Chana zawdzięcza życie rodzinie Kryńskich i proboszczowi parafii Ostrożany. W chwili, gdy umęczona i przestraszona rodzina Kryńskich zawahała się, czy może nadal pomagać rodzinie żydowskiej, ks. Jan Audler wlał w ich serca otuchę i utwierdził w przekonaniu, że postępują właściwie. Jak potwierdzają przekazy, ks. Audler zachęcał swych parafian, by pomagali „tym, którzy nie mają domów” i mówił: „jeśli nie możesz pomóc, nie przeszkadzaj tym, którzy to robią”. Tak słowa swojego proboszcza zapamiętali parafianie, którzy dzięki jego wsparciu odważniej wyciągali pomocną dłoń do uciekających przed okupantem rodzin żydowskich.
Spotkanie w Siemiatyczach rozpoczęło się na cmentarzu żydowskim, gdzie złożono kwiaty, zatrzymując się przy pamiątkowej tablicy, jak i przy symbolicznym miejscu zbiorowego mordu na ludności żydowskiej. Modlitwie przewodniczył Michael Joseph Schudrich, naczelny rabin Polski. Na cmentarzu Chana opowiedziała o ucieczce z getta w Siemiatyczach i zapaliła znicze pamięci.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Dalsza część uroczystości odbyła się dawnej synagodze pełniącej dziś rolę ośrodka kultury. Na sali zebrali się przedstawiciele rodziny Kryńskich, a wśród zaproszonych gości przedstawiciele duchowieństwa, władz lokalnych. Gośćmi honorowymi byli: Anna Azari, ambasador Izraela w Polsce, Chana Broder-Lisogurski wraz z rodziną, rodzina państwa Kryńskich, Michael Joseph Schudrich, naczelny rabin Polski, reprezentujący bp. Tadeusza Pikusa ks. Tadeusz Syczewski, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Drohiczynie, ks. Paweł Rytel-Adrianik, rzecznik Episkopatu Polski, burmistrz Siemiatycz Piotr Siniakowicz.
Zebranych powitał Emil R. Jeżowski, dyrektor Departamentu Sprawiedliwych Ambasady Izraela, który opowiedział, jak uciekając z getta w Siemiatyczach rodzina Lisoguskich trafiła do rodziny Kryńskich i jaką pomoc okazali uciekinierom Konstanty i Bronisława Kryńscy oraz ich dzieci Krystyna i Henryk: – Za ukrywanie Żydów cała rodzina mogła stracić życie, kiedy więc pobito p. Konstantego, żądając aby wydał ukrywaną rodzinę, ich los był bardzo niepewny. Lisogurscy obawiali się, że będą musieli szukać schronienia gdzie indziej, jednak stało się zupełnie inaczej. Rozmowa Bronisławy Kryńskiej z proboszczem ostrożańskiej parafii pomogła rodzinie w podjęciu decyzji o dalszej pomocy. W ten sposób rodzina Lisogusrkich doczekała w ukryciu końca wojny. P. Chana, przedstawiając towarzyszącą jej w Polsce rodzinę, zwracała uwagę, że są oni na świecie dzięki temu, że państwo Kryńscy pomogli jej przeżyć, i mówiła drżącym ze wzruszenia głosem: – W żadnym języku nie ma słów wystarczająco pięknych, by opisać to, co uczynili dla nas państwo Kryńscy. Ryzykowali życie własne i swojej rodziny, by nas ocalić. Co może być piękniejsze od tego czynu? Byli to prawdziwie prawi ludzie, bo robili to, co uważali za słuszne, chociaż nie było to łatwe. Niech będzie błogosławiona ich pamięć.
Anna Azari wraz z Chaną Broder-Lisogurski wręczyła rodzinie Kryńskich medal i dyplom honorowy „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. W imieniu całej rodziny odznaczenie odebrała Zdzisława Chlebowska, córka nieżyjących już bohaterów.
„Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” to najwyższe rangą izraelskie odznaczenie cywilne nadawane nie-Żydom. Medal jest przyznawany przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie za zasługi osobom i rodzinom, które z narażeniem własnego życia i swoich bliskich ratowały Żydów z zagłady podczas II wojny światowej.