Niesie w przyszłosć dziedzictwo Papieża
Aleksandra Zapotoczny
Dwadzieścia osiem lat temu Papież Jan Paweł II wewnątrz Fundacji Jana Pawła II, powstałej 16 października 1981 r., powołał Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II.
Papież mówił: „Niech ten Dom, ta instytucja, skoro jest w Rzymie, będzie czułym punktem, wytyczonym na skrzyżowaniu dróg – tych, które wychodzą z Rzymu ku światu, ku Polsce, i tych, które prowadzą do Rzymu”.
Władzę nad Ośrodkiem sprawuje arcybiskup metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, przewodniczącym Rady jest kard. Stanisław Ryłko. Sekretariat Administracyjny, którym kieruje ks. prał. Stefan Wylężek, wspiera działanie Ośrodka, jak również pozostałych instytucji Fundacji: Domu Polskiego w Rzymie i Domu Fundacji Jana Pawła II w Lublinie. Gromadzenie zbiorów oraz funkcjonowanie Ośrodka odbywa się dzięki ofiarności wielu osób z Polski i ze świata. Działalność Ośrodka wspiera Rada Naukowa. Sekcją Dokumentacji kieruje ks. lic. Antoni Pyznar, sekcją Studium – ks. dr Andrzej Dobrzyński.
– Tym, co wyróżnia Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II od innych – mówi ks. dr Andrzej Dobrzyński – jest historia. Powstał on bowiem u początku pontyfikatu Papieża Polaka, wraz z Fundacją Jana Pawła II, i przy powstaniu tego ośrodka był sam Jan Paweł II i jego wola na utworzenie takiej instytucji. Ojciec Święty w swoich wypowiedziach zaobserwował potrzebę refleksji nad zgromadzonym dziedzictwem związanym z jego pontyfikatem. Zaznaczał, że Ośrodek ten jest szczególnym miejscem jako Dom Polski, który wzmacnia obecność Kościoła polskiego w Rzymie. I szczególnym jego zadaniem jest podkreślenie tej polskiej kultury chrześcijańskiej oraz obecności w Rzymie. A po śmierci Jana Pawła II kultura polska w Rzymie łączy się z pontyfikatem Papieża Polaka i z jego myślą. Każdy, kto tu przybędzie, może liczyć na to, że znajdzie tutaj rzetelną literaturę, księgozbiór, zbiory artykułów – aby prowadzić studia na niemalże każdy temat związany z tym pontyfikatem. Także papieskie dary obecne w każdej sali Domu Polskiego są niezwykłym świadectwem. Do Ośrodka dotarły również dokumenty, które Sekretariat Stanu Państwa Watykańskiego przygotował dla Ojca Świętego. Jesteśmy w posiadaniu prasówek związanych z każdym dniem Papieża, które on przeglądał. Kryje się za tym jego zainteresowanie tym, co się działo w świecie, oraz wielka troska i modlitwa…
Celem działalności Ośrodka jest dokumentacja i studia nad pontyfikatem Papieża Polaka. Zasoby archiwalne, biblioteczne i muzealne stanowią wyzwanie dla dzisiejszych badaczy i dziedzictwo, które pozostanie dla przyszłych pokoleń. Owocem zgromadzonej dokumentacji i podjętych studiów jest rozpowszechnianie dzieła Jana Pawła II przez publikacje, organizowane sympozja i konferencje oraz wystawy. Realizacji tego zadania służy także współpraca z instytucjami o podobnym profilu. Ośrodek posiada imponujące zbiory archiwalne – dokumenty z „krakowskiego okresu” Karola Wojtyły i pontyfikatu Jana Pawła II. W archiwum nie brak materiałów audiowizualnych: płyt i kaset wideo oraz sekcji fotograficznej.
Interesująca jest dokumentacja mówiąca o nadaniu Ojcu Świętemu tytułów naukowych czy honorowego obywatelstwa miast, przedstawiająca instytucje, ulice, place noszące jego imię, a także jego pomniki. Nie można pominąć bogatego zbioru numizmatycznego srebrnych monet oraz kolekcji filatelistycznych upamiętniających wydarzenia pontyfikatu.
Lektorium, księgozbiór papieski, dysertacje naukowe, albumy, książki i czasopisma o Ojcu Świętym składają się na bibliotekę. Liczy ona ponad 30 tys. woluminów. Sam Dom Polski, pełniący również funkcje Domu Pielgrzyma, stał się swoistym muzeum. Na ścianach, w gablotach i wyznaczonych salach zgromadzono dary ofiarowane przez pielgrzymów Janowi Pawłowi II. Obrazy, medale, odznaczenia, przedmioty liturgiczne, rzeźby i sztandary to tylko niektóre muzealia, które świadczą o miłości do tego Następcy św. Piotra i reprezentują niezwykłą wartość historyczną i artystyczną. Na uwagę zasługuje kolekcja darów ukazujących męczeństwo Polaków w XX wieku. Są to m.in. przedmioty, jakie towarzyszyły więźniom obozów koncentracyjnych i łagrów czy też żołnierzom walczącym o wolność Ojczyzny. Muzeum kryje w swoich zbiorach także pamiątki po królach Polski i twórcach kultury. To starodruki, Biblia hebrajska z 1543 r., drugie wydanie Nowego Testamentu w przekładzie ks. Jakuba Wujka z 1594 r., oryginalne listy królów Zygmunta Augusta i Jana III Sobieskiego, zaginiona kartka z brulionu „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza i jedyny zachowany brulion wiersza „Na smętne wieści z Watykanu” Cypriana Kamila Norwida.
– Wiele już napisano o Papieżu – zauważa ks. dr Andrzej Dobrzyński. – Posiadamy ogromny zbiór prac doktorskich i habilitacyjnych na temat nauczania Jana Pawła II, ale wiele rzeczy jest jeszcze do odkrycia. Postać Jana Pawła II pogłębiać można poprzez studia porównawcze z różnymi autorami, z innymi papieżami, poprzez sporządzanie monografii. Wciąż pojawiają się nowe pytania, a inspiracji, by na nie odpowiedzieć, należy szukać u Ojca Świętego jako ojca, który nam podaje myśli do tego, abyśmy mogli mądrzej żyć…
Odwiedzając Wieczne Miasto, warto przyjechać na Via Cassia nr 1200, aby wśród tych niezwykłych pamiątek pontyfikatu przeżyć szczególne spotkanie z Janem Pawłem II. Biało-czerwona flaga powiewająca u bramy wjazdowej i pomnik Wielkiego Polaka na dziedzińcu Domu Polskiego pragną przenieść do włoskiej ziemi choćby cząstkę Polski.
"Niedziela" 41/2009