Od ponad dwudziestu lat na Dolnym Śląsku działają różne Stowarzyszenia Kresowe, które pragną propagować historię i kulturę Kresów.

Kresowiana w Białej

Od 10 lat staramy się to czynić także w Białej, małej wiosce leżącej 2 km od Chojnowa, której mieszkańcy w ogromnej swej większości mają swoje korzenie na Kresach. Gdy nastał tu nowy proboszcz, który jest jednocześnie diecezjalnym duszpasterzem Kresowian i Sybiraków, podjęto inicjatywę organizowania „Wrześniowych Kresowian”, które propagowałyby kulturę, historię, duchowość, ale i zwyczaje, kuchnię czy tradycje kresowe. Przez trzy lata odbywały się te spotkania w Studnicy (2003-2005). Kiedy jednak zainteresowanie tą inicjatywą zaczęło wzrastać, przenieśliśmy je do Białej, gdzie w miejscowym parku organizujemy je w tym roku już po raz dziesiąty. Każdy rok to okazja do przybliżenia postaci i jej twórczości, która miała szczególny wpływ na polską kulturę. W tym roku będziemy przypominać twórczość Stanisława Moniuszki i Gabrieli Zapolskiej. Czynimy to poprzez inscenizację ich utworów, wystawy, tworzenie szczególnego charakteru tego spotkania.
Każdego roku zapraszamy też szczególnych gości na nasze spotkania. W tym roku przybędzie do nas bp Aleksander Kaszkiewicz z Grodna. Tak jak co roku przewodniczyć będzie uroczystej Mszy św. polowej w intencji Kresowian i wygłosi Słowo Boże.

Organizatorzy i sponsorzy

Nie byłoby tego spotkania gdyby nie organizatorzy, którymi w głównej mierze są sami mieszkańcy Białej. To zadziwiające, że na 600 mieszkańców wioski blisko stu zaangażowanych jest aktywnie w organizowanie Kresowian. Ponad 50 osób w grupie kuchennej zajmuje się przygotowaniem pierogów (12 tys.) i kołdunów (7 tys.) oraz innych potraw. Blisko 20 osób należy do grupy technicznej przygotowującej zaplecze logistyczne całej imprezy. 15 osób przygotowuje inscenizacje i oprawę liturgiczną, 10 osób przygotowuje dekoracje i wystawy. Nie byłoby możliwe zorganizowanie tak wielkiej imprezy, której uczestnicy choćby w ubiegłym roku obecni byli w liczbie ponad 4 tys. z całego Dolnego Śląska a nawet z innych regionów Polski, gdyby nie wielka pomoc Wójta i Urzędu Gminy Chojnów, Burmistrza i Urzędu Miasta Chojnów, Starosty Legnickiego i wielu, wielu osób.
Na szczególne słowa wdzięczności zasługują tu dwie fundacje, dzięki którym mogliśmy zaprosić grupy Polaków z Kresów - Fundacji Polska Miedź - w latach 2007, 2008 i 2012, oraz Fundacji Pomocy Polakom na Wschodzie - w latach 2010 i 2011. To dzięki nim mogliśmy zaprosić i godnie ugościć naszych Rodaków, którzy z pewnością przeżyli chwile w Białej wyjątkowo. Radość spotkania z nimi była i dla nas wielkim przeżyciem, gdyż zdawaliśmy sobie sprawę, że jest to dla nich duże umocnienie w trwaniu przy polskości na Kresach. Wspieraliśmy ich także finansowo, gdyż taca z Mszy św. polowej przekazywana jest rokrocznie właśnie dla Polaków na Kresach a szczególnie dla polskiego Kościoła na Kresach.

Sympozja Kresowe

Kolejne lata uświadamiały także, iż nasza działalność potrzebuje rozwoju. Początkowo organizatorami Wrześniowych Kresowian były Stowarzyszenia Kresowe. Gdy jednak okazało się, że główną siłą są mieszkańcy Białej, wśród nich pojawiła się inicjatywa by powołać Bielskie Stowarzyszenie Promocji Kultury, które od strony formalnej stało się głównym organizatorem Kresowian i tak jest do dzisiaj. Kolejnym krokiem, uświadamiającym znaczenie naszej inicjatywy stało się zorganizowanie rok temu w Legnicy I Sympozjum Kresowego, także pod patronatem ks. Biskupa Legnickiego, w Centrum Spotkań im. Bł. Jana Pawła II, które zgromadziło naukowców zajmujących się problematyką Kresową. Cykl wykładów szczególnie poświęconych Lwowowi pokazał, że warto kontynuować tę inicjatywę. Organizatorem tego Sympozjum stało się powołane rok temu Stowarzyszenie Kresy Przeszłość i Przyszłość, które w swoich zamierzeniach ma na celu stworzenie Domu Pamięci Kresów i Kaplicy Ostrobramskiej w Legnicy, które będą centrum myśli kresowej, gromadzącej dokumenty, archiwalia, pamiątki kresowe a zarazem będzie miejscem spotkań Kresowian w ciągu całego roku. Będzie prowadzić działalność naukową i popularyzatorską.
W tym roku odbędzie się zatem II Sympozjum Kresowe w Legnicy w siedzibie Diecezjalnego Seminarium Duchownego w dniu 22 września w godz. od 15.00 do 19.00 i poświęcone „Wielokulturowości Kresów”. Zapraszamy wykładowców. Będzie też okazja obejrzenia ciekawych filmów poświęconych tej tematyce. 23 września 2012 r. zapraszamy wszystkich na spotkanie do Białej, które rozpocznie się o godz. 11.00 polową Mszą św. Po niej będzie okazja do skosztowania kuchni kresowej. Następnie proponujemy bogaty program artystyczny, w tym występ polskiej młodzieży z Solecznik, inscenizację „Moralności Pani Dulskiej” przygotowaną przez młodzież z Białej oraz występ licznych zespołów kresowych z terenu całego Dolnego Śląska. Będzie okazja do spotkania a może też i odkrycia swoich korzeni, ludzi, którzy pochodzą z tego samego miejsca. Służyć temu będą tzw. tablice kontaktów, na których będzie można wieszać informacje o sobie. A może ktoś się znajdzie, kto będzie chciał nawiązać z wami kontakt. Zapewniamy także transport z Legnicy i Chojnowa.