Wydarzenie zainaugurowało cykl ogólnopolskich konferencji naukowych nt. „Biskupi częstochowscy w Polsce «ludowej»” pod patronatem abp. Wacława Depo, metropolity częstochowskiego.

– Myślę, że jest to bardzo ważny etap naszego przygotowania do dobrego i głębokiego przeżycia jubileuszu 100-lecia archidiecezji – ocenił hierarcha w rozmowie z „Niedzielą”. Zwrócił również uwagę, że przed objęciem diecezji częstochowskiej ks. Kubina był proboszczem na Śląsku, w Kołobrzegu, a także w Berlinie. – Tym bardziej widzimy jego powiązania między Polską a Europą. Był Europejczykiem w pełnym znaczeniu tego słowa, dlatego dzisiaj trzeba przywoływać jego postać, ponieważ należy pamiętać o swoich korzeniach, z których się wyrasta, po to, żeby przekazać przyszłym pokoleniom niezmienne wartości, którymi są Chrystus, Jego Ewangelia i Kościół – podkreślił abp Depo.

Ks. dr Paweł Kostrzewski, archiwariusz Archiwum Kurii Metropolitalnej w Częstochowie, zaznaczył, że celem konferencji jest przybliżenie postaci pasterzy częstochowskich przez podejmowanie tematów, które do tej pory były mało eksplorowane, aby w ten sposób budować tożsamość archidiecezji i podejmować odpowiedzialność za losy współczesnego Kościoła. – Nie można być odpowiedzialnym za coś ani nie można kochać czegoś, czego się nie zna. Poprzez przybliżanie historii chcemy poznawać nasz Kościół i czuć się odpowiedzialnym za jego losy dzisiaj i jutro – powiedział.

Ks. Kostrzewski wskazał na bardzo trudną rzeczywistość społeczno-polityczną, z którą musiał się mierzyć pierwszy biskup częstochowski Teodor Kubina. Przypomniał o ogromnych stratach personalnych i materialnych, jakie Kościół częstochowski poniósł w okresie okupacji niemieckiej.

Maciej Orman/Niedziela

Kapłan podkreślił, że priorytetem bp. Kubiny w pierwszych miesiącach po zakończeniu okupacji było stworzenie Kościołowi możliwości prowadzenia działań duszpasterskich. – Robił wszystko, żeby relacje z władzami państwowymi i miejskimi w Częstochowie były takie, aby ta działalność była możliwa. Niestety, szybko się okazało, że celem władz komunistycznych jest walka z Kościołem, zmarginalizowanie jego roli do działalności wyłącznie religijnej – przypomniał ks. Kostrzewski.

Dodał, że bp Kubina musiał się zmierzyć m.in.: z aresztowaniami księży pod pretekstem współpracy z organizacjami antykomunistycznymi, z problemem przejęcia Caritas przez władze państwowe oraz z działaniami dezintegrującymi Kościół w postaci tworzenia ruchu księży patriotów.

Maciej Orman/Niedziela

Dr hab. Jarosław Durka z UK w Kaliszu omówił temat: „Relacje państwo-Kościół w latach 1945-51”. Dr hab. Rafał Łatka, prof. UKSW, przedstawił, jak wyglądała służba bp. Teodora Kubiny wobec episkopatu Polski w tym samym okresie. Tematem wystąpienia dr. hab. Ryszarda Gryza, prof. UJK w Kielcach, była postawa bp. Kubiny wobec pogromu kieleckiego. Ks. dr Jacek Kapuściński z Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej omówił posługę bp. Kubiny dla diecezji częstochowskiej w latach 1945-51, a ks. dr Paweł Kostrzewski z Archiwum Kurii Metropolitalnej w Częstochowie wygłosił wykład nt. „Biskup Teodor Kubina wobec rzeczywistości polityczno-społecznej”.

Wydarzeniami towarzyszącymi konferencji była promocja książki pt. „Biskup Teodor Kubina (1880 – 1951). Listy pasterskie – orędzia – odezwy” autorstwa ks. dr. hab. Mariana Dudy, emerytowanego profesora Wyższego Instytutu Teologicznego w Częstochowie, oraz wystawa okolicznościowa pt. „Bp Teodor Kubina (1880 – 1951) i jego czasy”, przygotowana przez ks. Bogdana Blajera, dyrektora Muzeum Archidiecezji Częstochowskiej im. Biskupa Teodora Kubiny.

Maciej Orman/Niedziela

Konferencję poprzedziła Msza św. pod przewodnictwem abp. Depo w seminaryjnej kaplicy Zesłania Ducha Świętego. Hierarcha celebrował Eucharystię w pektorale (ozdobnym krzyżu noszonym na piersi), który nosili biskupi częstochowscy, poczynając od bp. Kubiny. W krzyżu umieszczone zostały relikwie św. Stanisława, biskupa i męczennika, oraz św. Teodora, męczennika, patrona bp. Kubiny.

Kolejna konferencja zaplanowana jest na wiosnę 2024 r. Będzie poświęcona bp. Zdzisławowi Golińskiemu.

Więcej w nr. 48 „Niedzieli Częstochowskiej” z datą 26 listopada.