Niedziela 41/2022

Szkoła a wartości

Ks. Jarosław Grabowski

Jeśli dom nie wychowa, to i szkoła nie pomoże.

Z Jasnej Góry

Izabela Tyras/Mirosława Szymusik BP @JasnaGóraNews

Obserwator

Siła Różańca

O. Wojciech Dec, paulin

Październik to czas, w którym chyba wszyscy czciciele Matki Bożej jeszcze częściej i chętniej sięgają po różaniec.

Między pobożnością a dewocją

Ks. Jarosław Wojtkun

Nie ma prawdziwej pobożności bez wypełniania wymagań moralnych wynikających z wiary.

Wiara uzdrowionego cudzoziemca

Słowa Ewangelii według św. Łukasza (Łk 17, 11-19)

Jak rozmawiać z Bogiem?

Ks. Mariusz Frukacz

W życiu każdego człowieka bardzo ważną rolę odgrywa rozmowa. Jeśli mamy rozmawiać z kimś ważnym i od tej rozmowy zależy nasza przyszłość, to solidnie się do niej przygotowujemy. Żeby nasza rozmowa była owocna, szukamy również odpowiednich słów, aby w jasny sposób wyrazić swoje myśli.

Naaman

O. Maciej Pawlik, benedyktyn

Nasz bohater był dowódcą wojska króla syryjskiego. Biblia opisuje go jako człowieka szanowanego z powodu zwycięstw odniesionych przez Aramejczyków.

Albowiem uczynił cuda

O. Waldemar Pastusiak, paulin

Znamy zapewne definicję cudu. Sami też na różne sposoby interpretujemy wydarzenia i sytuacje, które nas spotykają, niektórym z nich przypisujemy nadprzyrodzoność. Nieraz mówimy o szczęściu czy bardziej młodzieżowo: o farcie, gdy wychodzimy cało z różnych opresji czy wypadków – uznajemy wówczas, że to przypadek albo właśnie cud.

Święta i mistyczka

Ks. Mariusz Frukacz

Jej dzieło "Księga życia" pomogło odkryć Boga św. Edycie Stein.

Wielka Karta małej szkoły

Ks. Paweł Bortkiewicz

Na szczęście pojawiła się pewna Włoszka, która powiedziała w tych dniach: jestem kobietą, jestem matką, jestem chrześcijanką.

Kapłan oświecony

Sławomir Błaut

Duchowny, uczony, patriota – te trzy krótkie słowa określają wielką postać ks. Hugona Kołłątaja. Myli się jednak ten, kto tego renesansowego człowieka zamknie w sztywnych ramach.

Sobór przełomu i nadziei

Aleksander Bańka

60. rocznica zwołania Soboru Watykańskiego II, to impuls do tego, aby zamiast potępiać i krytykować sobór powrócić do jego ducha i wsłuchać się w jego nauczanie.

Punkt zwrotny na Wyspach

Jonathan Luxmoore

Czy cokolwiek z tego co dzieje się teraz w Wielkiej Brytanii może się przełożyć na nową falę chrześcijańskich nawróceń? To się dopiero okaże.

Tydzień w Kościele

Rubrykę przygotował Tomasz Musiał

Kiedy tańszy prąd?

Tadeusz M. Krasnawski

Analitycy rynku energetycznego nie mają złudzeń – nadchodząca zima będzie wyzwaniem dla wszystkich państw europejskich. Jak na tym tle wypada Polska?

Konserwatywny zwrot w Europie

Artur Stelmasiak

Wsparcie dla rodzin, zahamowanie fali migracyjnej, podniesienie płacy minimalnej, energetyka jądrowa oraz zmiana kursu względem Brukseli – to postulaty partii, która wygrała wybory we Włoszech, a nie Prawa i Sprawiedliwości. Polska może mieć zatem silnego sojusznika w UE.

Suwerenność energetyczna

Piotr Filipczyk

Uruchomienie Baltic Pipe oznacza, że do Polski popłynie gaz ze złóż na norweskim szelfie kontynentalnym. To strategiczna inwestycja dla bezpieczeństwa naszego kraju i całej Europy Środkowej.<

Musimy zwiększyć wydobycie węgla

Rozmawia: Artur Stelmasiak

W Niemczech jest ok. 30 tys. elektrowni wiatrowych. Czy Niemcy są bezpieczne energetycznie? Nie, są jednym z najbardziej uzależnionych od rosyjskich węglowodorów krajem w UE – mówi Anna Zalewska, eurodeputowana z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów.

