Bicie rekordów jest możliwe dzięki decyzji spółki PGNiG o intensyfikacji dostaw skroplonego gazu ziemnego, w celu maksymalnego wykorzystania mocy regazyfikacyjnych. Import LNG (liquefied natural gas) wzmacnia bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju, a większe dostawy drogą morską odpowiadają na obserwowany już od ubiegłego roku kryzys na europejskim rynku gazu.

Regazyfikacja

Błękitne paliwo produkuje się w takich miejscach występowania złóż gazu ziemnego, z których trudno jest je rozesłać rurociągami do finalnych odbiorców.

Skroplony gaz ziemny to przejrzysty, bezbarwny i nietoksyczny płyn, powstający w wyniku schłodzenia gazu ziemnego do temperatury -162°C. Dlaczego tak się robi? Przede wszystkim skroplenie gazu powoduje, że jego objętość zmniejsza się aż 600-krotnie! Taka kondensacja jest bardzo pożyteczna z punktu widzenia ekonomiki magazynowania i transportu, nawet na duże odległości. Nie wymaga bowiem budowy kosztownych gazociągów, gdyż gaz przechowuje się w stacjach regazyfikacji, w łatwo dostępnej dla klientów lokalizacji.

Innym skutkiem skroplenia jest to, że gaz ziemny w postaci ciekłej nie ulega zapłonowi. Ponadto jest on oczyszczany i całkowicie pozbawiany wilgoci. Zanim jednak gaz trafi do konsumentów – indywidualnych czy przemysłowych proces skraplania trzeba „odwrócić”.

Aby zamienić LNG na postać gazową, konieczne jest ogrzewanie skroplonej substancji. Ten proces przemysłowy zwie się regazyfikacją. Do jego przeprowadzenia niezbędne są odparowalniki. Urządzenia te, w zależności od potrzeb, mają różne wydajności i konstrukcję, a także w różny sposób ogrzewają skroplony gaz.

Od 2022 r. zarezerwowane przez PGNiG moce regazyfikacyjne LNG w gazoporcie w Świnoujściu sięgają 6,2 mld m3 rocznie, a od 2024 r. mają być zwiększone do 8,3 mld m3.

Obecnie skroplony gaz ziemny stanowi ok. jednej czwartej jego całkowitego importu przez PGNiG.

Rekordowe wyładunki

W ciągu zaledwie 8 dni, na przełomie kwietnia i maja, do Polski przybyły trzy dostawy z ładunkiem zakupionym na rynku spot, tj. z dostawą natychmiastową bądź następnego dnia. Z USA odebraliśmy wówczas ok. 70 tys. t LNG, czyli. ok. 90 mln m3 gazu ziemnego po regazyfikacji.

W sumie od 2015 r. do gazoportu w Świnoujściu przypłynęły 163 dostawy LNG, głównie z Kataru (99 ładunków), z USA (47) oraz z Norwegii. Pojedyncze ładunki błękitnego paliwa w ramach transakcji spotowych dotarły do nas z Nigerii oraz Trynidadu i Tobago.

Stan zatłoczenia polskich magazynów gazu sięga 80%, czyli znacznie powyżej średniej europejskiej, która wynosi ok. 33%.

Energetyczna alternatywa

W obrocie komercyjnym LNG pojawił się pod koniec lat 50. ubiegłego wieku. Przyjmuje się jednak, że w handlu międzynarodowym zaistniał w 1964 r., gdy jego produkcja została uruchomiona w Algierii, skąd ruszyły pierwsze dostawy na rynek brytyjski. Dziś na świecie istnieje ponad 100 terminali LNG.

Skroplony gaz ziemny w postaci LNG to nowoczesne, ekologiczne i uniwersalne paliwo, które stanowi praktyczną i ekonomiczną alternatywę dla innych nośników energii, takich jak oleje opałowe czy LPG. Jego stabilna i stała wartość opałowa zapewnia ciągłość procesów produkcyjnych w branżach, które z niego korzystają. Pomaga rozwiązywać problemy energetyczne przemysłu ulokowanego z dala od sieci przesyłowych. Odgrywa także ważną rolę przy gazyfikacji miast i gmin.

