Pierwsze w świecie Muzeum Armii Krajowej powstało w Zakładach Naukowych w Orchard Lake, niedaleko Detroit, w Stanach Zjednoczonych. Inicjatywa, aby w ten sposób upamiętnić najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną armię podziemną w Europie, należała do oddziału Michigan Koła AK oraz Koła Fundacji AK Metropolia Detroit. Dzięki uzyskaniu pomieszczenia na drugim piętrze budynku archiwum już po roku od powołania komitetu organizacyjnego - 12 listopada 1989 r. odbyło się otwarcie i poświęcenie „pokoju pamiątek Armii Krajowej”. Poświęcenia dokonał ks. prał. Stanisław Milewski - kanclerz Zakładów Naukowych.
Informacja o otwarciu muzeum błyskawicznie rozeszła się wśród Polonii i wywołała ogromny napływ pamiątek od b. żołnierzy AK i ich rodzin. W tej sytuacji konieczne stało się poszerzenie składu komitetu organizacyjnego i powołanie kustosza muzeum, którym został prof. Tadeusz Maliński. W budynku archiwum udało się wygospodarować dla muzeum kolejne pomieszczenie, chociaż wymagało to niemałego wysiłku - przemieszczenia w inne miejsce 20 ton książek i czasopism - a także połączenia obu pomieszczeń. Prof. Maliński opracował projekt nowego, znacznie powiększonego muzeum. Osobiście wykonał także wszystkie mapy ścienne oraz opisy umieszczone na ścianach. Eksponaty zostały uszeregowane w ciągu historycznym od wybuchu II wojny światowej, przez Powstanie Warszawskie, aż po działalność b. żołnierzy AK na emigracji. - Moją ideą było, by muzeum było lekcją historii Armii Krajowej nie tylko dla Polaków, ale by także Amerykanie zrozumieli, że na terenach okupowanej Polski działała ogromna i profesjonalnie zorganizowana podziemna siła zbrojna - mówi prof. Maliński.
W muzeum znajdują się: przykładowe uzbrojenie żołnierzy AK, powstańcze mundury, egzemplarze prasy podziemnej, ryngrafy, historyczne zdjęcia i portrety kolejnych dowódców, dokumenty.
9 sierpnia 1992 r. biskupi Edward Ozorowski i Stanisław Szymecki poświęcili nowe muzeum, a przebieg uroczystości filmowała TVP. Rok później muzealne zbiory miały trudny moment w związku z niekorzystnymi warunkami klimatycznymi panującymi w pomieszczeniach. Członkowie komitetu dokonali koniecznych przeróbek i zabezpieczenia zbiorów. Ta mozolna praca trwała dwa lata. Zbiory zostały sfotografowane i opisane przez ppor. Juliusza Przesmyckiego w okolicznościowym katalogu. W księdze gości Muzeum Armii Krajowej w Orchard Lake widnieją nazwiska wielu znamienitych osobistości, wśród nich prymasa Polski kard. Józefa Glempa.
(akw)
Pomóż w rozwoju naszego portalu