Niemile widziani

Jacek Pałkiewicz

Wola wynaturzonego neocara Rosji, by zająć Ukrainę, to jedna z najgorszych decyzji w całej historii tego kraju.

Prasa zagraniczna

P.R.

Wierzyć znaczy troszczyć się o Ziemię

Ireneusz Korpyś

Czy ambona i sala katechetyczna są odpowiednimi miejscami do poruszania tematów ekologicznych?

Dni, których nie było

Grzegorz Gadacz

Jaki jest najprostszy sposób na oblanie studenta historii? Wystarczy zadać mu pytanie: co wydarzyło się w Polsce między 5 a 14 października 1582 r.? Sęk w tym, że nic się wtedy nie wydarzyło, ponieważ takie daty nie istnieją.

Grodzieńskie Orlęta

Bogdan Kędziora

Obrona Grodna była najdłuższą obroną zorganizowanego punktu oporu na Kresach przeciwko jednostkom sowieckim we wrześniu 1939 r.

Najlepiej nie pal!

Katarzyna Kasjanowicz

Niedługo minie blisko 60 lat, odkąd oficjalnie ogłoszono, że papierosy są szkodliwe dla zdrowia ludzkiego. Dziś już wiemy, że tzw. e-papierosy nie mają nic wspólnego z cudownym zastępstwem i również silnie uzależniają.

A miało być jak w bajce

Małgorzata Dudzińska

Niezależnie od stażu małżeńskiego każdego dnia powinniśmy się troszczyć o nasz związek. Jak to zrobić?

Tajemnice października

Rafał Porzeziński

Nie ma pytania tak trudnego, na które nie znajdzie odpowiedzi Bóg. Niezależnie od tego, z czym przypełznę pod Najświętszy Sakrament, odpowiedź przyjdzie.

Młodość w blasku Prawdy

Weronika Tutka

Na początku trzeciej klasy liceum moja katechetka zachęciła mnie, bym została stypendystką Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”, która wspiera zdolnych uczniów i studentów z małych miejscowości. Złożyłam wniosek i się udało! Stałam się częścią fundacyjnej rodziny, częścią żywego pomnika św. Jana Pawła II.

Solidarność z seniorami

MRiPS

Zjednoczona Prawica od początku swoich rządów postawiła na odpowiedzialną politykę senioralną. Mimo trudnej sytuacji związanej zarówno z wojną na Ukrainie, jak i z pandemią, buduje kompleksową politykę senioralną.

Owoce tarniny

Ojciec Henryk

Śliwa tarnina to ciernisty krzew, który rośnie na polach, łąkach i na skraju lasu. Jesienią jest oblepiony owocami w kolorze granatowym.

Jak się pozbyć zapachu papierosów?

Ewa Nowak

Dym z papierosa pozostawia uporczywy zapach, ponieważ przenika nie tylko ubrania palącego, ale i jego otoczenie.

Klucz do odporności

Anna Wyszyńska

Przeziębienie jest bardzo „demokratyczną” chorobą. Co prawda najczęściej chorują dzieci, ale nie omija ono dorosłych i seniorów.

Ubezpieczenie dziecka

Bożena Kwiecińska, prawnik

Rodzice nie pracują, a dziecko wymaga interwencji lekarskiej. Czy dziadkowie mogą ubezpieczyć wnuka?

Jak zrezygnować z usług fachowca?

J.M.

Czasami współpraca z fachowcem układa się, delikatnie mówiąc... nie po naszej myśli. Pobrał zadatek na wykonanie usługi i do dziś się z niej nie wywiązał, nie odbiera naszych telefonów. Kiedy możemy zrezygnować ze współpracy z nim? Jak to zrobić, by odzyskać pieniądze?

Pamiętnik pracy

J.K.

Krok po kroku

W.D.

Wpadają w ucho

J.K.

