bazyliką z pięcioma nawami. Miał długość 100 metrów i dzięki temu był wówczas największym kościołem w państwie czeskim.
Romańsko-gotycka bazylika w Velehradzie nosi podwójne wezwanie, zgodnie ze zwyczajem cystersów: Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Świętych Cyryla i Metodego. Jest w niej 14 kaplic, wśród których najpiękniejsza jest kaplica Matki Jedności Chrześcijańskiej, z romańską apsydą i ołtarzem wzorowanym na starochrześcijański.
Głównym elementem w ołtarzu jest obraz Panny Marii z Dzieciątkiem namalowany w 1919 r. przez Emanuela Ditieta, według bizantyjskiej ikony z Bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie. Obraz zwieńczony jest koroną św. Wacława, zawierającą jego relikwie, a pod obrazem umieszczone są miniatury czeskich świętych z ich relikwiami.
Warto prześledzić pozostałości romańskiej bazyliki: na wschodniej ścianie kościoła zachowały się trzy z pięciu apsyd (najważniejsza z nich jest pośrodku, ciekawie zdobiona fryzem romańskim), natomiast w podziemiach, w lapidarium, udostępniane są turystom fundamenty romańskiego kościoła.

Polskie ślady

Będąc w bazylice, odnajdziemy wiele śladów po naszych rodakach. W ołtarzu kaplicy św. Floriana znajduje się obraz pędzla Jana Matejki „Apostołowie Słowian”, przedstawiający świętych Cyryla i Metodego. Namalowany jest na desce z gruszkowego drewna i pochodzi z roku 1885. W tym właśnie roku obchodzono 1000. rocznicę śmierci św. Metodego. Obraz ofiarowany został świątyni przez polskich pielgrzymów, wśród których znajdował się także sam Mistrz Jan.
Malowidło nawiązuje do idei jedności Słowian. Cyryl wskazuje ręką na otwartą księgę, a Metody - na bizantyjski krzyż. Na drugim planie znajduje się ikona jasnogórskiej Czarnej Madonny, po jej lewej stronie jest piastowski orzeł, a z prawej - Michał Archanioł symbolizujący - Ruś. Pod krzyżem na poduszce leży polska korona piastowska, a na ziemi - rozbity posąg Światowida. Warto przypatrzyć się twarzy św. Cyryla - to autoportret Jana Matejki.
Inny obraz, dzieła polskiego malarza Wlastimila Hofmana, wisi nad chrzcielnicą i także przedstawia świętych Cyryla i Metodego.
Niepozorna stara kościelna chorągiew to również polski dar dla sanktuarium. Przywieziona została w jubileuszowym roku 1885 przez pątników polskich, na jednej stronie wyhaftowana jest Matka Boża Częstochowska oraz napis w języku polskim: „KRÓLOWO KORONY POLSKIEJ MÓDL SIĘ ZA NAMI”, na drugiej widnieje Orzeł Biały w złotej koronie. Jest to fragment polskiego sztandaru bojowego, pod którym wojska Jana III Sobieskiego zwyciężyły w 1683 r. Turków pod Wiedniem.

Cel pielgrzymek

Pięć najsłynniejszych miejsc pielgrzymkowych Republiki Czeskiej można poznać, udając się na tzw. Złotą Ścieżkę, która prowadzi z Pragi aż do Velehradu. Velehrad jest wyjątkowym miejscem na mapie pielgrzymek. Miasto jest jednym z nielicznych katolickich sanktuariów na świecie, którym Papież Jan Paweł II ofiarował Złotą Różę.
Celem pielgrzymów jest nawiedzanie miejsca związanego z apostolską działalnością Świętych i poznanie duchowego charakteru. - Jestem tu, bo właśnie tutaj zaczął się proces, dzięki któremu dziś jesteśmy chrześcijanami, tu powstała kolebka chrześcijaństwa Słowian - mówi jeden z pielgrzymów. Dlatego na Velehrad mówi się „morawskie Betlejem”.

Autorka korzystała m.in. z materiałów, które Wanda Stępniak-Minczewska zamieściła na stronie: www.liturgia.dominikanie.pl

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Galbas do kapłanów: biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem

2024-03-28 13:23

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News/Facebook

Biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem. Jeśli ksiądz prowadzi podwójne życie, jakąkolwiek postać miałoby ono mieć, powinien to jak najszybciej przerwać - powiedział abp Adrian Galbas do kapłanów. Metropolita katowicki przewodniczył Mszy św. Krzyżma w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Podczas liturgii błogosławił oleje chorych i katechumenów oraz poświęca krzyżmo.

W homilii metropolita katowicki zatrzymał się nad znaczeniem namaszczenia, szczególnie namaszczenia krzyżmem, „najszlachetniejszym ze wszystkich dziś poświęcanych olejów, mieszaniną oliwy z oliwek i wonnych balsamów.” Jak zauważył, olej od zawsze, aż do naszych czasów wykorzystywany jest jako produkt spożywczy, kosmetyczny i liturgiczny. W starożytności był także zabezpieczeniem walczących. Namaszczali się nim sportowcy, stający do zapaśniczej walki. Śliski olej wtarty w ciało stanowił ochronę przed uchwytem przeciwnika.

CZYTAJ DALEJ

Abp Gądecki do kapłanów: bądźmy otwarci na wszystkich

2024-03-28 20:06

[ TEMATY ]

Poznań

abp Stanisław Gądecki

Msza Krzyżma

Episkopat News

Abp Stanisław Gądecki

Abp Stanisław Gądecki

Mamy za zadanie uosabiać otwartość na wszystkich, coś, czego współczesne społeczeństwo nie jest w stanie pojąć. Otwartość ta wzywa nas wszystkich do zapomnienia o dzieleniu ludzi na tych, których aprobujemy, i na tych, których stawiamy poza nawiasem. Świętość Kościoła przejawia się poprzez przygarnięcie grzeszników, a nie poprzez ich odrzucenie. Daje to także nam, wyświęconym sługom Kościoła, wizję kapłaństwa pozbawioną elitarności klerykalizmu, wizję, która pozwala utożsamić się z innymi w ich bardziej i mniej udanych przedsięwzięciach - mówił podczas Mszy Krzyżma w Wielki Czwartek abp Stanisław Gądecki.

W katedrze poznańskiej koncelebrowało Mszę św. ponad trzystu kapłanów, odnawiając przyrzeczenia złożone podczas święceń. Metropolita poznański pobłogosławił oleje święte służące do udzielania sakramentów.

CZYTAJ DALEJ

Rozważania bp. A. Przybylskiego: w Kościele spotykamy się ze Zmartwychwstałym pod postacią Chleba i Wina

2024-03-29 14:17

[ TEMATY ]

bp Andrzej Przybylski

Karol Porwich/Niedziela

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

31 marca 2024, Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego, rok B

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję