Kard. Joseph Ratzinger w oczach wsp贸艂pracownika
W艂odzimierz R臋dzioch rozmawia z kard. Tarcisio Bertone, arcybiskupem Genui, wieloletnim wsp贸艂pracownikiem kard. Josepha Ratzingera w Kongregacji Nauki Wiary
W艂odzimierz R臋dzioch: - Kiedy pozna艂 Ksi膮dz Kardyna艂 obecnego Papie偶a?
Kard. Tarcisio Bertone: - Poznali艣my si臋 w latach 80., gdy by艂em dziekanem Wydzia艂u Prawa Kanonicznego Papieskiego Uniwersytetu Salezja艅skiego. Najpierw kard. Ratzinger zaprosi艂 mnie do wsp贸艂pracy w charakterze eksperta Kongregacji, a nast臋pnie zosta艂em mianowany jej sekretarzem - funkcj臋 t臋 pe艂ni艂em a偶 do 2003 r.
- Oznacza to, 偶e Ksi膮dz Kardyna艂 pracowa艂 z kard. Ratzingerem przez 20 lat - jest to okres wystarczaj膮co d艂ugi, by dobrze si臋 pozna膰. Jak scharakteryzowa艂by Ksi膮dz Kardyna艂 Josepha Ratzingera - cz艂owieka, kap艂ana i teologa?
- Jest to cz艂owiek 艂agodny i spokojny, bardzo ludzki, kt贸ry darzy przyja藕ni膮 znane mu osoby. Umie zyska膰 sobie przyja藕艅 innych ludzi, bo potrafi ich doceni膰 i darzy膰 zaufaniem. Ma wielki dar wys艂uchiwania innych, r贸wnie偶 podw艂adnych, dlatego uwa偶a艂em go za idealnego prze艂o偶onego.
Jako kap艂ana posiada g艂臋bok膮 duchowo艣膰 i bogate 偶ycie wewn臋trzne. Natomiast jako teolog jest cz艂owiekiem nadrz臋dnej inteligencji, cz艂owiekiem nauki i wiary na wysokim poziomie. Potrafi m贸wi膰 zar贸wno do ludzi wykszta艂conych, jak i prostych. Broni wiary r贸wnie偶 prostych ludzi, nie tylko teolog贸w (chocia偶 teologowie powinni by膰 tak偶e lud藕mi wiary, by m贸c t艂umaczy膰 jej racje!)
- W czasie spotka艅 Kolegium Kardynalskiego, kt贸re poprzedzi艂y konklawe, purpuracji przeanalizowali "stan" Ko艣cio艂a katolickiego w 艣wiecie. Co m贸g艂by Ksi膮dz Kardyna艂 powiedzie膰 na ten temat?
- Sytuacja Ko艣cio艂a katolickiego jest dobrze znana i zosta艂a przeanalizowana podczas synod贸w biskup贸w, kt贸re zwo艂ywa艂 Jan Pawe艂 II. W spos贸b bardzo syntetyczny mo偶na stwierdzi膰, 偶e Europa jest w du偶ej mierze zdechrystianizowana; w Azji chrze艣cijanie stanowi膮 nieliczn膮 mniejszo艣膰 spo艂ecze艅stwa, ale potrafi膮 dawa膰 艣wiadectwo or臋dziu chrze艣cija艅skiemu; Afryka chrystianizuje si臋 lecz wstrz膮saj膮 ni膮 wojny i istniej膮 podzia艂y, cierpi z powodu chor贸b i niedo偶ywienia, a ponadto zosta艂a zapomniana przez bogat膮 P贸艂noc, kt贸r膮 bardziej interesuj膮 Chiny czy Indie. Ameryka 艁aci艅ska jest kontynentem chrze艣cija艅skim w ca艂ym tego s艂owa znaczeniu i pozostaje kontynentem nadziei i przysz艂o艣ci; Ko艣ci贸艂 wspiera tam wiar臋 prostych ludzi i pobo偶no艣膰 ludow膮 oraz zaanga偶owany jest - cz臋sto w spos贸b heroiczny - w walk臋 o rozw贸j cz艂owieka (walka z ub贸stwem, obrona praw ludzkich, alfabetyzacja). Sytuacja w Ameryce P贸艂nocnej i Australii jest szczeg贸lna: z jednej strony tamtejsze spo艂ecze艅stwa s膮 bardzo rozwini臋te, r贸wnie偶 pod wzgl臋dem technologicznym, z drugiej - zatracaj膮 chrze艣cija艅sk膮 antropologi臋 cz艂owieka i istotne warto艣ci chrze艣cija艅stwa.