Zdemaskować niemiecką obłudę

Joanna Szczerbińska

Niemcy w latach 1933-45 były wyjątkowo zbrodniczym państwem. Należy to przypominać zwłaszcza teraz, kiedy w przestrzeni publicznej toczy się debata o wypłacie reparacji wojennych należnych Polsce.

Kosmiczne granie

Piotr Iwicki

Filip Wojciechowski jest jednym z niewielu pianistów na świecie, którzy z jednakowym sukcesem spełniają się zarówno w muzyce klasycznej, jak i w jazzie.

Lepanto w sztuce

Jan Sztukowski

Triumf chrześcijańskich żołnierzy nad wojownikami islamu znalazł upamiętnienie m.in. na obrazach.

Zjawiam się jak cień…

Witold Gadowski

Gdy spotykacie się ze mną, często ze zdumieniem stwierdzacie, że niewiele mówię. To już nawyk – słucham, obserwuję, zapamiętuję.

Feniksy 2022 rozdane

Igor Tuliś

Zakończyły się 27. Targi Wydawców Katolickich w Warszawie.

W prostocie i w radości

Rozmawia: Justyna Kunikowska

Piękny jest nasz charyzmat! Z jednej strony jest Bóg, który powołuje, a z drugiej – człowiek, który szuka Boga. Naszą rolą jest pomóc im się spotkać – mówi s. Alicja ze zgromadzenia apostolinek w Skierniewicach w rozmowie z Justyną Kunikowską.

Dni patrona

Przygotowała Iga Cierniak

Wiemy, że Kościół jest Kościołem ludzi słabych i grzesznych, a Kościół bez skazy to jedynie eschatologiczna nadzieja – zwrócił się do wiernych ks. inf. Marek Smogorzewski.

Budować przyszłość

Przygotowała Iga Cierniak

Żebrak Łazarz ma dzisiaj twarz migranta i uchodźcy – powiedział podczas Eucharystii bp Krzysztof Zadarko.

Metoda ks. Franciszka

Maria Fortuna-Sudor

Wizja i dzieło czcigodnego sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego jest sprawdzonym pomysłem na życie i odnowę Kościoła.

Broń i nadzieja

Łukasz Piotrowski

Można się na nim modlić w różnych intencjach, czas i miejsce nie mają znaczenia. Zobaczmy, jak wygląda kult Różańca św. w Poznaniu i okolicach.

Przyjaciółka świętych

Ireneusz Korpyś

Była świadkiem śmierci sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego.

Dla każdego coś fajnego

Przygotowała Iga Cierniak

Zakończyła się XXIX edycja Hosanna Festival. Do części konkursowej zakwalifikowało się piętnastu wykonawców.

Wyjść z różańcem

Przygotowała Iga Cierniak

Chciałbym, aby i nasza diecezja włączyła się w tę ogólnopolską inicjatywę procesji różańcowych w parafiach – zachęca ks. Szymon Mucha.

Zaszczyt i zobowiązanie

Przygotowała Iga Cierniak

Minęło 100 lat od czasu, kiedy w Damasławku powstała świątynia.<

Potrójny jubileusz

PB

Ustanowienie parafii, koronacja obrazu Matki Bożej dająca początek sanktuarium oraz rekonsekracja świątyni – te trzy jubileusze przeżywała salezjańska parafia Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Oświęcimiu.

Inspiruje do dziś

Monika Jaworska

Grupa wiernych z 4 sąsiadujących ze sobą dekanatów pielgrzymowała do Łasku. Dlaczego?

Ku czci męczennika

Monika Jaworska

Słysząc głos docierający do nas z wysokości wieży czy dzwonnicy mamy – chociaż na moment – przystanąć w biegu dnia codziennego, aby sobie przypomnieć o swojej tożsamości dziecka Bożego, powołanego ostatecznie do szczęśliwej wieczności – mówił bp Piotr Greger w Wiślicy, gdzie pobłogosławił dzwon.

Rektoralny

Marian Florek

Jesteśmy z innej parafii, ale uwielbiamy przychodzić tutaj na Msze św. – mówi z uśmiechem Aleksander Brdąkała.

Utracone, ale nie na zawsze

Ewa Słuszniak

Oczekiwanie na narodziny dziecka to najpiękniejszy czas w życiu kobiety. Niestety, zdarza się, że burzy go zły wynik diagnozy badań prenatalnych, przez który rodzice dowiadują się, że ich dziecko może urodzić się śmiertelnie chore.

