Karmelowa Matka Boża
Paweł Kulasiewicz (L)
Oczywiście, w tytule nie chodzi o słodki przysmak, lecz o górę Karmel, która znajduje się w Palestynie. Jest ona znana już z tekstów Starego Testamentu, odnoszących się do proroka Eliasza. Później założyli tam swój klasztor eremici, zwani karmelitami. W XII wieku z powodu prześladowań muzułmańskich przybyli oni do Europy.
Karmelici szczególnie mocno rozwijali się w Anglii. Znacznie przyczynił się do tego św. Szymon Stock, który w XII stuleciu podczas modlitewnego uniesienia ujrzał Matkę Bożą. Ona miała mu wtedy podarować brązową szatę jako znak braterstwa (szkaplerz). Obiecała mu też, że umierający w tej odzieży nie zazna ognia piekielnego. Ów święty przyjął ten dar z ogromną radością, a obietnicę z nim związaną rozpowszechniał po całym świecie.
Szkaplerz stał się zatem jedną z najpopularniejszych form kultu Matki Bożej. Wyrazem tego są liczne obrazy, ołtarze i kościoły poświęcone Matce Bożej Szkaplerznej, czyli z góry Karmel. Początkowo szkaplerz był jakby "fartuchem", którego używali zakonnicy w czasie codziennych prac, aby nie ubrudzić habitu. Potem utożsamiano go z szatą nałożoną na habit (niektóre zakony noszą ją do dziś). Obecnie jest to strój, który wyraża zewnętrzną stronę członkostwa w danym bractwie.
Osobom świeckim, które nie były zakonnikami, a pragnęły wstąpić do bractwa szkaplerzowego, było dość nieporęcznie nosić szkaplerz zakonny. Dlatego też zamieniono go na dwa kawałki płótna na dwóch tasiemkach. Jedno płócienko znajdowało się na plecach, a drugie na piersi. Taką formę zachowały szkaplerze po dziś dzień. W XX wieku zezwolono także na zastąpienie szkaplerza tzw. medalikiem szkaplerznym.
Na szkaplerzu karmelitańskim na jednym kawałku płótna widnieje wizerunek Matki Bożej Szkaplerznej, a na drugim - Najświętszego Serca Pana Jezusa. Szkaplerz nosili liczni władcy europejscy (w tym polscy), a także liczni święci, jak np.: św. Maksymilian Maria Kolbe czy św. Jan Bosko. Sama Matka Boża ukazała się w Lourdes i Fatimie w szkaplerzu. Również nasz wielki Rodak - Ojciec Święty Jan Paweł II - w wieku 10 lat przyjął szkaplerz karmelitański i nosił go do samej śmierci.
"Niedziela" 29/2006