W ramach miechowskiego odpustu jerozolimskiego odbędzie się również interdyscyplinarne sympozjum popularnonaukowe: „Z Jerozolimy do Miechowa, z Miechowa do Jerozolimy…”, które zainauguruje wykład prof. dr. hab. inż. Macieja Pawlikowskiego z Akademia Górniczo-Hutniczej w Krakowie, pt.: „Wyniki badań mineralogiczno-petrograficznych skał Grobu Bożego w Jerozolimie”. Następnie dr hab. Ewa Horyń, profesor Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, wygłosi referat pt.: „Pamięć o zmarłych utrwalona w inskrypcjach z bazyliki Grobu Bożego w Miechowie”. Miechowskie sympozjum zakończy wystąpienie dr hab. Tadeusza Mikołaja Trajdosa, profesora Instytutu historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie: „Bożogrobcy miechowscy na ziemiach szaryskiej, sądeckiej i spiskiej”. Po sympozjum, w bazylice miechowskiej będzie celebrowane tradycyjne nabożeństwo „Godzinki o Bożym Grobie”, które zakończy uroczysta eucharystia.

Miechów, który ze swoim Sanktuarium Grobu Bożego, jest zwany „Polską Jerozolimą”, w tym roku obchodzi 860. rocznicę przybycia z Ziemi Świętej Zakonu Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Pańskiego w Jerozolimie, którego członkowie, zwani na ziemiach polskich „bożogrobcami” lub „miechowitami”, założyli tutaj w 1163 r. swoją pierwszą fundację zakonną iprzez prawie 650 lat, aż do kasaty w 1819 r. oddawali się prowadzeniu działalności duszpasterskiej, edukacyjnej i charytatywnej, m.in. prowadzili szkoły lub szpitale w Gnieźnie, Krakowie, Chorzowie, Bytomiu, Sieradzu i Rypinie. Zawdzięczamy im powstanie w Polsce kopii jerozolimskiego Grobu Chrystusa (w Miechowie, Przeworsku i Nysie) oraz zwyczaj budowania co roku tych grobów w kościołach w Wielki Piątek.

Uroczystość rocznicy poświęcenia bazyliki Grobu Bożego w Jerozolimie obchodzona jest w ten sam dzień, co uroczystość poświęcenia kościoła parafialnego w Miechowie, podniesionego do godności bazyliki (w 1996) i posiadającego status kolegiaty (od 1997 r). Od połowy XIII w. poświadczone są odpusty dla nawiedzających 15 lipca bazylikę w Miechowie. Bożogrobcy obchodzili uroczyście w ten dzień rocznicę wyzwolenia Jerozolimy z rąk muzułmanów i rocznicę poświęcenia bazyliki Grobu Bożego. Na uroczystości te przybywały corocznie rzesze pielgrzymów. Rocznica wyzwolenia Jerozolimy podczas I krucjaty i rocznica poświęcenia bazyliki Grobu Bożego w Jerozolimie aż do kasaty Zakonu Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego była uroczyście obchodzona przez ten zakon, powołany właśnie do stróżowania i posługiwania w odzyskanej z rąk muzułmanów świątyni Grobu Bożego. Dlatego na dzień poświęcenia, zarówno średniowiecznego, jak i odbudowanego w 1802 r. kościoła parafialnego w Miechowie, wybrano datę 15 lipca.

Po kasacie zakonu bożogrobców w 1819 r. odpust jerozolimski jest obchodzony nadal w parafii miechowskiej, a obecnie – wraz z Damami i Kawalerami Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie, dla upamiętnienia tych historycznych wydarzeń, które miały miejsce w Jerozolimie 15 lipca 1099 r. i 15 lipca 1049 r.

Od 2010 r. w Miechowie znajduje się siedziba Zwierzchnictwa Polskiego Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie (łac. Ordo Equestris Sancti Sepulchri Hierosolymitani), który został założony w Jerozolimie, po I krucjacie, aby troszczyć się o bazylikę Grobu Bożego i nieść pomoc pielgrzymom. Historyczne korzenie tego zakonu rycerskiego sięgają dawnego Zakonu Kanoników Bożogrobców. Obecnie jest to międzynarodowe stowarzyszenie duchownych i świeckich, reaktywowane przez papieża w 1847 r. i zreformowane w 1868 r., nie związanych ślubami zakonnymi. Stolica Apostolska uznaje oficjalnie ten zakon, jako zakon rycerski Kościoła katolickiego i otacza go swoją opieką: od 1949 r. posiada on kanoniczną osobowość prawną, a od 1996 r. – państwową osobowość prawną Państwa Miasta Watykan, nadaną przez papieża Jana Pawła II i stanowi organ centralny Kościoła katolickiego w rozumieniu przepisów traktatu laterańskiego z 11 lutego 1929 r., co potwierdził papież Franciszek w jego najnowszym statucie z 11 maja 2020 r. Zakon liczy ok. 30.000 członków, zorganizowanych w 65 strukturach lokalnych, zwanych zwierzchnictwami, i działa w ponad 40 państwach świata, a jego celem jest troska i wspieranie duchowe i materialne chrześcijan zamieszkałych na terenie Łacińskiego Patriarchatu Jerozolimy, obejmującego terytorium Izraela, Autonomii Palestyńskiej i Jordanii. Jego członkowie noszą charakterystyczna płaszcze - białe (kawalerowie) i czarne (damy) - z czerwonym krzyżem jerozolimskim. Pierwsi polscy rycerze Grobu Bożego w Jerozolimie pojawiają się już w XV w. Starania nad utworzeniem w Polsce oficjalnej struktury krajowej tego Zakonu zostały zapoczątkowane w 1930 r., lecz przerwała je II wojna światowa i okres komunizmu. Polskie Zwierzchnictwo tego Zakonu zostało erygowane 8 grudnia 1995 r., a jego Wielkim Przeorem od 10 lat. jest Jego Eminencja kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, zaś Zwierzchnikiem – Jego Ekscelencja dr Andrzej Sznajder (od 2022 r.).

PROGRAM SYMPOZJUM i ODPUSTU „JEROZOLIMSKIEGO” w MIECHOWIE

godz. 10.00-12.00 – interdyscyplinarne sympozjum popularnonaukowe pt.: „Z Jerozolimy do Miechowa, z Miechowa do Jerozolimy…” (sala konferencyjna w domu parafialnym w Miechowie)

• otwarcie sympozjum i powitanie uczestników – ks. prob. Franciszek Siarek

• „Wyniki badań mineralogiczno-petrograficznych skał Grobu Bożego w Jerozolimie” – prof. dr hab. inż. Maciej Pawlikowski (Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie)

• „Pamięć o zmarłych utrwalona w inskrypcjach z bazyliki Grobu Bożego w Miechowie” – dr hab. Ewa Horyń, prof. UP (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)

• „Bożogrobcy miechowscy na ziemiach szaryskiej, sądeckiej i spiskiej” – dr hab. Tadeusz Mikołaj Trajdos, prof. IH PAN (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie)

bazylika Grobu Bożego w Miechowie

godz. 12.30 – nabożeństwo „Godzinki o Bożym Grobie”

godz. 13.00 – uroczysta Msza Św. pod przewodnictwem J. E. Ks. Abp. Wacława Depo, metropolity częstochowskiego