Ciągle coś się dzieje

Maciej Orman

Mamy październik, a to oznacza, że po pierwsze, studenci wracają do nauki, a po drugie, pełną parą rusza Duszpasterstwo Akademickie Emaus w Częstochowie.

Niezwykła rocznica

Ks. Wojciech Łuszczyński

Modlitwa dziękczynienia płynęła z ust zebranych w świątyni w Szkopach, wdzięcznych Bogu za 100 lat istnienia parafii.

Zjednoczeni w Duchu

Ks. Wojciech Łuszczyński

Członkowie wspólnot Odnowy w Duchu Świętym zgromadzili się w Bielsku Podlaskim, aby przeżywać Archidiecezjalny Dzień Jedności Odnowy w Duchu Świętym.

Wywiezieni na Syberię

Tadeusz Szereszewski

W Rudce została odsłonięta tablica poświęcona mieszkańcom gminy, którzy zostali wywiezieni na tę nieludzką ziemię.

Pod znakiem jedności i pokoju

Władysław Burzawa

Mali i duzi, rodziny, seniorzy, osoby konsekrowane, wychowawcy, księża, miłośnicy regionu, spotkali się na XXIII Świętokrzyskim Rajdzie Pielgrzymkowym.

Słodka trzeźwość

Katarzyna Dobrowolska

To, że sierpień dawno skończył się, a z nim miesiąc modlitwy o trzeźwość, nie znaczy, że wszystko wraca do normy. Statystyki cierpień zadanych przez alkohol, wypadki z udziałem pijanych kierowców – nie zatrzymały się.

Zawołani po imieniu

Agnieszka Dziarmaga

Ci „zawołani” to Marianna i Wacław Stradowscy, którzy w pewną okupacyjną noc dali schronienie pięciorgu Żydom: braciom Pasternak oraz małżeństwu z dzieckiem. Zapłacili najwyższą cenę.

Czas dziękowania

U nas ludzie się spotykają, wspierają i wzajemnie umacniają – zapewnia Grażyna Kominek, prezes Akcji Katolickiej Archidiecezji Krakowskiej.

Odniósł zwycięstwo

Maria Fortuna-Sudor

To jest sprawdzony orędownik w modlitwach za kapłanów i o nowe powołania – zapewnia ks. dr Jacek Soprych, rektor WSD w Tarnowie.

Otrzymała nowego pasterza

Anna Bandura

We wspomnienie św. Wacława odbyła się instalacja nowego proboszcza katedry wawelskiej. Został nim ks. dr Paweł Baran.

Święta Wygnanka

Urszula Buglewicz

Matka Boża Latyczowska czeka na pielgrzymów w sanktuarium w Lublinie.

Bezcenny dar

Tadeusz Boniecki

Świątynia jest darem Boga dla nas, a jednocześnie naszym darem dla Pana Boga – powiedział abp Stanisław Budzik.

Kapłańska przyjaźń

Anna Artymiak

Polacy zdają egzamin z dzielenia się dobrem – powiedział bp Mieczysław Cisło.

Radosna służba przy ołtarzu

Ks. Mateusz Maleńczuk, Mateusz Sobczak

24 września w sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie odbył się doroczny dzień skupienia służby liturgicznej diecezji legnickiej.

Opowieść o życiu św. Sebastiana

Ks. Marek Kluwak

Pieśń Miłości – to tytuł oratorium, którego premierowe wykonanie odbyło się 24 września w kościele Matki Bożej Łaskawej i św. Sebastiana w Polkowicach.

Spotkanie reprezentantów wsi

EPB

25 września odbyła się I Pielgrzymka Sołtysów z Dolnego Śląska do sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie.

Moi „duchowi bracia”

Ks. Paweł Gabara

Łódzcy klerycy na początku każdego roku akademickiego udają się do swojej patronki, by prosić o orędownictwo u Boga na czas kolejnego roku studiów.

Różańcowa wspólnota

Piotr Drzewiecki

Przejeżdżając przez centrum Pabianic z daleka widać dwie wieże neogotyckiej świątyni Najświętszej Maryi Panny Różańcowej. Warto się zatrzymać i wejść do środka.