W ostatnich latach Ko艣ci贸艂 m贸g艂 dokona膰 pog艂ebionej analizy sytuacji dzi臋ki temu, 偶e kardyna艂owie s膮 w wi臋kszo艣ci pasterzami Ko艣cio艂贸w lokalnych. Analizy te pozwoli艂y na dok艂adne okre艣lenie wyzwa艅, przed kt贸rymi stoi Ko艣ci贸艂. Nie mo偶emy zniech臋ca膰 si臋, pomimo 偶e sytuacje s膮 czasami skomplikowane.
- Niekt贸re 艣rodowiska pr贸bowa艂y wykorzysta膰 艣mier膰 Jana Paw艂a II i wyb贸r na Katedr臋 艣w. Piotra dawnego prefekta Kongregacji Nauki Wiary, by wysun膮膰 pod adresem Ko艣cio艂a katolickiego oskar偶enia o konserwatyzm. Liberalne i antyklerykalne media nada艂y przy tej okazji wiele rozg艂osu antykatolickim tezom teologa Hansa Kunga, "zawodowego" krytyka papiestwa...
- Dzisiaj etykietki "post臋powy" i "konserwatywny" nie maj膮 sensu. To stereotypy, kt贸re trzeba pokona膰. Ko艣ci贸艂 jest "konserwatywny", gdy g艂osi Ewangeli臋 oraz chrze艣cija艅sk膮 wizj臋 wiary i moralno艣ci. 呕aden papie偶 - bez wzgl臋du na to, czy by艂by nim kard. Ratzinger, kard. Martini, czy kard. Maradiaga - nie m贸g艂by zmieni膰 istoty Ewangelii. Stwiedziwszy to, nale偶y doda膰, 偶e nowy papie偶, Benedykt XVI, z pewno艣ci膮 b臋dzie cz艂owiekiem dialogu i spotkania wiary i rozumu.
- Gdy media m贸wi膮 o "konserwatywnym" Ko艣ciele, podaj膮 jako przyk艂ad jego stanowisko w sprawie kap艂a艅stwa kobiet, celibatu kap艂an贸w, zwi膮zk贸w os贸b tej samej p艂ci itp ...
- Uwa偶am, 偶e dziennikarze nie powinni robi膰 jedynie tendencyjnych wywiad贸w z takimi lud藕mi, jak Hans Kung, ale powinni zaj膮膰 si臋 tak偶e prawdziwie wielkimi wsp贸艂czesnymi my艣licielami - podam cho膰by jedno nazwisko, Habermas, kt贸rych idee, r贸wnie偶 na temat papie偶a Benedykta XVI, r贸偶ni膮 si臋 od idei Kunga. Kard. Ratzinger prowadzi艂 z Habermasem, ateistycznym filozofem, bardzo szczery i owocny dialog. Ich dyskusje, prowadzone bez uprzedze艅, dotyczy艂y r贸wnie偶 problem贸w moralnych, w tym problemu rodziny. Chodzi o poj臋cie rodziny monogamicznej. Ma艂偶e艅stwo jest to przecie偶 nierozerwalny zwi膮zek wynikaj膮cy z natury kobiety i m臋偶czyzny, a rodzina jest podstawow膮 kom贸rk膮 spo艂ecze艅stwa. Ju偶 Rzymianie w czasach przedchrze艣cija艅skich uwa偶ali ma艂偶e艅stwo za coniutum fundamentum rei publici. Si臋gamy tutaj prawdziwych fundament贸w ludzko艣ci, kt贸re chrze艣cija艅stwo ukaza艂o w ca艂ym swym splendorze poprzez objawione s艂owo Bo偶e. Nale偶y podkre艣li膰, 偶e warto艣ci chrze艣cija艅skie s膮 autentycznie ludzkie, gdy偶 chrze艣cija艅stwo ocenia natur臋 ludzk膮 zgodnie z pierwotnym zamys艂em Boga.
- Dzi臋kuj臋 za rozmow臋.