Jako uniwersalny i sprawdzony nośnik energii LNG ma wiele zastosowań, dzięki czemu można go dopasować do zwyczajnych, jak i wysoce zaawansowanych potrzeb przedsiębiorstw. Może być wykorzystywany w procesach technologicznych, m.in. w produkcji ciepła technologicznego, pary produkcyjnej, skojarzonej produkcji ciepła i energii elektrycznej (kogeneracja). Dzięki temu znakomicie się sprawdza w wielu branżach: spożywczej, ceramicznej, budowlanej, drogowej, w produkcji cementu, ciepłownictwie, ogrodnictwie, transporcie, energetyce, na stacjach tankowania, w bunkrowaniu statków, hutnictwie i górnictwie.

Z Dalekiego Wschodu

Statki do transportu skroplonego gazu ziemnego to jedne z najbezpieczniejszych statków, o wiele szybsze od tankowców transportujących ropę.

Gazowce budowane są głównie na Dalekim Wschodzie, zwłaszcza w stoczniach południowokoreańskich.

Technologia, w której zostały zbudowane zbiorniki ładunkowe, pozwala na utrzymanie temperatury, do której schładzany jest gaz, w czasie transportu przez właściwe odizolowanie ładunku od temperatury zewnętrznej. Wewnątrz samych zbiorników nie ma już bowiem dodatkowych systemów schładzających.

Maksymalna prędkość gazowca to ok. 20 węzłów, czyli ok. 20 mil morskich na godzinę, podczas gdy konwencjonalne zbiornikowce z ropą lub produktami ropopochodnymi osiągają maksymalnie 13-15 węzłów. Z Kataru do Świnoujścia gazowiec płynie ok. 21 dni. Jego wyładunek na terminalu zajmuje mniej więcej dobę.

Duża prędkość statku to konieczność z uwagi na fakt, że każdego dnia transportu odparowuje się 0,15% ładunku. Aby zatem zminimalizować stratę, trzeba zmniejszyć czas dostawy, jedynie bowiem dwa typy gazowców (Q-Flex i Q-Max) wyposażone są w instalacje służące ponownemu skropleniu par ładunku i wtłoczeniu go do zbiorników.

LNG i ekologia

Wzrost liczby ludności i jej migracja do dużych miast generuje coraz większy ruch na drogach lądowych i morskich. Odpowiedź na zapotrzebowanie na transport, w dobie limitowania emisji gazów cieplarnianych, wymaga zastosowania nowych rodzajów paliw. Z pomocą przychodzi LNG.

Skroplony gaz ziemny uznaje się za jedną z najczystszych alternatyw, która pozwala obniżyć emisję gazów cieplarnianych pochodzących z samochodów ciężarowych o 22% w zestawieniu z konwencjonalnym olejem napędowym. Auta zasilane LNG mogą również być tankowane zeroemisyjnym, a nawet ujemnym emisyjnie skroplonym biometanem (bioLNG).

LNG może służyć jako paliwo dla ciężarówek i statków oraz w transporcie kolejowym. Wykorzystywane w transporcie drogowym gwarantuje oszczędności. W porównaniu ze stosowaniem tradycyjnych paliw kopalnych, np. oleju napędowego, jego spalanie w silnikach z zapłonem iskrowym jest cichsze niż spalanie oleju napędowego w silnikach Diesla. Dzięki temu ciężarówki napędzane LNG mogą pracować dłużej w obszarach objętych ograniczeniami hałasu.

Eksperci przewidują, że skroplony gaz ziemny będzie odgrywać coraz większą rolę wśród znanych źródeł energii dla transportu lądowego, obok biopaliw, wodoru czy energii elektrycznej.