Młodzi mają plan

Julia Saganiak

Jest dużo ważnych rzeczy, o których warto pogadać z młodymi i nie robić ich dla nich, ale z nimi! – tłumaczył metropolita łódzki.

Na początku drogi

Ks. Maciej Flader

W imię Boże rozpoczynamy nowy rok akademicki 2022/2023 – tymi słowami rektor Wyższego Seminiarum Duchownego w Przemyślu ks. dr Konrad Dyrda rozpoczął kolejny etap na drodze przemyskich kleryków do kapłaństwa.

Tajemnica ołtarza

Ks. Maciej Flader

W łańcuckiej farze odbyła się uroczystość konsekracji ołtarza, podczas której, w 30. rocznicę koronacji obrazu Matki Bożej, mieszkańcy złożyli insygnia królewskie: jabłko i berło.

Pod płaszczem Pani Łańcuckiej

Arkadiusz Bednarczyk

Od wielu pokoleń Matka Boża Szkaplerzna roztacza swą opiekę nad miastem. O Jej sławie świadczą także liczne wota i pielgrzymi, którzy przybywają do sanktuarium z całej Polski.

Z sercem do potrzebujących

S. Agata Jakieła

Kuchnia dla ubogich, wypoczynek dla dzieci, spartakiady dla niepełnosprawnych, pomoc dla powodzian, hospicjum – to niektóre z charytatywnych działań Caritas w Jaśle.

Pamiętają o Założycielu

S. Danuta Fudali

Trwa jubileusz 200. rocznicy urodzin św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego.

Radosne dni u Płaczącej Pani

S. Iwona Józefiak

W dębowieckim sanktuarium sprawowano uroczystości odpustowe ku czci Płaczącej Matki z La Salette.

Docenieni przez specjalistów

Ks. Wojciech Kania

W Sejmie RP odbyła się debata ekspertów Flu&Covid-19 Forum 2022.

Dominikanie i magnaci

Ks. Wojciech Kania

Historia klasztoru dominikanów w Tarnobrzegu wiąże się w sposób nierozerwalny z obecnością na tym terenie rodu Tarnowskich.

Szklany spacer

Ks. Wojciech Kania

Ciekawy sposób na zapoznanie się z historią Jeziora Tarnobrzeskiego znaleźli włodarze miasta.

Boży influencer

Piotr Lorenc

Mocnym akcentem rozpoczęły się przygotowania do sakramentu bierzmowania w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Sławkowie.

Niezłomny Arcybiskup

Piotr Lorenc

Był uosobieniem polskiego patriotyzmu, a także męczeństwa Kościoła katolickiego – taki napis widnieje na tablicy upamiętniającej abp. Jana Cieplaka.

Muzyczne podróże do lokalnych pereł

Jarosław Ciszek

Już po raz drugi Stowarzyszenie Fiori Musicali zorganizowało koncerty organowe i kameralne – w tym roku pod hasłem „Muzyczne Podróże 2022”.

Przyjaciele męczennika

Ks. Mirosław Benedyk

Wierni parafii katedralnej razem z duszpasterzami świętowali uroczystość św. Wacława, który, obok św. Stanisława, biskupa i męczennika, od ponad 700 lat odbiera w tym miejscu należną mu cześć.

Msza jedności połączyła wspólnoty

Ks. Mirosław Benedyk

W trzech miejscach diecezji świdnickiej środowisko Nowej Ewangelizacji zaprosiło przedstawicieli działających tutaj ruchów do modlitwy.

Stop „piłowaniu katolików”

Rozmawia: Ks. Mirosław Benedyk

Na temat niedawno zakończonej konferencji poświęconej współczesnemu prześladowaniu katolików mówi Jacek Pawlik, prezes Akcji Katolickiej Diecezji Świdnickiej.

Gdy ministrant chce zostać lektorem

Ks. Marcin Miczkuła

Ministranci i lektorzy tegoroczny rok formacji rozpoczęli nie tylko modlitwą.

Na wszystkie drogi życia

Ks. Marcin Miczkuła

Na tę uroczystość przybyła nie tylko młodzież z Wolina, ale również ze Szczecina z parafii Świętej Rodziny wraz z s. Izą, służebniczką NMP.

Felicjanka czyli szczęśliwa

Ks. Robert Gołębiowski

Pragniemy dziękować za siostry, które tworzyły i nadal piszą historię naszej wspólnoty – napisała w liście s. Maria Christella Skwarek. Siostry felicjanki obchodzą w tym roku swój setny jubileusz.

Źródła radości

Renata Czerwińska

Co robić, kiedy na dworze ściemnia się coraz szybciej? Wraz z jesiennymi szarugami wydaje się, że problemy, których doświadczamy, nigdy się nie skończą, a co więcej, jesteśmy z nimi zupełnie sami.

Żołnierze, nie śpijcie

Rozmawia: Joanna Kruczyńska

Z Aleksandrą Wojdyło rozmawia Joanna Kruczyńska.

Obudzić do misji

Ks. Krzysztof Kownacki

Od 1 października każdego 1. dnia miesiąca dzieci z ognisk misyjnych w naszej diecezji modlą się za mieszkańców Afryki. To owoc Misyjnego Synodu Dzieci, w którym uczestniczyła reprezentacja diecezji toruńskiej.

Wychowujmy wspólnie

Z ks. dr. Sylwestrem jeżem rozmawiał Łukasz Krzysztofka

O tym, jak szkoła może pomóc rodzicom, co jest filarem dobrej renomy szkół katolickich i czy mogą do nich chodzić tylko katolicy, z ks. dr. Sylwestrem Jeżem rozmawia Łukasz Krzysztofka.

Magis znaczy bardziej

Paweł Złowocki

Rozważanie Słowa Bożego stanowi centralny punkt spotkań młodzieży, która po okresie pandemicznej izolacji podjęła wysiłek reaktywacji swojej wspólnoty przy parafii św. Andrzeja Boboli.

Przełom w reprywatyzacji

Artur Stelmasiak

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że model reprywatyzacji z handlarzami roszczeń nie miał żadnego oparcia w prawie. Oznacza to sukces Komisji ds. Reprywatyzacyjnych, bo nieruchomości powrócą do miasta.

Miejsce wynagrodzenia i jedności

Ks. Łukasz Romańczuk

Patronalne święto św. Michała Archanioła było okazją do świętowania 300 lat od wybudowania kościoła parafialnego w Długołęce. Na uroczystości był obecny abp Józef Kupny, który podczas homilii odniósł się do angelologii.

Zawierzyli się Maryi

Magdalena Lewandowska

W katedrze odbyło się Święto Rzemiosła Dolnośląskiego.

Młodzież razem

Magdalena Lewandowska

Prawie stu młodych ludzi wzięło udział w spotkaniu uczniów urszulańskich szkół średnich.

Służą i pomagają

Joanna Ferens

Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Dąbrowicy przeżywała jubileusz 95-lecia istnienia.

Młodzi znawcy historii

Joanna Ferens

Już po raz 27. w Biłgoraju odbył się Konkurs Wiedzy o Kampanii Wrześniowej.

Przykład dla młodego pokolenia

Joanna Ferens

Społeczność szkoły podstawowej nr 5 im. ks. Jana Twardowskiego w Biłgoraju przeżywała wyjątkową uroczystość. Na placu przed budynkiem szkoły został posadzony dąb, poświęcony aspirantowi policji Wacławowi Wolaninowi, który zginął w Katyniu.

Wielki skarb dla Kościoła

Katarzyna Krawcewicz

Diecezjalna Pielgrzymka Żywego Różańca i Apostolatu Margaretka do Rokitna odbyła się tradycyjnie w pierwszą sobotę października.

Podniesiony z dna

Rozmawia: Ks. Rafał Witkowski

O doświadczeniu, jak Pan Bóg wyrwał go z życiowego dna w momencie, kiedy po ludzku miał Mu najmniej do zaoferowania, opowiada Dariusz Stemplewski, dziś szczęśliwy mąż i ojciec.

Wyjechali, by służyć

Ks. Rafał Witkowski

Na co dzień posługują w Barnauł w Rosji, około pięć tysięcy kilometrów od domu rodzinnego. Są tam już od pięciu lat.